رتبه اول شرکت های بیمه ای در منطقه شمالغرب؛ بیمه رازی
شرکت بیمه رازی سرپرستی شمالغرب، در سومین دوره طرح معرفی برترین شرکت های منطقه آذربایجان (ایران تک)، موفق گردید در گروه شرکت ها خدمات بیمه، در حوزه های مورد ارزیابی رشد و بازدهی، اشتغال و استفاده هوشمندانه از دارایی ها رتبه اول را کسب نماید.
فرصتی بود تا با مدیریت موفق و با تجربه سرپرستی شمالغرب این شرکت، جناب آقای مهندس قدس، گفتگویی صمیمانه داشته باشیم و نظرات ایشان را در خصوص طرح ایران تک جویا شویم. ماحصل این گفتگو که در ادامه آماده است، خواندنی است.
کارایی : مهم‌ترین اهداف و مزایای طرح رتبه‌بندی برترین شرکت‌های منطقه‌ی آذربایجان را چه میدانید؟
قدس : در این سال، چون رتبه‌بندی در چند حیطه انجام شده بود فکر می‌کنیم به نسبت سال های پیشین موثرتر بوده باشد. شاخص‌های گوناگونی مثل اشتغال، اثربخشی در بازارهای بین‌الملل، استفاده‌ی هوشمندانه در دارایی‌ها و شاخص‌های دیگر، در مجموع این طرح را نسبت به دیگر طرح‌های مشابه متمایز کرده بود. اصولاً این ایده بسیار خوبی است که همه بتوانند نقاط قوت و ضعف خود را مورد سنجش قرار دهند و از این نقاط در چشم‌انداز سال‌های آتی‌شان بهره بگیرند. درواقع شرکت‌های صنعتی و خدماتی می‌توانند با نیم نگاهی به این رتبه‌بندی، برنامه‌ریزی سال‌های آتی را به شکل بهتری انجام دهند.
کارایی : پس از نظر جنابعالی طرح انتخاب برترین شرکت‌های منطقه‌ای آذربایجان برای شرکت های شرکت کننده دارای جنبه‌های کاربردی است؟
قدس : حتماً همین‌طور است. انتظار ما هم از سازمان مدیریت صنعتی آذربایجان شرقی با این همه تجربه و وسعت دید، جز این نبود. شالوده‌ی این سازمان در استان هم بر اساس آموزش‌های کاربردی است و خوشبختانه همان‌طور که انتظار هم می‌رفت این طبقه‌بندی به نحو احسن به انجام رسیده است.
کارایی : فکر می‌کنید شاخص‌های دیگری هم هست که می‌توانست به‌جز شاخص‌های موجود در این دوره از رتبه‌بندی ملاک عمل قرار گیرد؟
قدس : شاخص‌های اصلی‌ای که برای برنامه‌ریزی شرکت‌های خصوصی و دولتی لازم بوده است، در رتبه‌بندی وجود دارد. البته شاید بتوان برای شرکت‌های صنعتی شاخص‌های مفصل‌تری را نیز در نظر گرفت تا بتوانند در برنامه‌ریزی هایشان بهره برداری دقیق‌تری از اطلاعات ارائه شده داشته باشند.
کارایی : نقدهایی که بر این طرح وارد می دانید را عنوان بفرمائید.
قدس : بالاخره در چنین رتبه بندی‌هایی نمی‌توان انتظار رضایت همه را داشت. با توجه به اینکه مبنای مورد استفاده در این طرح، آمارهای شرکت‌ها بوده است، همچنین با توجه به اینکه تمام افراد انتظار دارند، در میان برترین شرکت‌ها قرار گیرند، ممکن است نارضایتی هایی نسبت به طرح حاضر وجود داشته باشد. در بخش بیمه هم که ما حضور فعالی داشتیم و در سه زمینه نیز رتبه‌ی اول را به دست آورده بودیم، انتظاراتی در نحوه‌ی اجرای مراسم و اعلام برترین‌ها داشتیم که امیدواریم در سال‌های آتی این مشکلات حل شود.
امیدواریم تلاش‌های کارکنان پرتلاش سازمان مدیریت صنعتی این مراسم هر سال پربارتر شود. به هر حال مسلماً با موفقیت‌هایی که این سازمان در برگزاری دوره‌های کوتاه و بلندمدت داشته است و ما نیز خود را از خانواده‌ی سازمان مدیریت صنعتی آذربایجان شرقی میدانیم، اطمینان داریم که طرح انتخاب شرکت‌های برتر منطقه‌ای آذربایجان، همان‌طور که سومین سال را با موفقیت پشت سر گذاشته است، در سال‌های آتی نیز به موفقیت‌های ارزشمندتری دست یابد.
کارایی : مشکل صنعت بیمه را در استان چه میدانید؟
قدس : مشکل اصلی صنعت بیمه در استان، کمبود نیروی متخصص است. از سال ٨٢ بحث خصوصی‌سازی در صنعت بیمه آغاز شده است. تا قبل از این سال یعنی در سال ١٣٨١ تنها چهار شرکت بیمه‌ی دولتی در عرصه‌ی بیمه فعالیت داشتند که پس از این سال بر اساس سیاست‌های اصل چهل و چهار قانون اساسی در طول سیزده سال این تعداد به حدود بیست و هشت شرکت بیمه‌ای رسیده است. یعنی اگر در نظر بگیریم که این شرکت‌ها در بیشتر استان‌ها و شهرستان‌ها دارای نمایندگی هستند، متوجه می‌شویم که با حجم عظیمی از فعالیت‌های بیمه‌ای روبرو هستیم که فاقد پشتوانه‌ی تخصصی لازم در مرحله‌ی اجرا هستند.
البته در سال‌های قبل، رشته‌ی مدیریت بیمه در سطح کارشناسی در دانشگاه‌ها تدریس می‌شده است و در سال‌های اخیر نیز کارشناسی ارشد بیمه در دانشگاه‌ها دایر شده است، اما همچنان این کمبود در صنعت بیمه کاملاً مشهود است. مسئله‌ی دوم هم تعداد بسیار زیاد شرکت‌های بیمه است که به هیچ عنوان با میزان تقاضای موجود بازار همخوانی ندارد. متأسفانه در مورد ورود افراد به عرصه‌ی صنعت بیمه مطالعات درستی انجام نگرفته است و بسیاری از افراد بدون تخصص وارد بازار شده و ضمن مواجه شدن با ضررهای بسیار زیاد عرضه را در بازار بیمه به میزان نامعقولی بیش از میزان تقاضا بالا برده‌اند. این افراد بدون داشتن نگاه کلان نسبت به وضعیت امروز این صنعت، وارد بازار شده‌اند. تمام این‌ها در شرایطی رخ داده است که میانگین نفوذ بیمه، که در جهان هفت است در ایران فقط یک و هشت است. یعنی تقاضای بیمه در کشور ما بسیار پائین تر از استانداردهای جهانی است.
کارایی : به‌طور دقیق‌تر و در عرصه‌ی عمل این کمبود متخصصان در صنعت بیمه چه مشکلاتی را به بار می‌آورد؟
قدس : بالاخره صنعت بیمه همواره با ریسک در ارتباط است. اگر شما توانائی بررسی ریسک را نداشته باشید و بدون بررسی اقدام به عقد قرارداد بیمه‌ای کنید احتمال این که به مشکل بخورید بسیار زیاد است. این که بدون محاسبات درست ریسک بازار کار را به هر نحوی بگیریم و با نرخ‌های پائین ریسک‌های بزرگ را بپذیریم مطمئناً سرانجامی به‌جز ورشکستگی در پی خواهد داشت دوری از این امر ممکن نخواهد بود مگر با کمک گرفتن از نیروهای متخصص در صنعت بیمه که بتوانند با ارائه‌ی خدمات فنی مناسب ضمن ارائه‌ی خدمات درست به مشتریان این صنعت از زیان شرکت‌های بیمه نیز جلوگیری کنند.
کارایی : راه‌حل این معضلات را در چه میدانید؟
قدس : این‌ها مشکلاتی نیست که شرکت‌های بیمه قادر به حل آن‌ها باشند، دولت باید در این زمینه وارد شده و با سیاست‌گذاری و اجرای آن سیاست‌ها، مشکلات را به سرانجام برساند. در زمینه‌ی تربیت نیروهای متخصص در صنعت بیمه گام بردارد، مجلس محترم، قوانینی به تصویب برساند که صنعت بیمه تحت حمایت قرار گیرد، در صدور مجوز بیمه‌ای دقت نظر بیشتری اعمال شود و در مورد فرهنگ‌سازی برای روشن‌تر شدن انواع بیمه‌ها در اذهان مردم هم اقدام شود تا میزان عرضه و تقاضا متعادل شود. در سطح استان هم نیاز است که مشکلات بیمه‌ی استان شناسایی شده و با تدبیر استاندار محترم و مدیران سازمان‌ها این مسائل رفع و رجوع گردد. مشکل دیگری هم که در صنعت بیمه‌ی کشورمان وجود دارد بحث پایه‌گذاری بیمه‌ها توسط بانک‌هاست که در کشورهای دیگر این مسئله درست به صورت برعکس اجرا می‌شود. یعنی در کشورهای پیشرفته این بیمه‌ها هستند که بانک‌ها را تشکیل می‌دهند. دقیقا همین امر است که باعث ایجاد مشکل در فضای رقابتی صنعت بیمه‌ی کشور می‌شود.
کارایی : آیا فارغ‌التحصیلان دانشگاهی‌ای که در حال حاضر در رشته‌های مربوط به صنعت بیمه داریم از توان فنی لازم برخورد نیستند و یا این فارغ‌التحصیلان با صنعت بیمه متصل نشده‌اند که چنین مشکلاتی به وجود آمده است؟
قدس : در برخی موارد وصل نمی‌شوند؛ اما مشکل بیشتر به نوع آموزش در دانشگاه باز میگردد. آموزش‌های دانشگاهی در کشور ما در این رشته نیز مانند بسیاری از رشتهها تئوری محور است. این در حالی است که این صنعت نیاز به کارشناسانی دارد که بتوانند در عرصه‌ی عملی از توان لازم برای کار در صنعت بیمه برخوردار باشند.
حتی ما در بیمه‌ی رازی تلاش کردیم ارتباطاتی را با دانشگاه علمی و کاربردی برقرار کنیم و رشته‌ی مدیریت بیمه را از نظر کارگاهی در مجموعه‌ی بیمه‌ی رازی آموزش بدهیم. تمام زمینه‌های عملی آموزش هم در اینجا فراهم بود، اما به جهت محدودیت فضا با پیشنهاد ما موافقت نکردند. درواقع می‌خواهم بر این نکته تأکید کنم که اگر آموزش‌های ما عملی و میدانی باشد، فارغ‌التحصیلان دانشگاهی ما هم می‌توانند پس از فراغت از تحصیل، بلادرنگ در صنعت بیمه‌ی کشور مشغول به کار شوند، اما در غیر این صورت نخواهیم توانست ارتباط درستی میان دانشگاه و صنعت بیمه برقرار کنیم.
اساتیدی هم که در دانشگاه برای دانشجویان صنعت بیمه تدریس می‌کنند بیشترشان فارغ‌التحصیل رشته‌های مدیریت هستند و نه رشته‌های مربوط به صنعت بیمه. همین خودش عاملی می‌شود برای این که آموزش‌های دانشگاهی بیمه چندان کاربردی نباشند.
کارایی : نتیجه‌ای که شما از استخدام نیروهای فارغ التحصیل دانشگاه در رشته‌های بیمه گرفته‌اید چه بوده است؟
قدس : متأسفانه ما نتوانسته‌ایم از استخدام این نیروها نتایج مثبتی بگیریم. مسئولیت این شغل بسیار بالاست. ما به‌عنوان شرکت‌های بیمه مسئولیت بسیار سنگینی داریم چرا که با مقوله‌های حساس چون دیات و خسارات در ارتباط هستیم. در نتیجه، کارشناسی هم که قصد رسیدگی به این امور را دارد باید بسیار ماهر و کاردان باشد تا درصد ریسک را به درستی برآورد کند. از آنجا که فارغ‌التحصیلان دانشگاهی معمولاً از تجارب عملی در این مورد بی بهره‌اند، استخدام آن‌ها معمولاً برای شرکت‌های بیمه هزینه‌هایی را به دنبال دارد که باعث می‌شود ریسک نکنند. ما امیدواریم که این مسئله با همکاری دانشگاه‌ها و شرکت‌های بیمه به زودی حل شود.
کارایی : برای دوره‌های آتی طرح رتبه‌بندی چه پیشنهاداتی مدنظرتان است؟
قدس : فکر می‌کنم بهتر است کارگروهی برای جمع‌آوری نظرات صاحب‌نظران در این حوزه و شرکت کنندگان در رتبه‌بندی تشکیل شود، هر چند که این همایش در این سه دورهای که انجام شده است، خوشبختانه هر سال بهتر از سال قبل برگزار شده است.
کارایی : انجام این رتبه‌بندی در منطقه‌ای آذربایجان با استقبال مناسبی روبرو شده است. فکر می‌کنید این امر نتیجه‌ی رونق اقتصاد آذربایجان است؟
قدس : بالاخره ادعای آذربایجان و تبریز همواره این بوده است که در ردیف اولین‌هاست و همیشه ادعا داشته است که در حوزه‌ی اقتصاد، فعال بوده است. اگر به تاریخ هم نگاهی بیندازیم می‌بینیم که اولین شرکت‌های بزرگ صنعتی در تبریز و آذربایجان بنانهاده شده‌اند. نزدیک‌ترین فاصله از اروپا مربوط به آذربایجان است و این سرزمین به‌عنوان پل ارتباطی کشور به اروپا مطرح می‌شود. از سوی دیگر این منطقه همواره به‌عنوان قطب اقتصادی شناخته می‌شده است و تبریز نیز به‌عنوان قلب اقتصادی منطقه‌ای شمال غرب کشور در ادوار مختلف مطرح بوده است. تمام این پیشینه باعث می‌شود که شرکت‌های آذربایجان تلاش کنند تا خود را به حد این نامی که از منطقه وجود دارد برسانند.
کارایی : شرکت‌های بیمه‌ای و به خصوص بیمه‌ی رازی امروز امکان صادرات خدمات به کشورهای دیگر را در منطقه‌ای آذربایجان دارند؟
قدس : بحث بیمه مقوله‌ای است که تعامل با شرکت‌های خارجی در آن طبیعی ست. به‌عنوان مثال ما بیمه‌هایی داریم با عنوان بیمه‌های مسافرتی که مخصوص کسانی هستند که به مسافرت خارج از کشور می‌روند. پوشش‌های بیمه‌ای ما شامل اتباع خارجی‌ای هم که از کشورهای خارجی وارد کشورمان می‌شوند می‌شود. همین‌طور بیمه‌های ترانزیتی مثل بیمه‌ی نفتکشها، بیمه‌ی کالاهای وارداتی و چند نوع بیمه‌ی دیگر در همکاری با شرکت‌های خارجی انجام می‌شوند. شرکت‌های خارجی بیمه‌های اتکایی انجام می‌دهند که بخشی از آن به صورت مشترک انجام می‌گیرد و بالعکس.
البته مسئله‌ی تحریم این همکاری‌ها را تا حدی با مشکل مواجه کرده است که امیدواریم با رفع این موانع وضعیت همکاری‌ها ثبات و شکل بهتری پیدا کند. البته بیمه‌ی رازی به جهت اینکه خصوصی است در همکاری با شرکت‌های خارجی از موانع کمتری برخوردار است.
