بررسی پیامدهای احتمالی اقتصادی ، اجتماعی ، فرهنگی ، زیست محیطی و سلامت خشک شدن دریاچه ارومیه

ماهنامه کارایی . شماره 35 . مهر 1396اقتصاد توسعه

بوسیله مدیر سایت به روز رسانی شده در مهر ۱۴, ۱۳۹۸

با توجه به شدت گرفتن مشکلات زیست محیطی که عمده ترین نمود آن، مشکل کمبود آب در کشور و خشک شدن دریاچه ها و تالاب هاست، و با توجه به اینکه این مشکل، اخیرا از سوی عالی ترین مقامات و دست اندرکاران کشور به عنوان یک «ابر چالش» نام گرفت، ماهنامه کارایی پرونده ای در این خصوص تهیه نموده است که در آن موضوع خشک شدن دریاچه ارومیه مورد تاکید بیش تری قرار گرفته است. در همین راستا، در پرونده پیش رو، مخاطبان محترم همچنین می توانند مشروح میزگرد «بررسی پیامدهای احتمالی اقتصادی، اجتماعی، فرهنگی، زیست محیطی و سلامت خشک شدن دریاچه ارومیه» که با حضور اساتید و مدرسان دانشگاهی برگزار شد، را نیز مورد مطالعه و تدقیق قرار دهند.

میزگردی تحت عنوان «بررسی پیامدهای احتمالی اقتصادی، اجتماعی، فرهنگی، زیست محیطی و سلامت خشک شدن دریاچه ارومیه» با هدف شناسایی علل و عوامل تغییریافتن وضعیت دریاچه ارومیه در سال های اخیر و همچنین به منظور شناسایی آثار و تبعات این امر از منظرهای مختلف اقتصادی، اجتماعی، فرهنگی، زیست محیطی و سلامت، در دفتر ماهنامه کارایی برگزار گردید که مشروح آن به حضور مخاطبان محترم تقدیم می گردد.با حضور:
محمدباقر بهشتی (عضو هیئت علمی دانشگاه تبریز)
آصف حاجی زاده (مدرس دانشگاه)
محمدتقی ستاری (عضو هیئت علمی دانشگاه تبریز)
مهدی ضرغامی (عضو هیئت علمی دانشگاه تبریز و عضو اتاق گفتمان آب)
احمد فاخری فرد (عضو هیئت علمی دانشگاه تبریز و نماینده دانشگاه تبریز در ستاد احیای دریاچه ارومیه)
محمد مسافری (عضو هیئت علمی دانشگاه علوم پزشکی تبریز)
بهنازالسادات واعظ مدنی (کارشناس محیط زیست)
خلیل ولی زاده کامران (عضو هیئت علمی دانشگاه تبریز)

محمدباقر بهشتی :
اگر دریاچه ارومیه خشک نشود، باید شک کرد. چرا که ما همه در راه خشکانیدن این دریاچه بسیج شده ایم. ما باید از راهی که رفته ایم ، روی برگردانیم و در راه درست قدم برداریم. خوشبختانه از نظر کارشناسان این دریاچه قابل احیاء است و اگر اقدام اساسی صورت بگیرد و صرفا به حرف اکتفاء نشود، احیای دریاچه ارومیه دست یافتنی خواهد بود.

فاخری فرد :
اولین شعار ستاد احیاء دریاچه «فرهنگ سازی » بود. متاسفانه تحقق امر فرهنگ سازی با دست خالی ممکن نیست. باید قبول کنیم شکم خالی فرهنگ نمی فهمد. ما خیلی سعی کردیم وضعیت موجود و بحرانی که با آن مواجه هستیم را تشریح کنیم.

خلیل ولی زاده کامران :
34 دلیل برای خشکی دریاچه ارومیه ذکر شده است. مباحث زمین شناسی ، تکتونیک ، سازه ای و امثالهم در این دلایل آمده است. به زعم بنده نمی توان از هیچکدام از این 34 مورد به عنوان دلیل اصلی خشکی دریاچه نام برد ، بلکه باید سهمی برای هر کدام در این پدیده قائل شد. به عبارتی باید پژوهشی در راستای تعیین وزن تاثیر هر کدام از این عوامل انجام شود. فرضا مشخص شود
راه اندازی میان گذر چند درصد در این خشکی سهیم بوده است.

محمد تقی ستاری :
موضوع توسعه و خودکفایی کشاورزی استراتژی غلطی بوده است. زمان آن فرا رسیده که این تفکر غلط تغییر یابد و ما به سمت صنعتی شدن حرکت کنیم. باید ذهنیت خود را در رابطه با خودکفایی تغییر دهیم.

مهدی ضرغامی :
فقدان عزم و وحدت ملی در زمینه آب مساله ای با اهمیت است. چالش مربوط به کمبود آب ، صرفا در رسانه ها مطرح می شود، در حالی که لازم است نگرانی در خصوص احیای دریاچه ارومیه در رفتار تک تک شهروندان مشهود باشد. این مساله نیازمند شکل گیری یک گفتمان است.

محمد مسافری :
در خصوص اثرات بهداشتی بالاخره اتفاقاتی در منطقه شمالغرب کشور در حال وقوع هستند و بدیهی است که اثرات بهداشتی و سلامتی نیز خواهند داشت. به نظر م یرسد خیلی نسبت به احیای دریاچه ارومیه خوش بین هستیم. در حالی که احتمال بازگرداندن وضعیت این دریاچه به حال و روز 1370 غیرممکن و بسیار اندک است.

بهنازالسادات واعظ مدنی :
به زعم بنده طرح های توسعه ای و عمرانی ، اصل یترین علت خشکی دریاچه ارومیه است. احداث بزرگراه میان گذر شهید کلانتری ، احداث سدها و تغذیه این سدها از رودخانه هایی که خود تغذیه کننده دریاچه ارومیه می باشند ؛ به عنوان مهم ترین عامل خشک شدن دریاچه ارومیه مطرح می شود.

آصف حاجی زاده :
فارغ از اینکه چه دولتی بر سر کار است ، دولت مردان عمدتا چشم اندازهای متناقضی برای دوره زمامداری خود دارند. این مساله به گونه ای است که اگر سخنان وزرای دولت را کنار هم قرار دهیم ، این سخنان کاملا متعارض و متضاد جلوه می کنند. از این روی دستیابی به چشم انداز واحد ضرورت دارد و این مهم ، از طریق درک مشترک قابل حصول است.

جهت مطالعه ی کامل این مقاله ، لطفا به صفحات 11 الی 21 ماهنامه مراجعه نمایید.

آب اجتماعی ارومیه اقتصادی بهناز السادات واعظ مدنی خشک شدن دریاچه دریاچه ارومیه