جوینت شدن راهکار اساسی در صنعت خودرو

کارایی : با توجه به اتفاقاتی که طی چندسال اخیر در بازار خودرو شکل گرفته که منجر به کاهش شدید تولید شد، علاقمندیم حال و روز فعلی قطعه سازان منطقه را ا زبان شما بشنویم؟
جعفری تبریزی : وضعیت قطعه سازان خودرو تا سال 1384 روند رو به رشدی را شاهد بود. یعنی حتی با توجه به اینکه شاخص رشد ما در منطقه نسبت به کشور پایین بود ولیکن رشد 10 تا 15 درصد در حجم تولید را سالیانه داشتیم. از سال 84 این روند شاهد سیر نزولی خود بود و دلیلی جز زیاده خواهی خودرو سازان نداشت. ما باید توجه کنیم که از لحاظ بنگاه داری اقتصادی چهار اصل را باید حفظ کنیم: منافع سهامداران، منافع جامعه، منافع کارکنان و منافع ذی نفعان.
آمارهای خود خودروسازان از سال 84 به بعد سودهای بالای 15 تا 20 درصد را نشان می دهد. در مقایسه با سود شرکت های معتبر خودروسازی دنیا که سود 4 تا 5 دردصی را دارند، این اعداد و ارقام بالایی است. پس این نشان می دهد که منافع سهامداران حفظ شده، در مورد منافع جامعه، از طرف اشتغالزایی کار مثبتی بود، مالیات هم داده اند و از این منظر هم نتیجه کار آنها مثبت است. اما منافع مشتریان به دلیل کیفیت، استاندارد و قیمت تحمیلی اصلاً رعایت نشده است. شما در نظر بگیرید در همین زمینه 90 درصد عوارض یک عملکرد منفی است. در ارتباط با منافع تامین کنندگان هم که وضعیت فاجعه بار است، در نتیجه باید عملکرد خودروسازان را منفی ارزیابی کرد.

کارایی : در ارتباط با منافع تامین کنندگان و فاجعه بار بودن آن می توانید توضیحات بیشتری بدهید، اینکه کیفیت خودروهای داخلی پایین است، قطعه سازان درآن شریک نیستند؟
جعفری تبریزی : قراردادهای یک جانبه و به نوعی ترکمنچای گونه مشکل اصلی قطعه سازان است. چرا که ماباید به تمام تعهدات خود عمل کنیم ولیکن مرجعی برای عدم انجام تعهدات آنها وجود ندارد. از سال 1384 این وضعیت حادتر شد. چرا که تاحدودی تولید خودرو اشباع شد، رشد تولید متوقف و با پدیدار شدن مشکلات ارزی این وضعیت پیچیده تر شد. تمامی بار این مشکلات به قطعه سازان منتقل شد. کاهش 60 درصد ی تولید و درکنار آن وضعیت تحریم های خارجی آژیرخطر را برای قطعه سازان به صدا درآورد.
اینکه می فرمایید در کیفیت پایین خودروهای داخلی ما هم شریک هستیم، بخش عمده آن مورد قبول نیست. چرا که با تامین قطعات خودرو از چین توسط خودوسازان متاسفانه این توپ به میدان ما می افتد. این ضربه دیگری است که خودروسازان به قطعه سازان تحمیل کردند. البته امیدواریم این وضعیت انحصاری و عوارض 90 درصدی در دولت جدید شکل دیگری پیدا کند که زمینه ها این موضوع را نشان می دهد.

کارایی : فعلا به توجه به انحصار در بازار خودرو و اینکه سیاست های دولت حدید به این زودی ها شاید تاثیر گذار نباشد، انجمن قطعه سازان چه راه کارهایی برای خروج از این وضعیت برای قطعه سازان پیش بینی کرده است؟
جعفری تبریزی : ما دو راه کار بیشتر نداریم. یکی از این راهکارها تمر کز بر روی صادرات است که با توجه به شرایط تحریم های خارجی هم اکنون مشکل است. با توجه به نرخ ارز و مزیت های دیگر می توان با تغییر شرایط تحریم ها امیدوار بود. راه دیگر تولید قطعات غیر خودرویی و صنعتی است. تمرکز بر روی قطعات و تجهیزات صنعت نفت، راه آهن و مترو و…

کارایی : مشکلی که بر سرراه تولید قطعاتی مانند صنعت نفت وجود دارد اقتصادی نبودن تیراژ است. بطوریکه واحدهای قطعه سازی که در دنیا بر روی این صنعت تمرکز می کنند برای هزاران پالایشگاه در سراسر دنیا این قطعات را تولید می کنند که باز با توجه به شرایط کشور برای ما ممکن نباشد ؟
جعفری تبریزی : ما با شرایط فروش در دوران رکود سر و کارداریم. صنایع نفتی علیرغم پایین بودن تیراژ در شرایط فعلی بل قیمت های مناسب روبرو هستیم. ما برای این مظور کارگروهی بین انجمن، استانداری و شرکت نفت با محوریت دبیرخانه انجمن تشکیل دادیم. نمایشگاه صنعت نفت را مهر و یا آبان در تبریز پیش بینی کردیم. قراردادی با منطقه آزاد ارس برای فروش زمین و راه اندازی واحدهای صنعتی منعقد کردیم. که 15 هکتار تا کنون به فروش رسیده است. این منطقه هم به دلیل سهولت در امر صادرات پیش بینی شد. درمرحله اول حدود 30 واحد به آنجا منتقل می شود. با این اقدامات امیدواریم که به روند افزایش تیراژ در عرصه طراحی و مونتاژ قطعات برسیم.

کارایی : چرا به صنعت ریلی ورود نکرده ایم مگر نه اینکه هم اکنون داد مسئولین بالاست که به دلیل کمبود واگن خطوط متروی ما افتتاح نمی شود؟
جعفری تبریزی : بخش خصوصی در این حوزه توان کامل اجرایی دارد. مگر ما واگن سازی نداشتیم، تمام قطعات آن قابل ساخت در داخل است. منتهی چون ایران در چین ارز دارد و قابل انتقال به کشور نیست، با واگن جابه جا می شود و ما واگن وارد می کنیم. آنها هم تعهدات خود را به موقع عمل نمی کنند، اینجا ما دچار مشکل می شویم. در این حوزه نیز باور و حمایت وجود ندارد.

کارایی : دور نمای صنعت قطعه سازی را به چه شکل می بینید و با توجه به استقرار دولت جدید، اولویت بندی خواسته های این تشکل از دکتر روحانی و دولت وی چیست؟
جعفری تبریزی : با این وضعیتی که وجود دارد، از صنعت خودرو قطع امید کرده ایم. امیدی به برگشت به حال و روز قبلی وجود ندارد، مگر اینکه اتفاق خاصی بیافتد. با بهبود روابط بین المللی ، مشارکت شرکت های خارجی شکل بگیرد، اولویت بندی خواسته های ما از دولت جدید هم کاهش تعرفه واردات خودرو( کاهش تدریجی) مانند داستان ارز که کارنکردیم و ضربه را خوردیم. همچنین جلوگیری از واردات غیر معمول قطعات خودرو دیگر خواسته ماست. در نهایت اینکه تکلیف خودروساز مشخص شود چراکه با این وضعیت امیدی به نتیجه وجود ندارد.

کارایی : آقای دکتر آیا با وضعیتی که ما داریم می توانیم یک خودرو ساز باشیم و مقوله خودروسازی در کشور ما مفهوم درستی است که استفاده می شود، در مورد خودروسازان منطقه چه نظری دارید؟
جعفری تبریزی : ما می توانیم خودروساز باشیم اما به شرطی که اصول آن را رعایت کنیم. راه کار اساسی جوینت شدن با برندهای معتبراست. دیر شده اما غیر ممکن نیست. دلیل اصلی عقب ماندن ما این است که خواستیم خودرو ملی تولید کنیم. ما می خواهیم چرخ را دوباره اختراع کنیم درصورتی که آنها سال ها پیش این راه را رفتند. آن موقع وابسته نبودن عامه پسند بود، همه هم قبول کردند. ما زمانی شش کارخانه موتورسازی داشتیم، که با کمک آنها الان می توانستیم مونتاژکار و سپس طراح شویم. اتریش بزرگترین قطعه ساز دنیا است بدون تولید یک خودرو.
در ارتباط با منطقه هم من اینها را خودروساز نمی دانم. مونتاژکار هم نیستند. خودروساز باید حداقل 25 درصد وزنی را خودش تولید کند. مونتاژکار هم 17 درصد ارزش افزوده را باید خودش ایجاد کند. کدامیک از خودروسازان منطقه این ویژگی را دارند. حداقل ها رعایت نشده، خط رنک کجاست؟ وقت یمونتاژ خارج از تبریز، رنگی خارج از تبریز انجام می شود، حداکثر ما 6 تا7 درصد ارزش افزوده ایچاد می کنیم، این نه خودروسازی است و نه مونتاژکاری. دوستان به اصطلاح خودروساز چه مقدار قطعه را از تبریز تامین می کنند.، یک دصر هم تامین نمی شود. تازه این داستان باید یک روند افزایش داشته باشد که ندارد.

کارایی : به عنوان سئوال پایانی، نقش طرح توسعه خوشه قطعات خودرو تبریز در وضعیت قطعه سازی منطقه چه بوده و این طرح که تدوام آن به کمیته ای در انجمن به عنوان ذی نفعان اصلی واگذار شده به چه شکلی ادامه حیات می دهد؟
جعفری تبریزی : به آن شکل مورد نظر اثرگذارنبوده چرا که شناخت کمی وجود دارد. البته به مرور می توانیم تاثیر بیشاری برای آن متصور باشیم. شناختی از طرح توسعه خوشه توسط ذی نفعان وجود ندارد. امیدواریم در سمینارهایی که برای این داستان پیش بینی شده اثربخشی بیشتری ببینیم. ما همچنین امیدواریم با دولت جدید روندی جدید نیز برای این صنعت ایجاد شود.