حال و هوای اقتصاد ایران و جهان در بیست‌ودوم مهرماه ۱۳۴۸:
۵۰ سال پیش در چنین روزی
سه‌شنبه۴۸/۰۷/۲۲
از بنز تا بولون؛ فروش بالای خودروهای آلمانی و مقرری برای بازماندگان پزشک بلژیکی
رونق اقتصادی این روزها که نمایشگاه آسیایی تهران جلوه تام و تمامش است، توجه به مسائل شهری را بیشتر و بیشتر کرده؛ از کمبود فضاهای عمومی در شهر تا گره کور ترافیک به‌خصوص در مناطق مرکزی تهران، ساخت و سازها و قوانین شهری، در محافل و مجالس مورد بحث قرار می‌گیرد و خبرهایی که منتشر می‌شود از افزایش خدمات شهری در کنار گران‌ترشدن زندگی در پایتخت حکایت دارد. امروز اعلام شد «دستور اخذ عوارض از املاک و مستغلات تهران» صادر شده است. دستورالعمل اخذ عوارض را که مستند به قانون «نوسازی و عمران شهری» است، وزارت کشور ابلاغ کرده.
عوارض بر خانه‌ها و بر راه‌ها
یک مقام رسمی امروز اعلام کرد: «به زودی اطلاعیه پایان ممیزی املاک تهران رسما اعلام خواهد شد و پس از صدور این اطلاعیه و مستند قانونی در این زمینه، متن مواد ناظر به وصول عوارض نوسازی جهت آگاهی عموم منتشر خواهد شد.» به گفته این مسئول، عوارض دریافتی صرف کارهایی می‌شود که قانون تعیین کرده: «عوارض نوسازی صرفا برای مصرف در مواردی که تعیین شده است وصول می‌شود و مصرف آن در غیر مورد در حکم تصرف در اموال دولت محسوب و جرم تلقی خواهد شد.»
طبق قانون، «از املاک تهران نیم در هزار عوارض نوسازی دریافت خواهد شد و این عوارض از تاریخ اول فروردین ماه 48 به‌حساب می‌آید.» همچنین اعلام شد عوارض املاکی که کمتر از ۱۵۰۰ریال باشد، بخشوده می‌شود. ضمن آن‌که اگر در مناطقی از محدوده تهران، هریک از خدمات شهری آب و برق و آسفالت انجام نشده باشد، بابت هریک از این خدمات ۲۵ درصد از رقم عوارض کاسته می‌شود.
عوارض نوسازی با توجه به قیمت منطقه‌ای اراضی و همچنین طبقه‌بندی ساختمان‌ها تعیین می‌شود. «ماموران پس از ممیزی ملک و تعیین ارزش زمین و ساختمان، عوارض مربوطه را در شناسنامه ملک ثبت و سپس به مالک اطلاع می‌دهند. مالک می‌تواند به این ارقام اعتراض نماید و در کمیسیون خاصی به اعتراضات رسیدگی خواهد شد.»
اما اخذ عوارض، فقط منحصر به خانه‌های تهران نیست و گزارش‌هایی منتشر شده که نشان می‌دهد وزارت راه نیز قصد دارد بخشی از هزینه‌های ساخت و نگه‌داری جاده‌ها و به خصوص شاهراه یا بزرگ‌راه‌ها را از رانندگان بگیرد. روزنامه اطلاعات، امروز در گزارشی آورده بود: «پیشنهاد وضع عوارض برای شاهراه‌ها از طرف وزارت راه و دولت مورد بررسی و مطالعه قرار گرفته و مسئولان در نظر دارند برای نگاه‌داری راه‌ها از اتومبیل‌ها حق عبور دریافت دارند. این فکر با استقبالی که رانندگان از شاهراه تهران کرج کرده‌اند مطرح شده و مسئولان متوجه شده‌اند که با دریافت عوارض راه از مردم، می‌توان برای ساختمان شاهراهی که موجب آسایش مردم است، اقدام کرد.»
چندی پیش و پس از یک تصادف دلخراش در جاده تهران قزوین، جمعی از کامیون‌داران به وزارت راه پیشنهاد کردند که برای تعریض راه و امتداد شاهراه تهران – کرج تا قزوین، عوارض وضع شود.
خبر دیگر از حوزه شهری این‌که در نشست انجمن‌های محلی تهران، در مورد نحوه جمع‌آوری زباله بحث و جمع‌بندی نهایی این شد که «امر جمع آوری زباله باید از شهرداری منتزع و به بخش خصوصی واگذار گردد.» انجمن‌های محلی بر این باورند که واگذاری جمع‌آوری زباله به بخش خصوصی، مشکلات این کار را به سرعت حل می‌کند. آنان همچنین از شهرداری خواسته‌اند «برای اسفالت، نهرسازی و مرمت معابر، اعتباراتی در اختیار شهرداری‌های ناحیه» قرار دهد. هنوز از پاسخ شهردار جدید تهران به این درخواست‌ها، خبری منتشر نشده است.
زراعت رایگان در میراث بختیار!
«در اراضی مزروعی تیمور بختیار که پس از اجرای مقررات اصلاحات ارضی همچنان در اختیار او باقی‌مانده بود، دو شرکت سهامی زراعی تشکیل شد که زارعین مجانا از آن بهره‌برداری خواهند کرد.» این مطلب را ولیان، وزیر اصلاحات ارضی و تعاون روستایی در یک مصاحبه مطبوعاتی اعلام داشت.
وزیر اصلاحات ارضی در ادامه اقدامات وزارتخانه‌اش در اجرای «قانون سلب عناوین و ضبط اموال تیمور بختیار» را برشمرد و ادامه داد: «با استفاده از این املاک در قریه دزک و اراضی مزروعی متعلق به زارعین مقیم دهات و مزارع قلعه سلیم و بورنجان واقع در فرمانداری کل چهارمحال و بختیاری، یک شرکت سهامی زراعی تشکیل گردید.» به گفته ولیان، زمین‌های بختیار در این منطقه ۱۳۲۷ هکتار وسعت دارد و «دارای 210 خانوار زارع صاحب نسق می‌باشد.»
وزیر اصلاحات ارضی و تعاون روستایی از تشکیل شرکت سهامی دیگری در قریه اورگان و اراضی دهات کلبی بک و دستگرد واقع در فرمانداری کل چهارمحال خبر داد. وسعت این زمین‌ها ۳۵۰۰ هکتار است و ۲۴۶ خانوار زارع صاحب نسق در آن فعالیت می‌کنند.
ولیان گفت: «با این ترتیب زارعین عضو این دو شرکت سهامی زراعی جدیدالتاسیس از اراضی مزروعی تیمور بختیار که پس از اجرای مقررات اصلاحات ارضی در اختیار مشارالیه باقی مانده بود مجانا بهره برداری و استفاده خواهند کرد.»
کمتر از یک ماه پیش، وزیر اصلاحات ارضی از واگذاری رایگان زمین مزروعی بختیار و ماشین‌آلات و چاه‌ههای عمیقش در منطقه گلپایگان به زارعان و کشاورزان آن منطقه خبر داده بود.
بازار گرم اتومبیل در نمایشگاه آسیایی
از نمایشگاه آسیایی خبر می‌رسد که خودرو، بیشترین جذابیت را هم برای مردم و هم برای تجار و بازرگانان داشته است. اطلاعات نوشت: «در نمایشگاه آسیایی بازار فروش اتومبیل‌های خارجی گرم است و تاکنون بیشتر اتومبیل‌هایی که برای نمایش گذاشته شده بود، به فروش رفته است.» یک اتومبیل مینی کوپه و یک جاگوار آبی رنگ در غرفه بریتانیا مشهورترین ماشین‌هایی هستند که در این چند روز به فروش رفته‌اند.
جالب این‌جا بود که شرکت مرسدس بنز اعلام کرد فقط در سه روز گذشته، ۸ سفارش فروش دریافت کرده است. ارزش این سفارش‌ها بالغ بر ۲۴۶هزار و ۸۵۰ مارک بوده و طی روزهای آینده به خریداران تحویل می‌شود. فروش ۲ میلیون ریالی ۳ مدل اتومبیل توسط یک شرکت خودروسازی دیگر، از خبرهای امروز نمایشگاه آسیایی بود. البته عنوان شد که رقم بالای خودروهای مذکور به دلیل پرداخت حقوق گمرکی و عوارض آن‌ها بوده و لازم نیست خریداران مبالغ دیگری بپردازند.
در این میان، خودروسازان ایرانی هم تلاش دارند برای خود مشتری پیدا کنند. ایران‌سیتروئن، چند روزی هست که با درج یک آگهی در مطبوعات، از اعطای «امتیازات مخصوص برای خریداران ژیان» در نمایشگاه آسیایی خبر می‌دهد. امروز همچنین برندهای لونژین (Longines) و لوروس (lorus) به برندگان غرفه سوئیس، یک ساعت هدیه دادند.
بازدید دیروز عصر شاه‌زاده کارلوس و همسرش از نمایشگاه آسیایی در روزنامه‌های امروز بازتاب داشت: «ساعت چهار بعد از ظهر روز گذشته شاه‌زاده کارلوس، وارث تاج‌وتخت اسپانیا و همسرشان شاه‌زاده خانم سوفی از نمایشگاه آسیائی دیدن کردند. در این بازدید سفیر اسپانیا در دربار شاهنشاهی و عده‌ای از شخصیت‌های برجسته ایرانی و اسپانیایی وارث تاج‌وتخت را همراهی کردند. شاه‌زاده کارلوس و همسرشان پس از آن‌که با واگن مخصوص از محوطه نمایشگاه دیدن کردند، غرفه‌های صنایع ایران و چند غرفه دیگر را مورد بازدید قرار دادند و سپس به دیدار غرفه کشور خویش پرداختند.»
شکایت شرکت برق
شرکت برق منطقه‌ای تهران از مشترکین بد حساب به مطبوعات شکایت کرد و خواستار پرداخت مطالباتش توسط مشترکان خصوصی و دولتی‌اش شد. مسئولان این شرکت اعلام کردند: «به‌موجب آمار موجود در حسابداری شرکت، مشترکین، مبلغ ۱۳۰میلیون تومان به شرکت برق بدهکار هستند. از این رقم ۱۵میلیون تومان بدهی موسسات دولتی است که نمی‌خواهند بهای برق مصرفی خود را بدهند، ۵۰ میلیون تومان بدهی صاحبان صنایع به شرکت رق است که از پرداخت آن طفره می‌روند و ۶۵میلیون تومان نیز مردم و مشترکین معمولی بدهکار هستند.» جالب این‌جاست که با وجود این طلب سنگین، مسئولان شرکت برق منطقه‌ای تهران، صحبتی از احتمال قطع برق بدهکاران نکردند.
خرید کوره بخار برای هفت تپه
مهم‌ترین خبر صنعتی امروز، از خوزستان مخابره شد. خبرگزاری پارس گزارشی از پیشرفت سریع طرح توسعه طرح نیشکر هفت تپه منتشر کرد. از جمله طرح‌های توسعه‌ای هفت تپه، طراحی و ساخت یک کوره بخار به ظرفیت ۲۰۰ تن در ساعت است. هدف از ساخت این کوره، تامین بخار مورد نیاز کارخانه اصلی عنوان شده پس از تکمیل طرح توسعه، ظرفیت تولیدش به یکصد هزار تن افزایش می‌یابد.
در این گزارش آمده بود: «بخار تولیدشده به مصارف مختلف از قبیل گرداندن آسیاب‌های غول‌پیکر، استخراج و تهیه شکر خام و بالاخره تصفیه شکر سفید خواهد رسید. گزارش خبرنگار ما در اهواز حاکی‌ست قرارداد خرید و نصب کوره بخار مذکور پریروز در دفتر کار آقای هوشنگ وصال، مدیرعامل سازمان آب و برق خوزستان با یک شرکت آلمانی امضاء و مبادله شد. ساختمان این کوره بخار عظیم تا تاریخ دهم مرداد ماه آینده تکمیل شده و بهره‌برداری از آن آغاز می‌گردد.»
مستمری برای فرزندان بولون
«به امر شاهنشاه آریامهر به فرزندان مرحوم پرفسور عبداله بولون کمک هزینه تحصیلی به‌طور ماهیانه پرداخت می‌گردد.» این خبری بود که پیرنیا، استاندار خراسان در جلسه شورای اداری استان اعلام کرد. او گفت: «در موقع عزیمت خانواده مرحوم پرفسور بولون، آستان قدس رضوی نهایت مساعدت را برای خشنودی همسر و فرزندان آن مرحوم به عمل آورد.» پیرنیا ضمن تجلیل از خدمات پرفسور بولون به عنوان رئیس بخش جراحی بیمارستان شاه‌رضای مشهد افزود: «شاهنشاه مقرر فرمودند ماهیانه ۳۰۰ دلار به عنوان کمک هزینه تحصیلی فرزندان مرحوم پرفسور بولون تا پایان دوره تحصیلات آن‌ها از طرف آستان قدس رضوی پرداخت گردد.»
پرفسور روش بولون ( (Roch Boulvinپزشک بلژیکی بود که در سال ۱۳۳۴ به دعوت وزارت دربار به ایران آمد و از تابستان همان سال در بیمارستان شاه‌رضای مشهد مشغول به طبابت شد. به‌زودی او به ریاست بخش جراحی بیمارستان درآمد و در ایران اقامت گزید. برای پزشک بلژیکی، ذکر و دعای بیماران و توسل آنان به امام هشتم پیش از عمل جراحی و پس از آن، جالب توجه بود. به مطالعه در این زمینه علاقه‌مند شد و اسلام آورد. نام مسلمانی‌اش، عبدالله بود. او در مرداد ۱۳۴۸ در مشهد درگذشت. مقرری تعیین‌شده برای دو پسر پروفسور، پیش از بازگشت آنان به بلژیک برقرار شد.
خبرهای کوتاه
- اعضای اتحادیه صنف چلوکبابی در حزب ایران نوین جلسه صنفی تشکیل دادند و به جریمه چلوکبابی به‌جرم فروش چلوخورشت اعتراض کردند! نماینده آنان گفت: «همه مردم اشتیاق خوردن چلوکباب را ندارند و بسیاری از آن‌ها چلوخورشت می‌خواهند و روی این اصل نباید رستوران و یا چلوکبابی را به‌خاطر آن‌که برای مشتری چلوخورشت تهیه کرده است، تحت فشار قرار داد.»
- بانک ملی اعلام کرد به‌یاد بود جشن فرخنده تاج‌گذاری اعلی‌حضرتین و به منظور بزرگداشت انقلاب سفید ایران تعدادی مدال به‌شرح ذیل که از طرف دانشگاه پهلوی شیراز تهیه شده در تمام شعبه‌های بانک ملی به‌فروش می‌رساند: مدال طلا به وزن ۳۰ گرم به عیار ۹۰۰ بها ۵۰۰۰ ریال، مدال نقره به وزن ۴۰ گرم به عیار ۹۲۵ بها ۵۰۰ ریال، مدال برنز به وزن ۸۰ گرم بها ۲۵۰ ریال.
- رویترز گزارش داد: صدها دکاندار خشمگین پاریسی در حالی‌که سنگ می‌راندند و فریاد می‌کشیدند که مالیات نخواهند داد با پلیس در خیابان‌ها به زدو خورد پرداختند. در یکسال و نیم اخیر این بدترین شورش پاریس بوده است.
- قیمت فرش صادراتی بیش از ۲۰ درصد گران شده است. علت ترقی قیمت تغییراتی است که در نیروی کارگری این صنعت به وجود آمده و از کار اطفال در کارگاه‌های فرش‌بافی جلوگیری می‌شود و کارگاه ها با تاسیسات و وسایل بهداشتی جدید مجهز شده است و حقوق بیمه نیز بر هزینه فرش افزوده شده و در نتیجه قیمت تمام شده فرش ترقی کرده است.
