سه‌شنبه 08/07/48

افزایش قیمت مارک در جهان، رکود در تهران

«دولت آلمان دیروز از بانک مرکزی این کشور خواست که از حمایت از قیمت رسمی مارک دست بردارد تا پول آلمان بتواند با زور خود در بازار آزاد روی پای خود مستقر شود… دستور دولت آلمان سبب شد که از دیروز مقادیر زیادی دلار وارد آلمان شود و با مارک معاوضه گردد… مقامات بانک مرکزی آلمان توضیح دادند که در نتیجه دستور دولت، قیمت مارک آزادانه بالا و پایین خواهد رفت… کارل شیلر، وزیر اقتصاد آلمان غربی، سیستمی را به اجرا گذارده که بر اساس آن یک میزان حداقل و حداکثر برای نوسان قیمت مارک تعیین شده تا از فشار پول‌های کم ارزش‌تر بر مارک جلوگیری شود. اهلر، سخنگوی دولت آلمان نیز گفت برای جلوگیری از اثرات احتمالی نامطلوب آزادشدن قیمت مارک بر بروی فراورده‌های کشاورزی، اقدامات متعادل‌کننده خاصی صورت خواهد گرفت… هیات مدیران بانک مرکزی آلمان غربی امروز تشکیل جلسه می‌دهد تا تقاضای دولت برای افزایش دوفاکتوی قیمت مارک را بررسی کند… قیمت مارک در بازار نیویورک صبح دیروز از 25.2 سنت به 25.55 و سپس 25.6 افزایش یافت. عقیده کارشناسان بر این است که 3 تا 4 درصد بر قیمت مارک افزوده خواهد شد.» این خلاصه‌ای از گزارش‌های امروز مطبوعات ایران از تحولات جهانی قیمت دومین ارز خارجی مهم کشور بود. تحولاتی که در بازار داخلی هم خود را نشان داد تا جایی که بانک مرکزی برای دومین روز پیاپی، قیمت رسمی خرید و فروش مارک را اعلام نکرد. آخرین قیمت رسمی فروش مارک در روز یک‌شنبه 19 ریال اعلام شده بود. یکی از فروشندگان ارز در بازار آزاد به خبرنگار اطلاعات گفت: «به نظر می‌رسد قیمت مارک ترقی فوق‌العاده نکند زیرا چندی قبل که فرانک فرانسه کاهش یافت، خود نوعی افزایش قیمت برای مارک آلمان غربی محسوب می‌گردید.» مشاهدات این خبرنگار نشان می‌داد که تا ظهر سه‌شنبه، تقریبا هیچ معامله قابل ملاحظه‌ای روی مارک انجام نشده است.

روزنامه اطلاعات در گزارشی با عنوان «استفاده از وام‌های جهانی حق ایران است» تلاش کرد برای سفر قریب‌الوقوع رئیس بانک جهانی به تهران زمینه‌سازی کند: «هیات‌های مختلفی که از طرف بانک جهانی اخیرا از ایران دیدن کرده‌اند، جملگی اظهار نظر می‌کنند که ترقیات شگفت‌انگیز اقتصادی، عمرانی و صنعتی ایران، دلیل کافی برای سرمایه‌گذاری بیشتر این بانک بین‌المللی در پروژه‌های کشور ماست. همکاری مالی بانک جهانی با ایران که با یک وام 75 میلیون دلاری در سال 1957 آغاز گردید، اینک به رقمی متجاوز از 410 میلیون دلار بالغ می‌گردد.»

روزنامه عصر پایتخت در گزارش مفصل دیگری که لحن انتقادی داشت، وزارت آموزش و پرورش را «بزرگ‌ترین اجاره‌نشین ایران» خواند و نوشت: «وزارت آموزش و پرورش سالی 200 میلیون ریال اجاره بها می‌دهد… هنوز بانک‌ها حاضر نشده‌اند به این وزارتخانه برای ساختن مدارس وام 20 ساله بدهند.» عدد اعجاب‌برانگیز 19 هزار دبستان و دبیرستان استیجاری در سراسر کشور، عاقبت اخذ وام از بانک بین‌المللی را فراروی مسئولان این وزارتخانه گذاشت: «اقساط این وام از محل شهریه دانش‌آموزان مستهلک خواهد شد.»

نزدیک‌شدن به موعد افتتاح نمایشگاه آسیایی، حجم گزارش و خبر را درباره غرفه‌سازی، آماد‌ه‌کردن سالن‌ها، محوطه‌سازی، امکانات رفاهی سطح نمایشگاه، مقررات عبور و مرور، وضعیت جاده آسیایی و… به شکل چشمگیری در مطبوعات افزایش داده و حالا نوبت خبرهای خاصی بود که هر یک از نشریات سعی در به دست آوردنش داشتند. طبیعتا در این رقابت، روزنامه اطلاعات دست بالا را داشت. این روزنامه خبر داد که یکی از غرفه‌ها برای پذیرایی از بازدیدکنندگان نمایشگاه، تدارک توزیع 3 میلیون فنجان قهوه مجانی را دیده است. در خبر دیگری هم نوشته بود: «در غرفه انگلستان، یک اتومبیل رولزرویس به نمایش گذارده می‌شود که 100 هزار تومان قیمت کارخانه آن است و خرید آن برای یک ایرانی با مقررات واردات اتومبیل، نیم‌میلیون تومان تمام می‌شود! این اتومبیل را با هواپیمای مخصوصی به تهران آورده‌اند. این روزنامه همچنین اعلام کرد یکی از مدرن‌ترین محصولات صنعتی، یعنی تلویزیون رنگی در نمایشگاه آسیایی در معرض دید مردم قرار می‌گیرد.»

تا بعد از ظهر سه شنبه، این خبرها نیز به گوش محافل اقتصادی رسید:

• به گفته ابراهیم رئیس‌روحانی، کمیسر عالی دولت ایران در نمایشگاه جهانی اوزاکا، بر اساس تصویب شورای وزیران سازمان عمران منطقه‌ای و به منظور نشان‌دادن همبستگی سه کشور ایران، پاکستان و ترکیه، یک ساختمان مشترک به مساحت 4800 متر مربع در این نمایشگاه احداث می‌شود.
• در پی حضور شالچیان در جمع کامیون‌داران، صندوق جفاظت از راه‌ها تاسیس می‌شود.
• دکتر اقبال در حاشیه مراسم بهره‌برداری از پالایشگاه مدرس اعلام کرد: مشارکت ایران در تاسیس یک پالایشگاه در افریقا.
• قیمت تیرآهن نمرات 18 و 20 به علت کمی زمینه عرضه آن در بازار همچنان بالا است و قیمت هر کیلوی آن 26 ریال می‌باشد. تیرآهن نمرات درشت تا 32، هر کیلو 23.5 ریال، آهن ناودانی هر کیلو 19 تا 20 ریال. در قیمت آهن گرد تغییری حاصل نشده است.
• خبرگزاری پارس گزارش کرد: شرکت سهامی چای در نیمه دوم شهریور، 2میلیون و 973 هزار کیلوگرم برگ سبز چای به ارزش 59 میلیون و 440 هزار ریال از کشاورزان و چای‌کاران شمالی خریداری کرده است.
• اطلاعات نوشت: حسابی، مدیرکل اداره اقتصاد گیلان گفته است اولین کارخانه روغن‌کشی زیتون در ناحیه رودبار عمارلو تاسیس و گیلان مرکز تهیه و صدور زیتون می‌شود.
• روزنامه مرد مبارز خبر داد: به دلیل زیان سال گذشته کارخانجات قند، دولت موافقت کرده مالیات امسال این کارخانه‌ها را به‌صورت جنسی دریافت کند. با اجرای این طرح، در حدود 130 هزار تن از محصول شکر به ارزش 240 میلیون تومان از طرف دولت خریداری می‌شود و با احتساب 50 دینار کرایه حمل و نقل، به مصرف‌کننده از قرار کیلویی 23.5 ریال به فروش می‌رسد.
• روزنامه صبح امروز نوشت: اقدامات وسیعی که برای ساختن شهر صنعتی قزوین صورت گرفته، به سرعت پیش می‌رود. در برنامه اولیه شهر صنعتی برای 160 واحد آمادگی دارد که تا کنون 36 واحد اراضی خود را تحویل گرفته و چند کارخانه نیز بهره‌برداری را شروع کرده‌اند.
• مرد مبارز اعلام کرد: مطالعات وزیر آبادانی و مسکن درباره انتخاب همکاران عالی‌رتبه پایان یافته و ظرف چند روز آینده معاونین خود را اعلام می‌کند. یکی از معاونین او به‌طور حتم آقای آموزگار، برادر وزیر دارایی است.