در حالی که اقتصاد ایران احوال خوشی ندارد، بازار بورس برخلاف جهت رودخانه در حال شنا کردن است. این بازار در سال 91 فراز و نشیب‌های زیادی را پیمود. مطالعه روند شاخص بورس به عنوان معیار سنجش سودآوری میانگین بازار نشان می‌دهد که پس از کسب سود پنج درصدی در فروردین‌ماه، میانگین ارزش سهام تا اواخر مردادماه با یک افت نسبتاً شدید 10 درصدی مواجه شد، ولی از آن پس ناگهان روند بازار تغییر کرد و رشد اعجاب‌انگیز 50 درصدی را به ثبت رساند. برآیند این نوسانات سودآوری 45 درصدی بورس از ابتدای سال تاکنون است که کارنامه‌ای قابل قبول به شمار می‌رود و با شاخص 38000 واحدی در پایان سال برای خود آماری ارزشمند را متصور است. اما حسین عبده تبریزی، دبیر کل اسبق بورس اوراق بهادار تهران، در این باره نظری متفاوت دارد. وی بر این باور است که افزایش شاخص و رشد همیشگی آن، عمدتاً ناشی از نوسان نرخ ارز است.
عبده تبریزی می‌گوید: شرکت‌هایی که مستقیم با ارز درگیرند، در قیمت اسمی شاهد رشد هستند و همین امر، منجر به رشد شاخص بازار شده است.
وی می‌گوید: اکنون بورس بیانگر وضعیت بد اقتصادی نیست و شاخص جدید واقعیت را بزرگ کرده است. تورم کنونی در جایی که هزینه دستمزد و دیگر هزینه‌های تولید ثابت است، منجر به رشد قیمت اسمی سهام شرکت‌ها شده و این همان موضوع است که سهام سپر تورم است.
دبیر کل اسبق بورس اوراق بهادار تهران ادامه می‌دهد: اگر روزهای اوج بازار سرمایه در سال ۸۳ و ۸۴ را در نظر آوریم که در آن زمان شاخص بازار نزدیک ۲۸ هزار واحد بود و مقایسه‌ای با زمان کنونی داشته باشیم، می‌توان گفت که بازدهی در این مدت، تنها بازدهی ۵ یا ۶ درصدی در بازار سرمایه بوده که اصلاً خوب نیست و بسیاری از این وضعیت نسبی بازار راضی نیستند.
وی بر این باور است، بحث از رکورد شکنی در بازار سهام مبالغه است و شاخص بازار نشانی از واقعیت ندارد. در اوضاع کنونی اقتصاد، تنها تورم است که منجر به افزایش شاخص شده و برای نمونه، در جایی که بهای اتومبیل و مسکن بدون هیچ عاملی افزایش یافته، این نشان می‌دهد که در جامعه توهم پول هست؛ بنابراین، اگر وضعیت اقتصادی در جامعه بد باشد، بورس نمی‌تواند چیزی را بهبود بخشد.
تبریزی در پایان می‌گوید، وضعیت کنونی بازار بورس، همان مسأله سپر تورمی قیمت سهام است و در جایی که قیمت‌ها ثابت است، افزایش بهای ارز قیمت اسمی سهام را افزایش داده و بازار بورس، بیانگر واقعیت اقتصاد کشور نیست.
اما در نقطه مقابل این تحلیل خوش بینی آقای وزیر اقتصاد است که وضعیت فعلی بازار سرمایه را مرهون افزایش صادرات غیر نفتی، افزایش اعتماد مردم به بورس، در پیش گرفتن سیاست‌های درست و ورود فعالان بورس برای خرید تضمینی است. یعنی شمس‌الدین حسینی به نوعی این وضعیت در بازار بورس را نتیجه سیاست‌های وزارتخانه متبوعش می‌داند.
همان‌طور که در نمودار مشاهده می‌کنید، میانگین (P/E) سهام در بورس تهران در شش سال گذشته برابر 76/5 واحد بوده است. پس از رکوردشکنی‌های بازار، از اوایل سال 90 این نسبت کلیدی همواره رو به نزول حرکت کرده است تا جایی که در اوج رکود بازار در مرداد ماه امسال به محدوده 5/4 واحد رسید. در حال حاضر نیز بر اساس آخرین گزارش رسمی سازمان بورس، میانگین (P/E) بازار معادل 6 واحد است.
