شنبه 05/07/48

 

زنگ خطر برای کاهش سهم بازار قالی ایرانی 

 

ابتکار ایران برای حل بحران اعراب – اسرائیل در کنفرانس سران کشورهای اسلامی در رباط و درگذشت دکتر لطفعلی صورتگر، جای خبرهای اقتصادی در روزنامه‌های نخستین شنبه پاییز را تنگ کرده بود. با این حال می‌شد خبرها و گزارش‌هایی از حوزه اقتصاد یافت. از جمله، روزنامه اطلاعات به یک بخش از آمار بازرگانی وزارت اقتصاد توجه نشان داده بود. بر اساس گزارش مزبور، در مرداد ماه 854 تن فرش به ارزش 238 میلیون و 440 هزار ریال به خارج از کشور صادر شده است. تحلیل‌گر روزنامه اطلاعات نوشت: «در بازارهای جهانی فرش، مسأله رقابت کشورهای تولیدکننده فرش دستباف با فرش‌های ایران روز به روز جدی‌تر می‌شود. کشورهای هندوستان، پاکستان، افغانستان، چین و کشورهای اروپای شرقی وضع فرش‌های دستباف خود را از لحاظ کیفیت بهتر کرده‌‌اند و به مناسبت ارزان‌بودن قیمت تیز در اغلب بازارهای بین‌المللی موفقیت زیادی داشته‌اند.»

طبق این گزارش قیمت‌های داخلی در مرداد گذشته برای هر متر مربع به این شرح بود:

• فرش کرمان (زرند) 2000 ریال
• فرش کاشان (هارون) 3500 ریال
• فرش اصفهان (دوره بافت) 3500 ریال
• فرش تبریز (تا 20 رج) 2300 تا 2600 ریال

در گزارش وزارت اقتصاد آمده بود: «صادرات فرش ایران به آمریکا در 15 سال اخیر پیوسته مقام اول را در میان کشورهای صادرکننده فرش دستباف حائز بوده است. ایران از سال 1954 تا کنون [1969] بین 43درصد تا 78درصد از مقدار کل واردات فرش به امریکا را تامین نموده که این نسبت‌ها از نظر ارزش بین 57 تا 80 درصد در نوسان بوده است.» نویسنده روزنامه از این آمارها چنین نتیجه گرفته بود: «صادرات فرش‌های ایران نتوانسته هم‌آهنگ افزایش تقاضای کل بازار امریکا پیشرفت نماید و در نتیجه کشورهای رقیب توانسته‌اند قسمتی از سهم ایران را در بازار فرش امریکا تصاحب کنند.»

روزنامه آیندگان هم یادداشتی به قلم داریوش همایون داشت با عنوان «محتوای انسانی توسعه». همایون به تعداد محصلان در مقاطع گوناگون اشاره کرده و خواهان شتاب‌گیری رشد آموزش عالی شده بود. او با نقل بخش‌هایی از سخنان روسای دانشگاه‌های برتر کشور، نوشته بود: «در برابر آن‌چه باید بشود، کارهای کرده هنوز اندک است اما در زمینه اساسی شناختن اهمیت کار آموزش و لزوم اصلاح عمیق آن، دیگر کم نداریم. در بالاترین سطح‌ها و در میان مردم عادی به یک درجه این اهمیت شناخته شده است که آموزش گلوگاه توسعه ملی ماست و حتی می‌تواند تبدیل به پاشنه آشیل آن بشود.»

مانند همه چند روز گذشته، امروز هم مجموعه مطالبی درباره نمایشگاه آسیایی در مطبوعات به چشم می‌خورد. نشریه «خاک نفت» از هوشنگ انصاری، وزیر اقتصاد، تجلیل کرده بود که با «فعالیت و پشتکار بی‌نظیری که از خود نشان می‌دهد» نمایشگاه را به روز موعود می‌رساند و نشریه «دیپلمات» به ایجاد دفاتر راهنمای بازدیدکنندگان و کودکان گمشده در سطح نمایشگاه توجه نشان داده بود.

مجله «بورس» هم در گزارشی نسبتا مفصل با تیتر «نمایشگاه آسیایی در خدمت رشد اقتصادی» آمارهای جالبی از اقدامات انجام شده و شرکت‌های حاضر ارائه کرده بود. بورس از قول یکی از مسئولان نمایشگاه نوشت: «در بادی امر قرار بود شرکت سهامی نمایشگاه‌های بین‌المللی ایران، 12هزار متر مربع تالار برای نمابشگاه آسیایی بسازد و بر اثر استقبال غیرمنتظره و فشار متقاضیان، تالارهایی که ساخته شد از 12هزار به 64هزار متر مربع افزایش داده شد.»

مجله بورس نوشته بود: «از آسیا صاحبان غرفه‌های عمده عبارتند از 70 موسسه ژاپنی، قریب به 200 موسسه هندی، قریب به 150 موسسه از چین ملی. از اروپا یک‌هزار موسسه معروف در نمایشگاه ما شرکت می‌کنند.» معروف‌ترین برندهای حاضر در نمایشگاه آسیایی چنین معرفی شده بودند: بایر [BAYER]، براون [BRAUN]، فیات [FIAT]، رولزرویس [Rolls Royce]، اس‌کا‌اف [SKF]، ماشینوایمپورت [Machinoimport]، فورد [FORD]، آی‌بی‌ام [IBM]، وستینگهاوس [Westinghouse]، اینترنشنال هاوستر [International Harvester] و لینکلن الکتریک [Lincoln Electric].

از خبرهای مهم جهان که توجه مطبوعات ایرانی را بخ خود جلب کرده، می‌توان به خبر کودتا در بولیوی اشاره کرد. وجه اقتصادی ماجرا این‌جا بود که کودتاچیان دست‌چپی، بلافاصله پس از استقرار، دو قانون مربوط به نفت را ملغی و اقداماتی علیه یک کمپانی آمریکایی صورت داده بودند.

خبر دیگر اما از نزدیکی دو قطب چپ جهانی به یکدیگر پرده برمی‌داشت. نیویورک‌تایمز در مصاحبه‌ای با گوس‌هال، دبیر حزب کمونیست این کشور خبر داد که کاسیگین، نخست‌وزیر شوروی به چوئن‌لای، همتای چینی خود یک پیشنهاد سه ماده‌ای داده است که مهم‌ترینش «تشکیل جلسه مذاکرات به منظور از سرگرفتن بازرگانی و روابط اقتصادی» بود. آقای هال منبع خبرش را هم فاش کرده و گفته بود قضیه را از زبان برژنف شنیده، وقتی که در بازگشت از مراسم تشییع جنازه «هوشی‌مین»، در مسکو توقف داشته است.

این چند خط خبر هم در روز شنبه منتشر شد:

• وزارت اقتصاد اطلاع داد: صدور ۶۰ پروانه اکتشاف معدن در شهریورماه
• هوشنگ امیرمکری، نماینده ایران، به سمت نایب رئیس کمیسیون اقتصادی سازمان ملل انتخاب شد.
• افزایش تولید حبوبات، سبب ثبات در قیمت‌ها شده است.
• گفت‌وگوی روزنامه اطلاعات با حسین‌علی مویدپردازی، نخستین طراح ایرانی اسکناس؛ [در سال ۱۳۰۹] دولت از من خواست که طرح انواع اسکناس‌ها را تهیه کنم تا در اروپا به چاپ برسد… به من تاکید شده بود که به اسکناس‌های خارجی توجه نکنم، بلکه از افکار و عقاید خودم به عنوان یک ایرانی الهام بگیرم.
• در مراسمی با حضور شاهدخت اشرف پهلوی، کشتی «آریاناز» در بندر آنورس بلژیک به آب انداخته شد.
• افزایش نرخ رسمی مارک؛ بانک مرکزی نرخ خرید یک مارک آلمان غربی را ۱۸،۸۹۳ ریال و نرخ فروش آن را ۱۹،۰۰۷ اعلام کرد. در بازار آزاد نرخ فروش مارک به ۱۹،۶۰ ریال رسیده ست.
• ولیان، وزیر اصلاحات ارضی و تعاون روستایی پس از سفر به کشورهای انگلستان، پرتغال، هلند و ایتالیا به تهران بازگشت.