اتاق بدون تشکل هایش بال پرواز ندارد

کارایی :آقای امیر میران اتحادیه‌ی حق العمل کاران از کی شروع به فعالیت کرده است؟
امیرمیران :این اتحادیه سابقه‌ای بسیار طولانی دارد که حتی به قبل از وقوع انقلاب اسلامی باز می گردد. درواقع این سندیکا در سال 1348به وسیله‌ی افرادی چون افرادی از صنف حق العمل کاران گمرکی غرب کشور از جمله مرحوم حاج حسن پیر بابائی، مرحوم حاج حسین پارسیانی، مرحوم حاج مصیب خانچی، مرحوم حاج میرعلی اکبر امیر میران، مرحوم حاج علی جعفری، آقایان جعفر آذرنوا، احد قاسمیه، سید حسین امیر میران، شهید حاج رسول رضائی، پایه‌گذاری و ثبت گردیده است. در سال 1350اولین انتخابات سندیکای کارفرمائی حق العمل کاران گمرکی آذربایجان شرقی در تبریز برگزار شده و هیات مدیره‌ی آن انتخاب گردید. البته با توجه به از بین رفتن مدارک آن انتخابات در جریان رخدادهای انقلاب اسلامی فهرست منتخبان آن باقی نمانده است. اما بنده به یاد دارم که مرحوم حاج حسن پیربابائی، احد قاسمیه، آقای جعفر آذرنوا و تعدادی دیگر از آقایان به عنوان هیات رئیسه انتخاب شدند که از میان این افراد آقای محمدجعفر آذرنوا در انتخابات اتاق بازرگانی تبریز از طرف سندیکا شرکت و به عضویت اتاق انتخاب و با سمت خزانه‌دار عضو هیات رئیسه‌ی اتاق بازرگانی تبریز شدند. انقلاب که شد همه مشغول جنگ شدند. سیستم‌های تشکل‌های صنفی متحول شد و فعالیت برخی از تشکل‌های صنفی به حالت تعلیق در آمد. اصلا کسی به فکر فعالیت‌های صنفی نبود. با این حال اینجانب به همراه همکاران در آن زمان هم این فکر را زنده نگه داشتیم و در نهایت پس از یک دوره‌ی فترت، اولین اتحادیه‌ی صنفی حق العمل کاران گمرکی را در اتاق بازرگانی تبریز در سال 1378تأسیس کردیم. البته از همان ابتدای امر هم این مساله با مقاومت‌هایی روبه‌رو بود که اصلا تازگی نداشت و در زمان فعالیت صنفی حق‌العمل‌کاران قدیم نیز عمدتاً چنین مقاومت‌هایی وجود داشت، اما به هر حال با پایداری همکاران با فاصله‌ی چهار پنج ماهه از اتحادیه‌ی تهران، اتحادیه‌ی حق‌العمل‌کاران گمرکی آذربایجان شرقی را تأسیس نمودیم.

کارایی :به نظرتان دلیل این مقاومت چه بوده است؟
امیرمیران :اگر از من بپرسید مسئله‌ی اصلی این بود که اتاق باید به تشکل‌های تحت پوشش خودش بهای معنوی و مادی می‌داد و این به مذاق برخی چندان خوش نمی‌آمد. بالاخره در صورتی که اتحادیه‌ی ما شکل نهایی به خود می‌گرفت دیگر تشکل‌ها هم تشکیل شده و انتظار حمایت از طرف اتاق را داشتند. اصلا اتاقی که عضو نداشته باشد، اتاقی که اعضایش تشکل نداشته باشند معنایی ندارد. اتاقی که کسی به آن مراجعه نکند و از آن راهنمایی و کمک نگیرد، به چه کار می‌آید. متأسفانه در اتاق دیدگاه‌هایی کهنه وجود داشت که نسبت به تشکل‌ها دید چندان بازی نداشتند.

کارایی :چطور شد که شما خواستید تشکلی صنفی ایجاد نمایید؟
امیرمیران :صنف ما مطالباتی داشت که مثل همه‌ی اصناف دیگر، نمی‌شد به صورت انفرادی پیگیری‌شان کرد. از جمله مطالباتی در حوزه های مالیاتی، بیمه‌ای و قانونی ازجمله قانون مربوط به امور گمرکی که به نظر می‌رسید،دیگر کارکرد لازم را ندارد. اصلی ترین این خواسته‌ها این بود که حق‌العمل‌کارانی مانند حرفه‌ی وکالت از حمایت قانونی برخوردار شود و همه شرکت‌ها اعم از حقیقی و حقوقی مکلف باشند انجام تشریفات گمرکی کالاهای وارداتی یا صادراتی متعلق به خود را به حق‌العمل‌کاران حرفه‌ای واگذار کنند. امری که می‌توانست امنیت کامل را در تمام گمرکات کشور و کالاهای تجار برقرار کند. طبیعتاً برای پیگیری این مسائل باید تشکلی ایجاد می کردیم که توان مطالبه‌ی این خواسته‌ها را داشته باشد. البته از همان ابتدای تشکیل اتحادیه‌های تبریز و تهران و بندرانزلی و خراسان و بندرعباس با همه‌ی همکاران هماهنگ بودیم که بتوانیم اتحادیه‌ای از اتحادیه‌های سراسر کشور را تشکیل دهیم که متأسفانه تا امروز چنین امری محقق نشده است اما همچنان پیگیر این مساله هستم.

کارایی :برآورد شما از وضعیت تجار تبریز از گذشته تا به امروز چیست؟
امیرمیران :خوب تبریز را تجارش ساخته‌اند. اعتبار بین‌المللی تبریز و تجارش آنچنان بود که تجار سایر کشورها به سهولت و با اشتیاق به تبریز آمده و با تجار تبریزی دادوستد می کردند. حتی می‌شود گفت که تبریز چهره‌ی جدیدش را مدیون تجارش است. درست است که در نتیجه‌ی تغییراتی که ایجاد شده است برخی از ابنیه‌ی تاریخی هم آسیب دیده و یا از بین رفته‌اند. البته این ساختن تنها شامل ساختمان‌ها نمی‌شود. شامل کل فرهنگی می‌شود که در تجارت تبریز بوده است و گاهی هم از میان رفته است.اما این روند باید با اصلاحاتی همچنان ادامه یابد و باز هم شاهد حضور پررنگ تجار در توسعه تبریز باشیم.

کارایی :منظورتان از فرهنگ تجارتی که در تبریز بوده است، چیست؟ فکر می‌کنید این فرهنگ را تا چه میزان می توان حفظ نمود؟
امیرمیران :خیلی سخت است. بخش‌هایی از آن که کاملا از بین رفته است. هیچ وقت یادم نمی‌رود. زمانی که مواد اولیه‌ی پتروشیمی وارد می‌کردیم معمولا پیش می‌آمد که یکی از پالت‌های کالا در اثر جابجایی از بین می‌رفت و مواد داخل آن که پودر پی وی سی بودند، روی زمین ریخته و از بین می رفتند، یک بار که همین اتفاق افتاد مرحوم پدر هم بودند. در یک چشم به هم زدن پدرم را دیدم که مشغول جمع کردن مواد بیرون ریخته از پالت در کیسه‌ای دیگر بودند. پرسیدم که مگر این یکی دو کیلو چه تفاوتی در کل بار ارسالی برای کارخانه‌ی تولیدی دارد که این کار را می‌کنید؟! جواب دادند که اگر این مواد از بین بروند منافع ملت و مملکت به باد رفته است. پای ذره‌ذره‌ی این مواد دلار و مارک و فرانک این مردم رفته است. متأسفانه این تعهد را در فضای کسب و کار امروز کمتر می‌بینیم که در مراکز آموزشی کشورمان جای آن خالی است. تعهدی که جزء فرهنگ تجارت تبریز است. اما نمی‌شود از آن هایی که امروز از دانشگاه‌ها فارغ‌التحصیل می‌شوند این را انتظار داشت. البته که باید دانش روز و فن تجارت و اقتصاد به دانشجویان این رشته آموخته شود. اما درعین‌حال فرهنگ تجارت تبریز و تعهد هم باید در ریز دروسشان قرار بگیرد.

کارایی :به عنوان یکی از کسانی که بانی یک تشکل صنفی پس از انقلاب بوده است آینده‌ی فعالیت‌های این تشکل‌ها را چطور می‌بینید؟
امیرمیران :تا جایی که به نظرم می‌رسد فعالیت تشکل‌های صنفی تا اندازه‌ای وابسته به اتاق بازرگانی است. در واقع اتاق از تشکل‌های صنفی‌اش تشکیل شده است و تشکل‌های صنفی هم خواه ناخواه وابسته به اتاق بازرگانی‌اند. تشکل‌ها بال‌های پرواز اتاق‌اند. اتاق هم قانونا وظیفه‌ی حمایت از تشکل‌ها را از نظر مادی و معنوی دارد. از یک سو باید بتواند امکانات مادی را از بودجه گرفته تا برخی حمایت‌ها در سفرهای تجاری را انجام بدهد و هم باید از نظر معنوی ضمن رسیدگی به مشکلات تشکل‌ها، اطلاعات لازم تجاری را برای آنها ارائه کند. این کارها را می‌توانید به راحتی در اتاق برخی از کشورهای صاحب تجارت ببینید که با عملکرد اتاق‌های بازرگانی در ایران و تبریز فاصله دارد. دقیقا به همین خاطر است که اتاق باید درست اداره شود تا بتوانیم تجار و بازرگانانی فعال در اقتصاد کشور داشته باشیم. برای داشتن اتاق خوب باید بتوانیم اعضای قدرتمندی را برای هدایت آن انتخاب کنیم. اهمیت انتخابات اتاق هم درست در همین جاست. باید کسانی را انتخاب کرد که آنقدر روشن‌بین، آینده‌نگر، خلاق و به روز باشند که بتوانند مسائل تشکل‌ها و اعضا را حل کنند و تجارت را در تبریز به روزهای درخشان گذشته بازگردانند. باید بپذیریم که تبریز همیشه با بازارش زنده بوده است. بازار هم همان نماد فعالیت تجاری و بازرگانی تبریز است. پس باید از آن الگو بگیریم و به روزهای خوش گذشته برگردیم.

کارایی :به نظرتان اصلاح اتاق می‌تواند کل مسائل را حل کند؟
امیرمیران :مسلم است که نه. اما این می‌تواند قدم بسیار بزرگی باشد. اتاق بازرگانی می‌تواند بانی برخی از گشایش‌ها در تجارت تبریز، آذربایجان شرقی و منطقه باشد. به عنوان مثال می‌تواند به مسئولان یادآوری کند که برخی از مسائلی را که در روابط با همسایگان کشورمان وجود دارد، چه تاثیر بزرگی بر زندگی مردم منطقه و تجارت آن و در نتیجه اشتغال و تولیدش دارد. گمرک جلفا را در نظر بگیرید، در دهه‌ی شصت روزانه چهارصد واگن بار در آن از طریق راه‌آهن شوروی وارد و تخلیه می‌شد. این میزان بار تاثیرات بسیار بزرگی بر اقتصاد منطقه از هر نظر داشت. فقط ششصد دستگاه کامیون باید روزانه از آذربایجان این بارها را به مقاصدشان می‌رساندند که تمام این ها به پشتیبانی نیاز داشتند. بخشی از این کالاها نیز در حمایت از رزمندگان به جبهه منتقل می‌شد. این فقط یک گوشه‌ی ماجراست. شما در نظر بگیرید که این کالاها چه رونقی را در منطقه ایجاد می‌کردند و در مقابل قطاری که کالاهای صادراتی کشورمان را از طریق خط آهن شوروی به اروپا می‌برد چه میزان تاثیر تجاری داشت. در حال حاضر تمام این مزایا تحت تاثیر اختلافات ارضی آذربایجان و ارمنستان قرار گرفته است و خط آهن شمال به جنوب که می‌توانست ما را از طریق خطوط آهن گسترده‌ی شوروی به همه جای این کشور و اروپا برساند، از دست رفته است. این در حالی است که انتقال بار از طریق خطوط راه‌آهن، باصرفه‌ترین روش انتقال بار در دنیاست، و مدت زمانی که برای رسیدن بار از این طریق نیز صرف می‌شود برای مسیرهای گوناگون کوتاهتر از مسیرهای کشتیرانی است. اگر اتاق بازرگانی آینده بتواند با روشن‌بینی اعضایش، چنین مسائلی را به مسئولان کشورمان گوشزد کند و آنها نیز بتوانند در راستای میانجیگری بین دو کشور همسایه‌ی درگیر وارد عمل شوند، بسیاری از منافع آذربایجان شرقی تأمین خواهد شد. از این گونه تاثیرات بسیار می‌توان شمرد که همگی بستگی به انتخاب های اعضاء اتاق بازرگانی و توان هیات نمایندگان آن دارد.