نماینده مردم زلزله زده ورزقان با چهره ای آرام ولی عبوس. جدیت در کار را برای دفاع از مردم منطقه ارسباران در اولویت کار خود قرار داده است. خوشبختانه یکی از کمیسیونهای کلیدی مجلس سه عضو آذری دارد. رئیس و دبیر این کمیسیون از نمایندگان استان تشکیل میشود. با اللهویردی دهقانی از توسعه آذربایجان و مس سونگون صحبت میکنیم که در ادامه با هم میخوانیم.
این نماینده مجلس معتقد است استان در سه عرصه صنعت، گردشگری و تجارت یکی از استانهای مهم و با پتانسیل است. در سالیان اخیر اقدامات و سیاست گذاریهای لازم برای استفاده بهینه از این مزیتها و پتانسیل صورت نگرفته است. در بحث معدن جزو استانهای اول کشور هستیم. به طوری که در راس آنها مجتمع مس سونگون و به طور کلی صنعت مس قرار دارد. در آلومینیم معادن مهمی داریم. در سنگ های تزئینی، استعداد زیادی در منطقه وجود دارد. معدن مس سونگون نزدیک به 40 درصد مس کشور را در برگرفته است. ولیکن از ابتدا برنامه ریزی و اقدامات به درستی صورت نگرفته به طور مثال کارخانه کنسانتره ایجاد شده که کنسانتره را به صنایع تبدیلی در کرمان ارسال می کند و یا برای صادرات به بندرعباس. درصورتی که به بازارهای مصارف مس در اروپا نزدیک هستیم. به طور مثال کشور ایتالیا 200 هزارتن در سال مصرف مس دارد. مس کاتدی یک کالای خام است که باید به کالا های مصرفی دیگر تبدیل شود.
این نماینده مجلس می گوید: ما باید تولید مس کاتدی را مبنا قرار دهیم. چرا اجرای کارخانجات ذوب و تولید مس کاتدی به تاخیر افتاده است. مدیران استانی باید این داستان را پاشنه آشیل صنعت استان بدانند. البته یا نمی دانند و یا غافل هستند و آگاهی ندارند، که چه رفاهی می تواند برای مردم استان داشته باشد. به طوری که دغدغه یک ساله بنده در مجلس جذب سرمایه گذار و احداث شهرک صنعتی مس است که منتظر تصویب هیات دولت هستیم. برای ذوب از نوع فلش با ظرفیت 200 هزارتن درسال و ایجاد کارخانه مربوطه اقداماتی انجام شد که زلزله آن را به تاخیر انداخت. فناوری مربوطه به راحتی قابل خرید و استفاده است. ما باید بدانیم که ایجاد ارزش افزوده و اشتغال حاصل از فرآوری مواد معدنی قابل قیاس با خام فروشی نیست.
وی درادامه می گوید: باید از مدیران دولتی بعد از انقلاب سئوال کرد که چرا این پروژه بااین عظمت به این میزان پیشرفت فیزیکی کرده است. فراتر ار این سئوال این است که آیا شمال و جنوب استان ما به یک اندازه توسعه یافته است؟ سرمایهگذاری هایی که در مراغه، بناب، تبریز و… صورت گرفته با اهر، ورزقان و بستان آباد یکی است؟ از ابتدا یک بخش نگری در مدیران ما وجود داشته است. بهترین معادن، بهترین جاذبه های گردشگری، آب های سطحی در شمال استان وجود دارد. آیا در ورزقان یک راه اصلی برای رسیدن به مس سونگون وجود دارد؟ کم کاری و یک نوع عدم وجود اراده برای توسعه این شهرها وجود دارد. در یک مسیر فرعی برای دسترسی به معدن در کنار یک شهر 45000 نفری سالانه 50 تا 60 نفر کشته می شوند. این راه به طور کلی ازبین رفته است. آیا برای شرکت ملی مس ایران که سال گذشته نزدیک به 6000 میلیارد تومان سود داشته، ساخت یک مسیر هزینه زیادی خواهد داشت.
وی در ادامه می گوید: در اساسنامه این شرکت لحاظ شده که درصدی از این سود برای اکتشاف و توسعه صنعت مس هزینه شود واقعا چقدر هزینه شده است؟ بهره مالکانه به دولت واقعا چقدر است؟ هیچ تناسبی بین خدمات دولت به این شرکت ها و این بهره مالکانه وجود ندارد. جاده های ما را ازبین برده اند، به جنگل ها و محیط زیست آسیب های جدی زده اند ودر ازای آن چه حقی را پرداخت کرده اند. در بیلوردی و سپس ورزقان کلنگ کارخانجات مس را زدند ولی پس از گذشت نزدیک به 10 سال هیچ اقدامی نکردند. در دولت نهم و دهم هیچ پروژه در شان آذربایجان شکل نگرفت و دوره خسرانی را ما داشتیم.
وی جمع بندی عدم توسعه مس سونگون را دردو عامل خلاصه می کند: نگاه منفعت طلبانه شرکت ملی مس ایران و ضعف مدیران کشوری و منطقه. به راستی باید سئوال کرد نقش مس سرچشمه در توسعه منطقه چه بوده و نقش مس سونگون چه بوده است؟ کرمانی ها شرکت مس را متعلق به خود می دانند و استنباط غلط آن است که آنجا درآمد کسب می شود و در اینجا هزینه می شود. در حالیکه 34 کیلومتر جاده از خواجه تا ورزقان تاکنون انجام نشده است. علیرغم طبیعت بکر منطقه ورزقان در این منطقه یک هتل نداریم، علیرغم وجود یک منطقه گردشگری امکانات متناسب با آن نداریم.
وی درپایان تنها راه نجات از تحریم ها را تولید و توجه به آن میداند. لذا در طرح حمایت از تولید ملی، معافیت ها، اعتباراتی دیده شده تا بتوانیم مشکل این بخش را حل کنیم.
