فرش تبریز بهترین فرش ایران و حتی جهان است

فرشاد به آفرین از جمله انتخاب هایی در سازمان میراث فرهنگی تحت مدیریت جناب دکتر فرزین حق پرست است که شاید سال های سال برای اداره ی صنایع دستی سازمان میراث آذربایجان شرقی بماند و فرصت پیدا کند تصمیماتی را در جهت ارتقای سطح صنایع دستی استان اجرایی کند. تحصیلات مرتبط، سالها تجربه در زمینه ی صنایع دستی در داخل و خارج از اداره، و ارتقای سازمانی از درون خود اداره ی صنایع دستی و انرژی جوان او از مواردی است که موجب می شود با حضور او در این سِمت هر ببیننده ی منصفی به آینده ی فرش تبریز امیدوار شود. وضعیت فرش تبریز و چگونگی انتخاب این شهر را به عنوان شهر جهانی فرش به گفت و گو نشسته ایم تا شاید افق دیدمان در مورد فرش تبریز کمی بازتر شود.

کارایی : جناب به آفرین، چطور شد که تبریز به عنوان شهر جهانی فرش انتخاب شد؟

به آفرین : اوایل سال قبل بود که سازمان مرکزی میراث فرهنگی به ما پیشنهاد کردند که یک پروپوزالی تهیه کنیم که تبریز را به عنوان شهر جهانی فرش دستباف به شورای جهانی صنایع دستی معرفی کند و اصفهان نیز به عنوان شهر جهانی صنایع دستی به این شورا معرفی شد. این شورا که سابقاً به عنوان زیرمجموعه ی یونسکو تعریف می شد، در حال حاضر بزرگترین و مهمترین تشکل غیر دولتی ای است که در زمینه ی صنایع دستی در سطح جهان وجود دارد. در خرداد و تیر ما این پروپوزال را که شامل تاریخ تبریز، فرش تبریز و آنچه که به صورت زنده در مورد فرش در آن جریان داشت و توانایی های اقتصادی و علمی و تولیدی تبریز در زمینه ی فرش تهیه کردیم و برای رئیس آسیا و اقیانوسیه ی شورای جهانی صنایع دستی خانم غدا هیجاوی ارسال کردیم و از بازرسان این تشکل دعوت کردیم که به تبریز تشریف بیاورند که در اوایل تیر ماه این اتفاق افتاد. در همان روز اول ورود این هیات با آقای دکتر جبارزاده دیدار کردند که برای نشان دادن حمایت شخص اول اجرایی استان از این طرح بسیار مهم و قابل تقدیر بود و جدیت استان را در این مورد نشان می داد. البته چهار شخصیت حقوقی استان باید برای نامزدی تبریز به عنوان شهر جهانی فرش تقاضا می دادند که جناب آقای استاندار، ریاست اداره ی کل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری استان، شهردار تبریز و آقای فرماندار تبریز به درخواست ما قبول زحمت کرده و در این زمینه نامه هایی را تنظیم کردند و از شورای جهانی صنایع دستی خواستند که مساله ی کاندیداتوری تبریز به عنوان شهر جهانی فرش مورد بررسی واقع شود.

بازرسان که به تبریز تشریف آوردند، ما در جهت ارائه ی کامل توانایی های تبریز در زمینه ی فرش، دانشگاه هنر اسلامی و کلاس های دانشکده ی فرش را به ایشان معرفی کردیم و زمینه ای فراهم کردیم که از کارگاه های بزرگ و مطرح قالیبافی تبریز دیدار داشته باشند که از سه کارگاه آقایان علیپور، عالی نسب و کاظم نیا دیدار کردند که بسیار موثر بود و ظرافت فرش تبریز حیرتشان را برانگیخت. بازار تبریز و صنوف فعال در در فرش را که به طور سنتی در بازار تبریز همچنان در حال فعالیت هستند را به ایشان معرفی کردیم که مشاهده ی دوازده بازار فعال فرش در داخل بازار سنتی تبریز تاثیر بسیاری در جلب نظر ایشان داشت. از کارگاه های رنگرزی و تالار فرش شهرداری تبریز و موزه ی در حال ساخت فرش تبریز نیز بازدید به عمل آمد تا بتوانیم از شانس مسلم تبریز برای انتخاب به عنوان شهر جهانی فرش در یک برنامه ی محدود دو روزه حمایت کنیم و بازرسان شورای جهانی صنایع دستی را برای این انتخاب قانع کنیم. توجه داشته باشید که هیچکدام از این داشته ها را ما برای جلب نظر این شورا نساخته ایم و این ها داشته های تبریز در هنر صنعت فرش است که با زندگی روزمره ی ما آنقدر گره خورده است که دیگر به نظرمان نمی آید. اگر کمی دقت داشته باشیم متوجه می شویم که واقعا تبریز شهر فرش است و در این مورد جای هیچ تردیدی نمی تواند وجود داشته باشد. بخش بزرگی از مردم تبریز درگیر این هنر صنعت هستند. و در آن فعالیت دارند. شما هر جای تبریز را که نگاه کنید فرش و یا آثاری از آن را مشاهده می کنید. از ادارات گرفته تا خانه های مردم. این در حالی است که فرش در زندگی کشورهای دیگر و به خصوص این بازرسان به طور نادری دیده می شود. به هر حال با اقداماتی که انجام شد این بازرسان با رضایت کامل از تبریز راهی شدند و طبق اطلاعی که گرفته ایم در نود و پنج درصد آیتم های مورد بررسی نمره ی عالی گرفته ایم. اینگونه بود که تبریز پس از تصویب شورای صنایع دستی به عنوان شهر جهانی فرش انتخاب شد و در کنار اصفهان که به عنوان شهر جهانی صنایع دستی برگزیده شد و چهار شهر جهانی دیگر به عنوان نماینده ی ایران انتخاب شد و این امر که چطور دو شهر از ایران در ردیف این شهرها قرار گرفتند موجب حیرت ناظران شد. در اینجا جا دارد از آقای دکتر نامور مطلق که همواره نسبت به تبریز و آذربایجان دیدگاه مثبت دارند تقدیر و تشکر کنیم که در تشکیل این پرونده زحمت فراوان کشیدند. در چهارده شهریور ماه بود که ما با حضور ایشان، آقای دکتر سلطانی فر و جناب دکتر جبارزاده و همچنین آیت الله مجتهد شبستری و داورانی که تبریز را انتخاب کردند جشنی در خور این عنوان در تبریز برگزار شد و این امر صورتی عملی و عمومی به خود گرفت.

کارایی : حالا که با زحمات جنابعالی و سازمان میراث فرهنگی صنایع دستی و گردشگری و تمامی مسئولان استانی و کشوری این امر اتفاق افتاده است چه خواهد شد.

به آفرین : الان که این تلاش ها به نتیجه رسیده و این فرصت در اختیار تبریز و فرش آن قرار گرفته است باید از آن استفاده ی درست و مناسب کرد. اگر در چند سال گذشته از کسی می پرسیدید که بهترین فرش در جهان فرش کجاست نمیتوانست پاسخی قطعی به شما بدهد در حالی که امروز با این انتخاب کسی در بردن نام تبریز به عنوان دارنده ی بهترین فرش جهان تردید نخواهد کرد. حتی در داخل ایران نیز اگر می پرسیدید که این فرش کدام شهر است که بهترین و نفیس ترین فرش هاست شاید تردیدهایی وجود داشت اما امروز ما مدرکی در دست داریم که فرش تبریز بهترین فرش ایران و حتی جهان است. شاید این اولین باری است که یک کالا و یک هنری از تبریز مورد تایید جهانی قرار می گیرد. این اتفاق و نعمت بزرگی است که به دست آمده است و یک به یک ما وظیفه داریم که در جهت بهره برداری از آن برای اعتلای فرش و شهر تبریز و اقتصاد آن نهایت تلاشمان را انجام دهیم. باید قدر این موقعیت را بدانیم و برند فرش تبریز را احیا کنیم.

کارایی : جناب به آفرین اهمیت این امر چرا در بازار تبریز بازتاب زیادی ندارد؟

به آفرین : شاید آنقدر به سادگی موقعیت را یافته ایم که اصلا خودمان هم هنوز باورش نداریم و اصلا فرصت تحلیل موضوع را نیافته ایم. در این که با داشته های تبریز این انتخاب حق مسلم تبریز بوده است و به طور طبیعی با نمایش درست توانایی ها به بازرسان شورای جهانی صنایع دستی این انتخاب رخ میداد امری درست است. اما مگر این امر نافی این مساله است که باید از فرصت پیش آمده استفاده ی مناسب را کرد؟! این وظیفه ی شهروندی همه ی ماست که دست در دست هم بدهیم و زمینه ی استفاده ی تبریز از این موقعیت را فراهم کنیم. در این میان نقش شما رسانه ها هم بسیار برجسته است که می باید در اطلاع رسانی این فرصت طلائی به مردم و اصحاب تولید فرش در تبریز زحمات فراوانی را متحمل شوید تا بتوانیم نهایت بهره را از فرصت پیش آمده ببریم.