در چند قدمی خودکفایی

کارایی : مجموعه‌ی گسترش صنایع ریلی کجاست و چگونه آن را معرفی می‌فرمایید؟
مهندس دیبازر : شرکت گسترش صنایع ریلی از سال 1384 بر اساس تصمیم سازمان گسترش صنایع ایران از گروه ماشین‌سازی تبریز منفک گردیده و فعالیتش را به طور مستقل ادامه داده است و در مهر ماه 1387 در راستای خصوصی سازی صنایع ایران توسط موسسه‌ی صندوق پس‌انداز کارکنان راه آهن جمهوری اسلامی ایران خریداری شده است. شرکت گسترش صنایع ریلی از آنجایی که تنها تولیدکننده‌ی انحصاری در این حوزه و در داخل کشور و حتی در خاورمیانه است، از موقعیت ویژه و خاصی برخوردار است. منظور اینکه شرکت‌های زیادی از خارج کشور تا به حال تمایل به همکاری و مشارکت را با ما نشان داده‌اند که عموما از دانش فنی بسیار بالا و خوبی برخوردار هستند، از جمله وسلوکوجیفر فرانسه، که از بدو تاسیس شرکت تا کنون با ما همکاری داشته است و به کرات پیشنهاد مشارکت را مطرح نموده است.
تخصص ما تولید انواع سوزن است و توجه ویژه‌ی مهندسان شرکت بر طراحی انواع سوزن متمرکز گردیده به شکلی که تا کنون توانسته‌ایم علاوه بر تامین نیاز داخل و منطقه‌، در تولید سوزن‌هایی که قبلا از خارج از کشور وارد می‌شدند نیز موفق باشیم و نیاز به واردات را به حداقل برسانیم.
متاسفانه سه قطعه‌ی مهم و استراتژیک را ما نمی‌توانیم در داخل کشور تولید و تامین کنیم، یعنی تکه‌ی مرکزی، فورج زبانه و ریل. البته در زمینه‌ی تولید یکی از این سه قطعه که ارزبری آن بسیار بالا بود توانسته ایم با شناسایی توانمندی های داخلی به موفقیت دست یافته و امکان تولید آن در داخل را نیز اکنون داریم.

کارایی : کدام قطعه؟تکه مرکزی، فورج زبانه یا ریل؟
مهندس دیبازر : امیدواریم که طی مراسمی با حضور مدیران بلند پایه‌ی استانی و کشوری و به شکلی در خور شأن این شرکت این موضوع را اطلاع‌رسانی کنیم. خوشبختانه با شرکت پیمانکار داخلی که هم دارای انگیزه‌ی بالا و هم دانش فنی کافی بود توافق خوبی داشتیم که در فاز اول اقدام به تولید یکی از قطعات و به مرحله‌ی انبوه رساندن آن و در فاز دوم طراحی و تولید یکی دیگر از این سه قطعه‌ی حساس به ما کمک کرده و در تامین قطعات، ما نیازمند واردات نباشیم و یا حجم واردات را به حداقل برسانیم.
در واقع با توجه به توانمندی مهندسان ما و دانش فنی موجود، انتظار می‌رود دولت از این دانش و تخصص حمایت مالی کند. اقدامات گسترش صنایع ریلی در راستای رسیدن به خودکفایی خوشبختانه نتیجه‌بخش بوده و تنها مشکلی که در این راه وجود دارد و از سرعت ما می‌کاهد کمبود منابع مالی جهت سرمایه‌گذاری در طرح‌های توسعه است. در صورتی که بتوانیم به خودکفایی برسیم، می‌توانیم ادعا کنیم که یک سوزن‌ساز با برند اروپایی هستیم.

کارایی : سوزن چیست؟
مهندس دیبازر : اغلب اطرفیان و دوستان زمانی که من تازه وارد این صنعت شده بودم از بنده سوال می‌کردند کجا کار می‌کنم و من در پاسخ می‌گفتم: در سوزن‌سازی. دیدگاه و تصور ایشان به گونه‌ای بود که خوب سوزن که چیز خاصی نیست و به نظرشان کار بسیار ساده‌ای می‌رسید.
سوزن‌های تولیدی ما 33 متر طول و 4 تن وزن دارد و متشکل از 330 نوع قطعه هستند! استفاده‌ی استراتژیک سوزن باعث شده که اگر نباشد، توسعه‌ی خطوط ریلی و راه آهن هم معنی و مفهوم خود را از دست می‌دهد. وظیفه‌ی سوزن انتخاب و جابجایی مسیر و اجازه‌ی تردد در مسیرها را صادر و کنترل این خطوط ریلی و ترددها را بر عهده دارد.

کارایی : نداشتن رقیب جدی در داخل و حتی در منطقه باعث کندی پیشرفت شما نشده است؟ و چرا برای شما رقیبی وجود ندارد؟
مهندس دیبازر : نخیر. به این دلیل که پویایی فعالیت و ارتباط مستقیم و دائمی با شرکت بزرگ وسلوکوجیفر فرانسه باعث شده که هم دانش و هم فعالیت ما به روز باشد. حرکت به سمت خودکفایی، خود بزرگترین انگیزه است که کلیه‌ی مجموعه‌ی شرکت گسترش صنایع ریلی با تمام توان تلاش کنند تا به یک سوزن‌ساز تمام عیار تبدیل و خود را در بازارهای جهانی مطرح نمایند.
این مجموعه با سرمایه‌گذاری بسیار خوبی تاسیس و شروع به فعالیت نموده و طی چندین سال همکاری با شرکت وسلوکوجیفر فرانسه توانسته در جا انداختن این انحصار نیز نقش مثبتی ایفا کند. از طرفی زمانی که شرکت گسترش صنایع ریلی می‌تواند در حد نیازها پاسخگو و تامین‌کننده‌ی داخل و منطقه باشد، در این حوزه یعنی تولید سوزن، سرمایه‌گذاری دیگری انجام نشده است.

کارایی : اگر به مشکلات خاص این صنعت بپردازیم، عمده مسائلی که باعث کندی حرکت و پیشرفت شما بوده و هست کدام‌ها هستند؟
مهندس دیبازر : بحث ال- سی اگر نگوییم که روند پیشرفت ما را متوقف کرد، ولی به جرات می‌توان گفت که چند سال ما را عقب انداخت. چرا که تعدادی از قطعات ما وارد می‌شدند و تحریم‌ها باعث شدند بسیاری از ال-سی‌های ما بسته شوند و ما دچار مشکلات زیادی در تامین قطعات مورد نیازمان شدیم. از طرفی عدم همکاری سیستم بانکی با واحدهای صنعتی از جمله ما، باعث شد که گشایش ال- سی که قبلا با 10 درصد امکان پذیر بود عملاً به 130 تبدیل شده و پرداخت ضمانت‌نامه مربوط به 130 درصد باعث می‌شود که توان مالی شرکت بسیار پایین آمده و این خسارات ناشی از کاهش سرمایه در گردش را به ناچار همه‌ی شرکت‌های صنعتی تقبل کرده‌اند. اصطلاح «خود تحریمی» را به معنای واقعی آن تجربه کردیم.

کارایی : با وجود مشکلاتی که فرمودید و بسیاری دیگر که نیازی به گفتن ندارند، چه چیزی شما را به آینده امیدوار کرده است؟
مهندس دیبازر : ما در این شرایط و با توجه به کاهش قدرتمان در تولید محصولات ویژه، سعی کردیم خدمات و درآمدهای متنوعی برای شرکت تعریف کنیم تا از پتانسیل موجود در راستای ارائه‌ی خدمات مشابه استفاده کنیم و مجبور به هیچ گونه تعدیل نیرو، بالا بردن میزان بدهکاری و… نشویم. یکی از اصلی‌ترین اقدامات، فروش خدمات فنی مهندسی بود. سعی کردیم نقش تامین‌کننده‌ی قطعات را ایفا کنیم و با بازاریابی بهتر، نیاز بازار به قطعات را توسط شرکت گسترش صنایع ریلی برطرف کنیم.
ولی اصلی‌ترین دلیل ادامه‌ی راه مجموعه‌ی گسترش صنایع ریلی، عشق و علاقه‌ی مهندسانش بود که از تهدیدها بهترین فرصت‌ها را خلق کردند. توانستیم یکی از قطعات استراتژیک در تولید سوزن را تولید و نیاز به واردات آن را کم و در آینده حذف کنیم. مهندس‌هایی که ما را در این راه کمک کردند از اساتید و مهندسین دانشگاه صنعتی شریف بودند که حاضر شدند بدون دریافت هزینه، ما را در این مسیر یاری فرمایند. بدیهی‌ست که اگر علاقه و جسارت در انجام کار نباشد، رسیدن به هدف غیر ممکن خواهد بود.

کارایی : با توجه به مشکلات و تجربه‌ی ارزشمند شما در صنعت، اصلی‌ترین و مهم‌ترین خواسته‌ای که از دولت دکتر روحانی مطالبه می‌کنید چیست؟
مهندس دیبازر : سرمایه‌گذاری در این صنعت اصلی مطالبه‌ی ما از دولت جدید است. به دلیل وجود پتانسیل لازم از هر لحاظ چه فنی و چه نیروی متخصص این صنعت آینده‌ی بسیار درخشانی خواهد داشت، مشروط به اینکه توجه ویژه‌ای به آن داشته باشند. به جرات می‌توان گفت که نه تنها نیاز کل خاورمیانه را تامین خواهیم کرد بلکه می‌توان در دنیا به عنوان معدود شرکت‌های متخصص در این حوزه تامین نیاز کرد.
دور از ذهن نیست که در صورت عدم توسعه‌ی اینجا، در منطقه شاهد ظهور رقیب یا رقبای جدیدی باشیم که می‌تواند کل زحمات و سرمایه‌گذاری انجام شده تا کنون را تحت‌الشعاع قرار داده و بی‌ارزش کند.

کارایی : اگر بخش خصوصی یا شخص حقیقی بخواهد در این زمینه سرمایه‌گذاری کند، چقدر باید سرمایه در این مجموعه تزریق شود؟
مهندس دیبازر : شاید باور این نکته سخت باشد که این مجموعه به کمتر از 50 میلیارد تومان نیاز دارد تا بتواند نیاز منطقه و خاورمیانه را تامین کند.

کارایی : و بحث رتبه بندی IMIAZAR100 که رتبه‌ی 77 در منطقه را کسب نمودید. نظر شما در خصوص این رتبه‌بندی چیست؟ پیشنهاد شما برای ارتقای سطح کیفی آن چیست؟
مهندس دیبازر : به نظر بنده این رتبه‌بندی می‌تواند ترازوی خوبی برای سنجش میزان عملکرد و تاثیرگذاری شرکت‌های منطقه بر اقتصاد منطقه باشد. ایرادی که از نظر بنده به این رتبه‌بندی وارد است، نوع رتبه‌بندی شرکت‌هاست. منظور اینکه شاخص فروش یک شرکت نمی‌تواند گواهی بر میزان فعالیت و تاثیرگذاری آن باشد. چه بسا که مجموعه‌ی ما خیلی بیشتر از پالایشگاه تلاش کرده باشد ولی توان و سطح و گستره‌ی فروش بازار ما همین مقدار است.

کارایی : و نتیجه‌ی این همه سال تجربه و فعالیت در صنعت؟
مهندس دیبازر : تولید از هر جهت نجات‌بخش کشور است و وظیفه‌ی دولت و ما این است که از فرصت‌های ایجاد اشتغال و تولید حمایت همه‌جانبه داشته باشیم. شخصا دوست دارم کاری ماندگار انجام دهم که همه از آن منفعت ببرند.