قرارمان در پارلمان صنعت استان است. اولین اتاق بازرگانی و تجارت در ایران. کمی دیر می‌رسیم ولی با روی گشاده پذیرای ماست. پرویز کلینی نائب رئیس اتاق بازرگانی و صنایع و معادن تبریز است. مالک نوشیران با برند تجاری آناناب و شهد امروز با برند تجاری ریما. اولی آب‌میوه کنسانتره تولید می‌کند و دومی رب و کنسرو. مردی هنرمند که هنر خود را به صنعت گره زده و برای این صنعت سناریو می‌نویسد. با او گفتگویی داشتیم و ماحصل آن را با شما به اشتراک می‌گذاریم.
کارایی : جناب آقای کلینی از کودکی خود بگویید، چه مسیری در زندگی شما طی شد تا به سمت کسب‌وکار فعلی خود حرکت کنید؟
کلینی : بنده متولد 1331 در تبریز هستم و در خانواده‌ای که نان‌آور آن بازاری بود به دنیا آمدم. لذا از همان اول خمیرمایه تجارت در ما شکل گرفته است. در چنین فضایی کودکی ما نیز طی شد.، اما شاید نکته متفاوت در دوران تحصیل و دانشگاه من فعالیت در کارهای هنری و کار در حوزه تئاتر بود. علاقه شخصی به تئاتر داشتم، آن زمان اعجاز و شکوه سینما مرا جذب کرده بود و این عشق سینما تا به امروز با من مانده است. از همان کودکی مادرم را همیشه وادار به قصه گفتن می‌کردم. به هر چیز متفاوت گرایش داشتم. تئاتر را از مدرسه شروع کردم و کم‌کم وارد این موضوع شدم. مهم‌ترین بازی‌هایی که داشتم دشمن مردم هنریک یوهان اپسن بود. حادثه در ریشه آرتور میلر، آی بی‌کلاه آی با کلاه، گوهر مراد، دنیای مطبوعاتی آقای اسراری و… که مطرح بودند و بازیگران زیادی هم داشتند. تئاتر دشمن مردم با سی چهل نفر بازیگر بر روی صحنه نمایش می‌آمد.
بعد از تحصیلات و تمام شدن دانشگاه صلاح دیدم که بر روی کارهای اقتصادی تمرکز کنم، کارمان را بدون سرمایه شروع کردیم. بعد از خدمت سربازی خود را موظف به ایستادن بر روی پاهای خود دیدم. تازه صاحب فرزند شده بودم در اوایل انقلاب. دقت در امور فرزندم باعث شد که در ابتدا خط محصولات بهداشتی کودک بنام بیبی آنجل را راه‌اندازی کنم. در سطح کشور کارمان تا حدودی گرفت و بعداً به دلیل جنگ تحمیلی ورود کالا به کشور متوقف شد. این توقف باعث شروع کار و تولید داخلی شد. چسب زخمی که نمایندگی‌اش را داشتیم را با مجوز وزارت صنایع به سمت تولیدش حرکت کردیم. با توجه به وضعیت حاکم بر جامعه به دلیل شرایط اقتصادی بعد از مدتی دنبال تولید محصولی بودیم که مواد اولیه‌اش را بتوانیم از ایران تهیه کنیم تا دچار ضرر و زیان نشده و امکان صادرات داشته باشیم. شرکت نوشیران در آن زمان جزو طرح‌های وزارتخانه صنایع بود. صنایع تبدیلی کشاورزی مطرح بود و ما طرح را برای منطقه مراغه توانستیم موافقت بگیریم و فعالیت خود را شروع کنیم. اما در شروع کار گرفتار جنگ تحمیلی و مشکلات ارزی آن موقع شده بودیم. حدود ده سال این مشکلات طول کشید و عملاً از سال 1363 تا 1370 معطل شدیم و بعد از آن توانستیم ماشین‌آلات را خریداری کنیم و در ساختمان‌هایی که درست کرده بودیم شروع بکار کنیم. در این بازه هم نمایندگی شرکت‌های داخلی را داشتیم و به کارهای قبلی ادامه می‌دادیم. این صنعت در آن زمان در ایران ناشناس بود و یکی از مشکلات باغداران در آن زمان این بود که نمی‌دانستند میوه‌های پا درختی خود را چه کار کنند، ما این میوه‌ها را کنسانتره کرده و عرضه نمودیم.
کارایی : پرویز کلینی چه کلمه‌ای را برای شما تداعی می‌کند؟
کلینی : به دلیل درگیری کاری زیاد فرصت فکر کردن در این مورد برای ما وجود ندارد. اما می‌توانم بگویم پرویز کلینی مترادف با تلاش است، بنده با این سنم بعضی اوقات از میزان کاری که می‌کنم حیرت می‌کنم. کارهای بنده از محل زندگی‌ام فاصله دارند. به طور مثال نوشیران با محل زندگی من سه ساعت برای رفت و برگشت فاصله دارد و بیشتر وقتم را در راه سپری می‌کنم.
کارایی : به نظر شما چیزی به نام رمز موفقیت مفهوم دارد؟
کلینی : بله… بنده شعر مولوی را به یاد میاورم:
به هر دیگی که می‌جوشید میاور کاسه و منشین که آن دیگی که می‌جوشد در آن چیزی دگر باشد
به طراری تو را بر در نشانند که می‌آیم تو منشین منتظر بر در که آن خانه دو در دارد.
هر فردی کاری را که انجام می‌دهد باید الزامات آن را هم بداند. الزامات کار عبارت‌اند از: تخصص و دانش آن کار، توانایی و مدیریت کار. شکست‌هایی که امروزه در کار به وجود می‌آید به دلیل آن است که در آن کار الزامات را نمی‌دانند. هرکسی را برای کاری ساخته‌اند. رمز و راز موفقیت در این است که حتماً در کار مورد نظر مطالعه داشته باشید.
کارایی : تا چه حد اعتقاد دارید که کارآفرین، ارزش آفرین است و موانع بر سر راه توسعه این مفهوم چیست؟
کلینی : در تمام جوامع برای اینکه مردم به رفاه برسند، نیازمند تولید هستند. تولید مورد تأیید همه است. کارآفرین فردی است که می‌تواند ابزارها و شرایط تولید را ایجاد کند. ما هدایت خوبی در اقتصاد نداشتیم. شرایط مملکت ما امروز بدتر از دیروز است و این روند تا امروز ادامه داشته است و وقتی ابزاری برای درست کردن اقتصاد هموار نباشد به سرانجام نمی‌رسیم. 90 درصد تولید ما دچار مشکلات جبران‌ناپذیری شده‌اند. از شرایط مساوی و ایده آل برای همه صحبت می‌کنیم ولی با این شرایط که همراهی نداریم، کارآفرین هیچ کاری نمی‌تواند بکند. باید شرایط درست شوند. شرایط اقتصادی خیلی به سیاست خارجی ما وابسته است. اینکه کشور چه اهدافی برای توسعه کشور در نظر دارد بایستی مورد توجه قرار گیرد و از دید کارشناسان نیز پیوسته استفاده شود. حلقه مفقوده‌ای داریم که دقت بر آن نشده است.هرکسی آمده، عمارتی ساخته است، عوامل بازدارنده خیلی زیاد هستند. روزهای بسیار بد و گرفتار کننده‌ای برای تولید طی می‌شود. متأسفانه تولید در لابه‌لای تبلیغات دروغین خرد شده است. تولید آخرین لحظه‌های عمرش را طی می‌کند. باید واقع‌بین بود تا مملکت بتواند رویش پیدا کند و مشکلاتش را پشت سر بگذارد. نتیجه تولید توسعه کشور است، چون اشتغال و ارزش افزوده ایجاد می‌کند. در نتیجه مردم می‌توانند به حرکت‌های زایش زا امیدوار باشند. این می‌تواند مردم را به ثروت و به توسعه و آن چیزی که مدنظر است برساند.
کارایی : با توجه به انتخاب آقای دکتر روحانی به عنوان رییس‌جمهور جدید، انتظاراتتان از وی را که به گفته خود دولت تدبیر و امید را تشکیل خواهد داد را اولویت‌بندی کنید؟
کلینی : سرمایه و تولید نیازمند امنیت است. کلمه امنیت سرمایه مقوله بسیار فراگیری است. قوانین درست نباشد، شرایط جامعه درست نباشد یعنی امنیت نیست. کسی که می‌آید به طور مثال هدفمند کردن یارانه‌ها را پیش‌بینی می‌کند، 30 درصد را برای تولید در نظر می‌گیرد، ولی در عمل این قانون در مورد تولید اجرا نمی‌شود. این عدم امنیت است، بی‌تفاوتی به امنیت تولید است. یعنی نمی‌توانیم با توپ و تفنگ در مقابل دولت بایستیم و بگوییم وقتی برق و گاز و آب و … را 10 برابر از ما می‌گیرید در مقابل چه کار می‌کنید. چون ما با اتکا به مزیت‌های قبلی تولید کرده‌ایم و در مقولهٔ صادرات حرفی برای گفتن نخواهیم داشت. حق به حق دار نرسیده است.
قوانین و محدودیت‌های گمرکی، باز شدن درهای مملکت به روی واردات محصولات بنجل خارجی با قیمت‌های پایین، با این صنعت و تولید چه کرده است. باید توجه به اقتصاد خیلی عمیق باشد، ضمن تبریک به انتخاب آقای روحانی به عنوان رئیس‌جمهوری اسلامی ایران به نظرم ایشان دو مسئله مهم در پیش روی دارد، یکی برنامه راهبردی برای آینده و دیگری حل مشکلات به ارث مانده از قبل. قانون هدفمند کردن یارانه‌ها خوب بود ولی اجرای خیلی بدی داشت. اجرایی که برخی از اقشار مردم حتی به کار کردن فکر هم نمی‌کنند، اقتصاد نباید سیاست زده شود، تولید آسیب می‌بیند.30 درصد سهم صنعت علاوه بر اینکه داده نشد، اقتصاد در دایره وحشتناک تورمی قرار گرفت. بیش از 75 درصد صنعت ما به معنی واقعی گرفتار است. دولت‌مردان مشکلات را کمتر مطرح می‌کنند چون دوست ندارند منفی صحبت کنند اما الان مشکلات به قدری زیاد هستند که همه کاندیداها در مورد مشکلات اقتصادی صحبت کرده‌اند.
انتظار ما از ایشان که به زودی مدیریت اجرانی مملکت را بر عهده خواهند گرفت، این است که به اقتصاد توجه بیشتری شود. اقتصاد مریض تبعات گرفتار کننده‌ای دارد. مردم ما در زیر بار گرانی گرفتارشده‌اند و این زندگی خوب با حرف و تبلیغ به وجود نمی‌آید. باید چارچوب مناسب ایجاد شود. مملکت ما ثروتمند است، مردم ما نباید فقیر باشند.
کارایی : چه کسی و یا کسانی بیش از سایرین در زندگی شما نقش عمده و تعیین‌کننده داشته‌اند؟
کلینی : پدر، مادر، همسر، فرزندان و دوستان همه دخیل هستند. مسئله تئاتر آموزه‌هایی به ما داده است. یا اینکه از کودکی پیش پدر می‌رفتیم و در بازار حضور داشتیم، همه نقش آموزش را برای ما داشت. بنده نسبت به پدرم احساس خاصی دارم کسی که نسبت به مال دیگران چشم‌داشتی نداشت و منافع جمعی را در نظر می‌گرفت. انسان شریفی بود، پدر بنده این خصوصیات را داشت. راستی و صداقت سرمایه‌ای است که از پدر برای ما به میراث مانده است.
کارایی : چگونه به جوانی که می‌خواهد وارد عرصه کسب‌وکار شده و برای خود و سایرین شغلی ایجاد کند، مشاوره می‌دهید؟
کلینی : ما نمی‌توانیم مشاوره بدهیم چون شرایط ها خیلی متفاوت هستند، ما خودمان به را ی کسی که می‌خواهد کاری انجام دهد خوفمان می‌گیرد، راه هموار نیست. دولت اخیراً امکاناتی برای مردم گذاشت ولی ناموفق بود. درصد بالایی موفق نشدند. شرایط فعلاً مساعد نیست. هوا ابری است، ما آدم‌های محتاطی هستیم، جوان فقط نباید روحیه‌اش را از دست بدهد.
کارایی : به نظر خودتان پدر موفقی هستید؟
کلینی : هرکسی از ظن خود شد یار من… به نظر بنده پدری که فرزندانی داشته باشد که سربار جامعه نباشند، موفق است.
کارایی : پسر دارید؟ در مسیر جانشین پروری حرکت کرده‌اید؟
کلینی : بله، طبیعی است علاقه هم دارند ولی تفاوت وجود دارد، پوست کلفتی که در ما وجود دارد آن‌ها ندارند. توانایی ما را ندارند و دچار مشکل هستند. جوان‌ها دوست دارند چیزی که در مغزشان هست را به بار بنشانند، در کشور ما موانع کابوس‌وار هستند، جوان‌ها نمی‌دانند چه کار کنند، لذا جوان‌ها را باید برای مواجهه با موانع آماده کرد.
کارایی : تا چه حد به داستان جدایی مالکیت از مدیریت معتقدید؟
کلینی : داستان جدایی مالکیت و مدیریت در ایران محل مناقشه است. اگر ما در مسیر کاری یک سازمان شرایط تعریف‌شده داشته باشیم، مدیریت‌های انتخاب‌شده می‌توانند خوب عمل کنند. اگر مقایسه کنیم در بخش‌های خصوصی آن‌هایی که موفق هستند خودشان هم در رأس کار هستند وقتی یک واریانس خاص پیش بیاید مدیر می‌ماند که چگونه تصمیم بگیرد. ما اگر از مدیران چند میلیون دلاری دنیا بیاوریم تا در واحدهای صنعتی ایران مدیریت کنند تا 2 ساعت سکته می‌کنند. چون واقعاً مسائل قابل پیش‌بینی نیستند. ما که هم صاحب موسسه و هم مدیر آن هستیم، سریع تر می‌توانیم تصمیم بگیریم، درعین‌حال ما هم از ابزارهای مدیریتی استفاده می‌کنیم.
کارایی : احساس شما نسبت به این کلمات؟
کلینی :
مهندس توکلی: کارآفرین، فرد مورد احترام جامعه صنعت.
حاج رسول خوئیلر: کارآفرین، انسانی وارسته که افتخار بودن در کنارشان را در اتاق بازرگانی داشتم و دوست صمیمی بنده.
اتاق بازرگانی: تنها محلی است که در کشور ما بخش خصوصی آن را اداره می‌کند و 27 سال سابقه حضور در آن را تجربه کرده‌ام. خوشبختانه تنها مکانی است که می‌تواند مسائل و مشکلات فی مابین بخش اقتصادی در بخش خصوصی برای دولت تبیین کند و در حل آن فعالیت کند.
سعدی افشار: جناب مرحوم افشار فردی زحمتکش بودند در قالب تئاتر سیاه خیلی زحمت کشیدند و یکی از افرادی بودند که تمام عمرشان را صرف این تئاتر کردند، این تئاتر سیاه بود که در آن واقعیت‌ها به زبان طنز ارائه می‌شد.
آناناب: محصول ماست، محصولی که به آن تعصب داریم در آذربایجان چیزی که ذات خوب داشته باشد به آنا نسبت می‌دهند. آناناب برای بنده و همکارانم این وضعیت را دارد. در کیفیت کالا موفق بودیم. آناناب مترادف است باکیفیت.
ریما: نام قدیمی دریاچه ارومیه است.
کارایی : سفره شما چند نفره است؟
کلینی : سه مجموعه داریم، خط‌های بسته‌بندی اتوماتیک هستند 200 نفر پرسنل داریم چون کار ما فصلی است.
