وزن کشی اقتصاد آذربایجان
حرکتی که دو دوره است با حمایت و مشارکت همه نهادهای اقتصادی استان انجام می شود، می تواند نفسی تازه را در کالبد کسب وکار منطقه‌ی آذربایجان بدمد. درست زمانی که صنعت و تجارت کشور و به تبع آن منطقه درگیر مشکلات بسیاری همچون تحریم های ظالمانه اقتصادی غرب می باشند، استقبال بنگاه های اقتصادی منطقه از ارائه‌ی اطلاعات خود و شرکت در طرح معرفی برترین شرکت های منطقه آذربایجان نشان از وجود امیدواری و اعتماد در میان صنعتگران، تولیدکنندگان و کارآفرینان کشورمان دارد. این موضوع روزهای سختی را به ما یادآوری می نماید که در کنار هم پشت سر گذاشته و به روزهای بهتر اندیشیده و دست یافته ایم.
دراردیبهشت ماه سال جاری که برای دومین بار همایش معرفی برترین شرکت های منطقه‌ی آذربایجان، با حمایت استانداری، سازمان صنعت، معدن و تجارت ، اداره کل استاندارد و تحقیقات صنعتی، شرکت شهرک های صنعتی، اتاق بازرگانی، صنایع ،معادن و کشاورزی و خانه صنعت ومعدن ، با حضور نمایندگان محترم تبریز در مجلس شورای اسلامی و وزیر تعاون، کار و رفاه اجتماعی ومدیران شرکت های بزرگ منطقه وهمت دبیرخانه دائمی مستقر درنمایندگی های سازمان مدیریت صنعتی درشمالغرب کشور برگزار شد. در این مراسم برترین های حوزه اقتصاد این منطقه‌ی آذربایجان از دیدگا ه های گوناگون معرفی گردیدند. نکته قابل توجه این است که کلیه شرکت های حاضر در این طرح، صرف نظر از جایگاه کسب شده، جزو برترین شرکت های منطقه آذربایجان بوده که از میان حداقل ده هزار واحد صنعتی شمالغرب کشور، برگزیده شده اند و تحسین کلیه این شرکت ها از اهداف اولیه و مهم طرح بوده است. در این دور ه طرح مذکور، پنج شاخص برای رتبه بندی شرکت های برتر موردتوجه قرار گرفت که عبارت بودند از حوزه رشد و بازدهی، حوزه اثربخشی دربازارهای بین المللی، حوز ه اشتغال، حوز ه استفاد ه هوشمندانه از دارایی ها، و در نهایت حوز هی کیفیت خدمات و محصول. در هر یک از این حوزه ها نیز گزینش از میان شرکت های سهامی خاص و عام به طور جداگانه انجام گرفته است.
در بخش معرفی برترین شرکت های سهامی عام در حوزه رشد و بازدهی سی و نه شرکت بر اساس شاخص های نرخ رشد فروش، سود آوری، بازده فروش، و ارزش دارایی ها به مرحله نهایی گزینش راه یافتند که شرکت شهرسازی و خانه سازی باغمیشه آذربایجان شرقی در صدر قرار گرفت. در همین حوزه از میان شرکت های سهامی خاص نیزاز میان صد شرکتی که در رتبه بندی اصلی قرار گرفتند شرکت صنایع غذایی ار س مهر در جایگاه اول قرار گرفت. در شاخص اثربخشی در بازارهای بین المللی با در نظر گرفتن تنوع بازار های صادراتی در 3 سال اخیر، میزان صادرات خالص درسال اخیر، سرانه صادرات در سال 1391 و رشد صادرات در سال 1391 نسبت به سال 1390 ، از میان بیست و سه شرکت راه یافته به جدول نهایی شرکت های سهامی عام شرکت کالسیمین در صدر قرار گرفت. در میان شرکت های سهامی خاص نیز شرکت شیرین عسل بالاتر از چهل و شش شرکت فهرست نهایی قرارگرفت. در حوز ه اشتغال در میان سی و هفت شرکت جدول نهایی شرکت های سهامی عام با در نظر گرفتن تعداد کارکنان در سال 90 و 91 و خالص ایجاد اشتغال در سال 91 شرکت صنعتی مینو بالاتر از سایر سی و هفت شرکت قرارگرفت. در میان شرکت های سهامی خاص نیز شرکت شیرین عسل بالاتر از صد شرکت دیگر قرار گرفت. در حوز ه استفاد هی هوشمندانه از دارایی ها با در نظرگرفتن معیارهای هزینه های مالی، هزینه مالیات، هزینه های نیروی انسانی، هزینه استهلاک، و سود خالص، شرکت کالسیمین از میان سی و هفت شرکت سهامی عام بالاترین رتبه را به دست آورد. در این حوزه شرکت صنایع خالص سازان روی زنجان نیز از میان صد شرکت نهایی سهامی خاص در ردیف اول قرار گرفت. در آخرین شاخص که حوزه کیفیت خدمات و محصولات را شامل می شود نیز در میان هجده شرکتی که با همکاری سازمان استاندارد آذربایجان شرقی انتخاب شدند شرکت صنایع قوطی تبریز در صدر قرار گرفت. شایان ذکر است که انتخاب شرکت ها درشاخص کیفیت خدمات و محصولات از میان شرکت های سهامی عام و خاص به صورت مشترک انجام گرفت.
پیشخوان اقتصاد آذربایجان
زمانی که نگاهی دقیق تر به اقتصاد منطقه می اندازیم، گذشته از مشکلاتی که طبیعتا به دلایل گوناگون دامن گیر بنگا ه های اقتصادی شده است، به این نتیجه می رسیم که این واحدها به نتایجی چنان درخشان در عرصه تولید، اشتغال وصادرات منطقه ای و حتی ملی رسید ه اند که شاید در گذشته ای نه چندان دور غیرممکن به نظر می رسید. آذربایجان غیرتمند همواره در عرصه های گوناگون همتی ازخود نشان داده است که همگان را به شگفتی واداشته. اما موفقیت های درخشان و افتخارآمیزبرترین شرکت های منطقه بی تردید تنها با فداکاری و آمادگی برای کار و فعالیت به دست آمده اند. پیشرفت هایی که به ویژه توسط بخش خصوصی منطقه درحوزه اقتصاد رخ داده ، مقطعی یا اتفاقی نیست. آذربایجان به عنوان منطقه ای با ریشه در تجارت و تولید، همواره درتکاپوی توسعه و پیشرفت بوده و تمام فاکتورهای توسعه پایدار را در خود دارد. فقط بایستی به مردمانش اعتماد نمودتا ده ها برابر آنچه تاکنون تجربه گردیده، انجام دهند.اما واقعیتی که ظرفیت های عظیم و دستاوردهای مردان بزرگ این منطقه راکم فروغ می کند عدم معرفی درست توانمند ی های منطقه وایشان است. توانمند ی هایی که در صورت توجه کافی می تواند چهره ای بسیار درخشان تر از تصورات ما را به منطقه ببخشد. طرح معرفی برترین شرکت های منطقه آذربایجان ، درتلاش است درکنار دیگر اهداف خود این موضوع را درکانون توجه خود قراردهد.
اما آنچه که بیش از هرچیز دست اندرکاران این طرح را برای ادامه قدرتمندتر مسیر تشویق می نماید ، اعتمادی است که صاحبان بنگا ه های اقتصادی استان به ایشان نموده اند و جزیی ترین اطلاعات مالی خودرا در اختیار کارشناسان سازمان مدیریت صنعتی قرار داد ه اند تا در طرح IRANTACحضوری پرفروغ داشته باشند. به هر حال مجموع آمارها و اطلاعات ارائه شده به سازمان مدیریت صنعتی حکایت از حرکات مثبت در اقتصاد منطقه دارد. اما چندان تعادلی در توزیع میزان صادرات میان شرکت های مختلف سهامی عام وجود ندارد. به عنوان مثال مجموع صادرات این شرکت ها در سال مالی 305.429.55۶ ، 1391دلار بوده است که 21درصد آن به شرکت اول اختصاص دارد. میزان صادرات 5شرکت اول این گروه از شرکت ها بارقمی معادل 212.005.301دلار، 93.5برابر میزان صادرات 5شرکت آخر لیست بارقم صادرات معادل 2.2۶8.173دلار می باشد. همین عدم توازن در میزان صادرات شرکت های سهامی خاص نیز مشهود است. مجموع صادرات برترین شرکت های سهامی خاص منطقه آذربایجان معادل202.۶۶8.880دلارمی باشد که 27.4درصد آن را شرکت اول به خود اختصاص داده است. مجموع صادرات 5شرکت اول نیز بارقمی معادل 202.۶۶8.880دلارقریب به 400برابر مجموع صادرات 5شرکت آخرجدول با رقمی معادل 279.408دلار می باشد.
آمار مجموع اشتغال ایجاد شده توسط شرکت های سهامی خاص نیز با 4 /5 درصد، بیش از اشتغال ایجاد شد ه یک درصدی توسط شرکت های سهامی عام است که همین امر حکایت از این دارد که درصورت اتخاذ سیاست های مناسب برای ایجاد بستر مناسب تر برای توسعه کسب کارهای بخش خصوصی، نتایج چشمگیری دراشتغال زایی را شاهد خواهیم بود.
در مجموع وبا توجه به مستندات مالی شرکت های حاضر درطرح، می توان به تحلیلی جامع ازروند اقتصاد منطقه دست یافت، فهرست صد و پنجاه شرکت برتر منطقه درسال 1393دروب سایت www.irantac.irدردسترس است.
