میزگرد هم اندیشی اصلاح الگوی مصرف انرژی

داود حمیدی رزی – دانشجوی دکتری توسعه اقتصادی

اصلاح الگوی مصرف یکی از بندهای راهبردی سیاست های کلی اقتصاد مقاومتی بوده که پیش تر نیز در سیاست های کلی اصلاح الگوی مصرف در سال 1389 توسط مقام معظم رهبری مورد تاکید قرار گرفته است. در سیاست های اصلاح الگوی مصرف به ضرورت تغییر در الگوی مصرفی ایرانیان در چهار نهاده « آب » ، « انرژی » ، « نان » و « دارو » اشاره شده است. اصلاح الگوی مصرف در دنیای مدرن امروزه که پارادایم مصرف زدگی توسط رسانه های مختلف از جمله شبکه های مجازی تبلیغ می شود ، بسیار اهمیت دارد. ضرورت اصلاح الگوی مصرف انرژی نیز بدان دلیل است که اسراف نهاده انرژی علاوه بر اتلاف منابع درآمدی و ارزی منجر به آسیب های زیست محیطی نیز می شود. برآوردهای اولیه حاکی از آن است که در نتیجه اصلاح الگوی مصرف انرژی و تطبیق با استانداردهای جهانی حدود 100 میلیارد دلار منابع مالی آزاد می شود که این مقدار منابع می تواند در رشد و توسعه کشور نقش مهمی را ایفا کند. در ادامه برای تبیین بیشتر و شفاف تر اصلاح الگوی مصرف انرژی ، هزینه و فایده 10 درصد صرفه جویی در صنعت برق در اوج پیک مصرف محاسبه و اعلام می شود. بر طبق گزارش شرکت توانیر مطابق آمارهای این شرکت تا پایان سال 95 ، تعداد مشترکان صنعت برق به 33 میلیون و 831 مشترک رسیده است. از این تعداد 27 میلیون و 370 مشترک از جمله مشترکان خانگی صنعت برق هستند. ارزیابی میزان مصرف برق در اوج پیک ، نشان می دهد که بیشترین مصرف (تا تاریخ 31/03/1396) در روز 27 خردادماه 1396 با رقم 49 هزار و 425 مگاوات ثبت شده است. هزینه تولید هر کیلووات برق بدون احتساب هزینه سوخت ، معادل 110 تومان و هزینه هر کیلووات برق با احتساب هزینه سوخت ( یارانه ای ) ، معادل 150 تومان است. 10 درصد صرفه جویی در مصرف برق با توجه به رقم ثبت شده پیک ، معادل 1670 مگاوات یا یک میلیون و 670 هزار کیلووات است. معادل ریالی کاهش مصرف برق تا 10 درصد با احتساب هزینه سوخت یارانه ای در هر روز معادل 250 میلیون و 500 هزار تومان است. مجموع صرفه جویی ریالی تولید برق در صورت تداوم تا 60 روز نیز رقمی معادل 15 میلیارد و 30 میلیون تومان خواهد شد. بر طبق توصیه های شرکت توانیر ، هر مصرف کننده تنها با تنظیم دو ساعت کولرگازی روی درجه 23 تا 25 درجه و استفاده از دور کُند کولرآبی از یکسو استفاده درست از سیستم روشنایی ( لامپ های ال ای دی ) می تواند 10 درصد از مصرف برق در هر روز را کم کند.
در مثال دیگر ، در حال حاضر در کل کشور روزانه به طور متوسط نیاز به واردات 20 میلیون لیتر بنزین داریم که با احتساب قیمت هر لیتر بنزین 1.09 دلار در سطح جهانی ، روزانه 21.8 میلیون دلار ( معادل 82 میلیارد و 840 میلیون تومان ) ارز از کشور خارج می شود. این در حالی است که با گسترش و ترویج حمل ونقل عمومی ، حمل ونقل هوشمند ، ریلی ، ارتقاء کارایی انرژی وسایل نقلیه موتوری تولیدی داخل ، افزایش سهم سوخت ها با قدرت پیمایش بالا می توان بر این مشکل فائق آمد.
همان طور که مشاهده می شود ، منافع ناشی از اصلاح الگوی مصرف انرژی و « درست مصرف کردن » انرژی بسیار و چشم گیر است. واقعیت آن است که در زمینه اصلاح الگوی مصرف انرژی در سطح کلان نیازمند نگرش سیستمی هستیم. نگرشی که تمامی ابعاد از جمله بخش های ساخت وساز ساختمان ، تولید وسایل نقلیه موتوری ، سیستم مدیریت شهری و مدیریت کاربری های شهری ، وسایل و تجهیزات خانگی و رفتارشناسی و نگرش شهروندان را مورد توجه قرار دهد.
با عنایت به موارد مذکور و با در نظر گرفتن این موضوع که برخلاف سیاست های کلی اصلاح الگوی مصرف ابلاغی ، شدت انرژی طی سال های اخیر روند صعودی طی کرده است ، ماهنامه اقتصادی کارایی میزگرد هم اندیشی تحت عنوان « اصلاح الگوی مصرف انرژی » با حضور نخبگان دانشگاهی و اجرایی ، نمایندگان سازمان های ارائه کننده خدمات انرژی از جمله شرکت ملی گاز ، برق منطقه ای ، شرکت ملی پخش فرآورده های نفتی و نماینده سازمان نظام مهندسی ساختمان و فعالین حوزه شرکت های بهینه سازی فنی انرژی برگزار کرد که در ادامه گزارش این نشست تقدیم حضور مخاطبین محترم ماهنامه می گردد.
با حضور :
حمیده اسکندری ( مجری طرح تولید پراکنده شرکت برق منطقه ای آذربایجان )
علیرضا بافنده زنده ( عضو هیئت علمی دانشگاه آزاد اسلامی واحد تبریز )
مرادعلی پورمحمد ( نایب رئیس کمیسیون انرژی سازمان نظام مهندسی ساختمان استان آذربایجان شرقی )
محمد جعفرزاده ( رئیس امور برنامه ریزی و نماینده مدیریت در سیستم های مدیریتی )
مریم حریت خواه ( کارشناس مدیریت مصرف/شرکت برق منطقه ای آذربایجان )
رضا مهرنوش ( کارشناس انرژی شرکت ملی پخش فرآورده های نفتی منطقه آذربایجان شرقی )
یوسف یکرنگ ( کارشناس فناوری اطلاعات و ارتباطات )