شفاف‌سازی امور اقتصادی و مالی بنگاه ها و باز کردن عرصه رقابت برای همه از اهداف انتخاب برترین شرکت هاست
در ابتدا تشکر می‌کنم از حضور فعال و پربار صاحبان صنایع، صاحبان بنگاه های اقتصادی، مدیران عزیز و اساتید و صاحب نظران محترم که در این جمع حاضر شدند. سازمان مدیریت صنعتی با بیش از پنجاه سال قدمت با هدف توسعه ی ظرفیت مدیریت در کشور و مدیرپروری آغاز به کار کرد. در یک نگاه گذرا و جمع‌بندی کلی می‌توانیم چنین ارزیابی کنیم که این سازمان در مأموریت و رسالت خودش موفق بوده است. اگر بخواهیم شاخصی برای ارزیابی این مدعا ارائه دهیم، می‌توانیم بگوئیم که تقریباً تمامی مدیران موفق کشور، هم در سطح مرکز، هم در سطح منطقه و هم در استان به نوعی از دوره‌های آموزشی و آموزش‌ها و مشاوره‌های مدیریتی این سازمان برخوردار گشته اند. شاخص دیگر هم بقاء این سازمان در طول نیم قرن است، موضوعی که گواهی است بر موفقیت سازمان مدیریت صنعتی در انجام رسالت خود. در گذر این سال‌ها، سازمان‌های آموزشی بسیاری ظهور و بروز پیدا کرده اند که دوام و بقای زیادی نداشته اند.
اما یکی از مهم‌ترین شاخص هایی که باعث اهمیت یافتن سازمان مدیریت صنعتی می‌شود، معرفی طرح‌های ملی فراوان در کشور است، طرح هایی که باعث ایجاد انگیزه و رقابت در بنگاه‌های اقتصادی می‌شود. طرح معرفی شرکت‌های برتر، یکی از این طرح‌هاست که به‌عنوان یک طرح ملی به اجرا درآمده است. تاکنون، هفده دوره از این طرح برگزار شده و امسال وارد هجدهمین دوره‌ی معرفی شرکت‌های برتر شده‌ایم، طرحی که ثبت نام در آن، هر سال پس از تیرماه آغاز می‌شود و معرفی شرکت‌ها، در اوایل بهمن ماه انجام می‌شود.
یکی از اهداف اصلی معرفی شرکت‌های برتر، شفاف‌سازی امور اقتصادی و مالی بنگاه هاست. این موضوع بدون تردید به رونق اقتصادی در کشور کمک می‌کند. این طرح، عرصه ی رقابت را برای همه‌ی رقبا باز می‌کند و باعث می‌شود که بنگاه ها دیدی درست از جایگاهشان در عرصه‌ی اقتصادی داشته باشند. طرح معرفی شرکت های برتر، هر ساله با بیست و هشت شاخص، بنگاه های اقتصادی را رتبه بندی کرده و شرکت‌ها را مورد سنجش قرار می‌دهد. از این شاخص ها می‌توان به‌عنوان نمونه به شاخص هایی چون شاخص فروش، شاخص سودآوری، شاخص میزان صادرات، شاخص بازدهی فروش و شاخص میزان اشتغال‌زایی اشاره داشت. البته این کار در میان بنگاه های اقتصادی به گونه ای است که هر بنگاه در شاخه های گوناگونی چون شاخه ی صنایع غذایی یا نفت و پتروشیمی و … می‌تواند خود را با رقبایش بسنجد. یعنی علاوه بر این که شرکت‌ها در حد پانصد شرکت کشور مورد ارزیابی و تحلیل قرار می‌گیرند و جایگاه خود را در میان این شرکت‌ها ارزیابی می‌کنند، در گروه صنعتی خودشان هم می‌توانند وضعیتشان را مورد ارزیابی قرار دهند.
در سال گذشته که تراز سال ٩٢ مورد بررسی قرار گرفت، بیشترین میزان فروش را شرکتی با چهل هزار میلیارد تومان داشته است و کمترین میزان فروش در میان صد شرکت برتر هزار میلیارد تومان بوده است. این نتایج نشان می‌دهد که بنگاه‌های بزرگی حجم بسیار بالایی از اقتصادی کشور را در اختیار دارند. اما نکته‌ی مهمی که در تحلیل نتایج شاخص فروش در شرکت‌های برتر سال ٩٢ که در سال ٩٣ معرفی شده‌اند وجود دارد، رشد ۴٧ درصدی فروش است.
حالا کاری که باید به انجام برسد استفاده از این آمار در تحلیل‌های اقتصادی کشور است که توسط اساتید بزرگواری چون آقای دکتر مؤمنی صورت می پذیرد. در واقع این آمار می‌تواند موضوع کاوش و پژوهش‌هایی در تحلیل وضعیت کلی اقتصاد کشور قرار بگیرد. همچنان که در جهان وقتی که «Fortune 500» پانصد شرکت برتر جهان را معرفی می‌کند، بعداز آن تحلیل‌های بسیار زیادی بر روی شرکت‌های معرفی شده انجام می‌شود و از جهات مختلف پژوهش‌های متعددی صورت می‌گیرد. یکی از خلأهایی هم که اکنون احساس می‌شود، ارائه این تحلیل‌ها برای جوامع دانشگاهی کشورمان است تا از این طریق بتوانیم به تحلیل کلی اقتصاد کشور کمک کنیم. البته شرط این امر این است که شرکت‌های بیشتری وارد طرح شده و مورد تجزیه و تحلیل واقع شوند. البته طبیعی است که در میزان مشارکت شرکت‌ها پایتخت پیشرو بوده است و در مقایسه با سایر استان‌ها در سال ٩٣ استان آذربایجان شرقی در رتبه هفتم تعداد شرکت‌کنندگان بوده است. این میزان مشارکت شرکت‌های استان به نسبت سال ٩٢ که آذربایجان شرقی در رتبه‌ی چهارم بوده است در سال ٩٣ کاهش یافته است. به همین دلیل است که انتظار داریم میزان مشارکت شرکت‌ها در دوره‌ی آتی طرح IMI100، با توجه به تعداد شرکت‌های صنعتی و حجم عملیاتی و مالی این شرکت‌ها در استان آذربایجان شرقی، بعد از پایتخت، دومین یا نهایتاً سومین رتبه ی میزان مشارکت را شکل دهد.
طبیعی است که تحقق این امر مستلزم این است که آمار و اطلاعات و ترازنامه ها و صورت‌های مالی در اختیار سازمان مدیریت صنعتی قرار بگیرد تا با رعایت جنبه محرمانگی اطلاعات، شرکت‌ها مورد بررسی این سازمان قرار گرفته و نتایج به صورت رتبه‌بندی اعلام شود. اما این طرح ملی اگرچه یکی از مهم‌ترین فعالیت‌های سازمان مدیریت صنعتی است اما در کنار آن سایر طرح‌های ملی نیز در سازمان مدیریت صنعتی در حال اجراست. ازجمله‌ی این طرح‌ها می‌توان به طرح تعالی سازمانی، اشاره داشت که طی این طرح، شرکت‌ها از جنبه ی استقرار نظام مدیریت کیفیت مورد ارزیابی و سنجش قرار می‌گیرند. این کار تاکنون دوازده سال است که به انجام رسیده و شرکت‌های برتر در این زمینه در سطح تقدیرنامه، گواهینامه و تندیس بلورین و سیمین و زرین معرفی شده‌اند. اما در توضیح مزایای این طرح می‌توان گفت که با اجرای این طرح، شرکت‌ها توانسته‌اند با کاهش هزینه ها در فرایندهای کاری و در سیستم هزینه های مبتنی بر فعالیتی که تا حدودی در این طرح مطرح است، هم به لحاظ مسئولیت های اجتماعی و هم به لحاظ افزایش سود بهره وری، وضعیت خود را ارتقا دهند و در مسیر تعالی سازمانی حرکت کنند. به این ترتیب است که بیش از هزارودویست شرکت در این طرح دوازده ساله مورد ارزیابی کیفی قرار گرفته اند.
با مدیران شرکت‌های شرکت کننده در طرح هم که صحبت می‌کنیم، دلیل شرکت مستمر خود در این ارزیابی را، افزایش بهره‌وری واحدهای تولیدی‌شان می‌دانند و اذعان دارند که نتایج این طرح باعث ساده سازی و روان‌سازی فعالیت‌ها، جایگزینی فرایندسازی و فرایندمحوری به‌جای وظیفه گرایی در آن شرکت‌ها شده است.
از طرح‌های ملی دیگری که سازمان مدیریت صنعتی در این سال‌ها داشته است، نظام ارزیابی و ارتقای شایستگی مدیران بوده است. در این طرح برای هر بنگاهی سیستم ارزیابی مدیریتی پیاده‌سازی شده، ارزیابی انجام شده، کمبودها و خلأهایی که مدیران هر بنگاهی ممکن است از لحاظ آموزشی، یادگیری و از نظر توانمندسازی داشته باشند مورد شناسایی و توجه قرار گرفته و به بنگاه‌ها اعلام شده است و بر این اساس مدیریت سازمان به تحول و دگرگونی رسیده است.
طرح مسئولیت اجتماعی بنگاه‌ها یا CSR هم از طرح‌های دیگری است که در سازمان مدیریت صنعتی به اجرا درآمده است و مورد استقبال بنگاه های اقتصادی قرار گرفته است.
توسعه ی نمایندگی‌ها هم از مواردی است که مورد استقبال استان‌ها قرار گرفته است و در حال حاضر سازمان مدیریت صنعتی در بیست و هشت استان دارای نمایندگی است، که یکی از مهم‌ترین این نمایندگی ها نمایندگی آذربایجان شرقی است که جا دارد همین‌جا از سرکار خانم خیرآور و همکارانشان تشکر کنیم و یاد مرحوم خیرآور را گرامی بداریم.
تشکر می‌کنم از نمایندگی آذربایجان شرقی که هر ساله این مراسم را ترتیب می‌دهند و ما امیدواریم که با شرکت هرچه بیشتر شرکت‌های منطقه در طرح رتبه‌بندی بتوانیم این طرح را نیز به یک طرح ملی تبدیل کنیم و شرکت‌هایی از استان که در میان صد شرکت برتر کشور قرار می‌گیرند در همین جا و در همین مراسم نیز مورد تقدیر قرار بگیرند. اما در کنار برگزاری این طرح ها، سازمان مدیریت صنعتی همکاری های خوبی را هم آغاز با دانشگاه های مختلف کشور و به طور کلی با وزارت علوم و همچنین دانشگاه علمی کاربردی و سازمان فنی و حرفه‌ای آغاز کرده است. در این مورد هم امیدواریم که بتوانیم یک حرکت همسو را در کشور شاهد باشیم.
در نهایت آرزو داریم که برنامه ای که امروز شاهد اجرای آن هستیم، باعث رقابت پذیری بیشتر و رشد و شکوفایی بنگاه‌های اقتصادی و بالندگی هرچه بیشتر اقتصاد منطقه بشود و ما هم بتوانیم در این راستا سهم کوچکی را ایفا کنیم. از همکاران خودم سرکار خانم باغمشالی و جناب آقای درویشی هم که در اینجا حضور پیدا کرده‌اند نهایت سپاسگذاری را دارم.
