سیاست صنعتی منطقه آزاد ارس توسعه صنایع صادرات محور به بازارهای هدف در اوراسیا است

خوشبختانه با همت دستگاه دیپلماسی کشور و در پی اتخاذ سیاست تنش زدایانه و بین‌الملل گرا در دولت تدبیر، یکی از بحرانی‌ترین مسائل کشور حل و فصل شده و با اجرای برنامه جامع اقدام مشترک (برجام) توافق هسته‌ای، روابط اقتصادی ایران اسلامی عصر نوینی را آغاز نموده است. هیئت‌های اقتصادی از کشورهای مختلف دنیا همه روز به مملکت ما وارد می‌شوند و فرصت‌های جدیدی از گسترش روابط برد-برد را پیش روی ما قرار می‌دهند.
همچنین در ارتباط با کشورهای همسایه نظیر روسیه با عنایت به تحولات راهبردی موجود در نظام جهانی و چالشی که در روابط بین روسیه و جهان غرب به رهبری امریکا وجود دارد و با توجه به روابط متشنج موجود در تعاملات روسیه و ترکیه؛ پتانسیل‌های منحصربه‌فرد و تاریخی برای افزایش مبادلات اقتصادی شکل گرفته است. در این میان نحوه نگاه ما به‌موقعیت موجود و اراده طبقه فعال اقتصادی کشور بسیار اساسی و مهم می‌باشد. اگر از این موقعیت استفاده درست، منطقی و مسئولانه صورت بگیرد یقیناً آینده به نفع ما خواهد بود و اگر نخواهیم قدر این لحظات ارزشمند تاریخی را آن‌طور که شایسته است بدانیم حسرت‌های دردناک حاصلی خواهد بود که ما به آن خواهیم رسید.
منطقه آزاد ارس به‌عنوان صنعتی‌ترین منطقه آزاد کشور و مهم‌ترین منطقه اقتصادی شمال غرب ایران در ارتباط با بازارهای اوراسیا و علی‌الخصوص روسیه، در تلاش است با جذب صنایع صادرات محور و با ارزش افزوده زیاد، از این فرصت گران‌بها برای رسیدن به اهداف سیاست صنعتی خود بهره‌برداری نماید. بازار روسیه بازار بسیار بزرگ و متنوعی است و جامعه مصرفی آن ارزش بسیار گسترده‌ای در حوزه محصولات کشاورزی، مواد غذایی و حتی پوشاک دارد. نیازهای این جامعه مصرفی قبلاً به‌صورت عمده توسط کشورهایی نظیر ترکیه تأمین می‌شد اما با روندهای موجود در روابط دوجانبه ترکیه و روسیه و افق احتمالی آن با توجه به تحریم‌های سفت و سختی که روسیه به ورود محصولات ترک به بازار این کشور وضع کرده مسئله تأمین کالاهای مورد نیاز روسیه به یکی از مسائل جذاب برای کشورهای رقیب بدل شده است.

متاسفانه در این شرایط بسیار حساس؛ برخی از تجار ایرانی بدون داشتن برنامه بلندمدت برای رسیدن به سودهای مقطعی به‌واسطه گری‌های خطرناک و ناشیانه‌ای دست می‌زنند. در حالی که اگر به منفعت واقعی خوشان و کشورشان توجه کنند می‌توان از فرصت موجود استفاده‌های بهتری نمود. کشور ما یکی از کشورهای با پایه تولیدی کشاورزی است و سالیانه حجم زیادی از تولیدات ما هر چند به‌صورت فله‌ای و با ارزش افزوده کم، به دیگر کشورها صادر می‌شود. بازار روسیه در حال حاضر محتاج ورود محصولات غذایی، میوه و سبزیجات است. بخش قابل توجهی از این بازار چند ده میلیارد دلاری روسیه می‌تواند با محصولات ایرانی تأمین شود.
ما هم در منطقه آزاد ارس شدیداً به دنبال ورود به بزرگ روسیه هستیم. از سال گذشته در این منطقه مقدمات ایجاد میز روسیه فراهم شده است و ما به‌سرعت در حال تعریف روندهای منسجم و آینده‌نگرانه برای توجیه جامعه اقتصادی برای توسعه تعاملات اقتصادی با منطقه راهبردی اوراسیا در قالب بهره‌گیری از مزیت همسایگی با کشور ارمنستان به‌عنوان عضوی از اتحادیه گمرکی اوراسیا و جمهوری آذربایجان از طریق بهره‌برداری از فرودگاه نخجوان برای ترانزیت هوایی محصولات کشاورزی به روسیه می‌باشیم.
در چند هفته گذشته در منطقه آزاد ارس چندین سمینار علمی-تخصصی اقتصادی مانند سمینار بررسی فرصت‌های اقتصادی توسعه روابط ایران-روسیه با حضور یکی از اساتید بنام کشور در حوزه روسیه برگزار شد و در اقدام بسیار مهم دیگری دفتر نمایندگی صندوق ضمانت صادرات ایران را دایر نمودیم. همچنین برای توسعه روندهای تأمین سرمایه برای پروژه‌های بزرگ دوره آموزشی بورس کالا را در منطقه با حضور اساتید و مدیران مجرب بورس کشور برگزار کردیم. باید توجه داشت که همه این اقدامات به‌منظور تعریف فرایندهای درست بهره‌برداری از موقعیت‌های موجود به دست آمده می‌باشد.

در این شرایط انتظار ما از فعالین اقتصادی کشور، استان و منطقه این است که منطقه آزاد ارس را به‌درستی و آگاهانه و مسئولانه یاری کنند. به‌طور مثال برای بهره‌گیری از موقعیت پیش آمده توسعه صنایع بسته‌بندی مواد غذایی و محصولات کشاورزی از قبیل میوه و سبزیجات اقدامی است که می‌توان حتی با یک شریک خارجی انجام داد؛ و یا در بخش صنایع نساجی و پوشاک سرمایه‌گذاری‌های دو یا چندجانبه‌ای را با بهره‌گیری از ظرفیت‌های قانونی منطقه آزاد ارس می‌شود شروع کرد. از طرف دیگر انتخاب شریک روسی در برخی از حوزه‌ها نظیر پتروشیمی و صنایع کشاورزی با عنایت به وجود ظرفیت‌های بزرگ این کشور در این بخش‌ها می‌تواند مورد توجه قرار گیرد. ایران به محصولات کارخانه‌های فناوری عالی از جمله تکنیک آلات کشاورزی نیاز دارد. به طور مثال کومباین VECTOR محصول شرکت روسی «روست سل ماش» پس از همایش دیالوگ تجاری- صنعتی: روسیه و ایران مورد توجه نمایندگان ایران قرار گرفته است. به هجای خرید این محصولات تولید مشترک این محصول در منطقه آزاد ارس می‌تواند موضوع یک پروژه مهم سرمایه‌گذاری مشترک باشد.
نهایتاً به فرمایش حضرت علی (ع) فرصت‌های گران‌بها مانند ابری در گذر هستند و ما باید اراده کنیم از این فرصت‌ها بهره‌برداری درستی داشته باشیم.