همه گزینه ها روی میز است اگر…

کارایی :جناب آقای نعمتی روابط روسیه و غرب بعد از جنگ سرد وارد دوره پیچیده ای شده است و حتی گورباچف رهبر شوروی سابق می گوید صدای جنگ سرد جدید را می شنوم. تحلیل شما از وضعیت روابط روسیه و غرب به رهبری آمریکا چیست؟
نعمتی :روابط روسیه و غرب با توجه به فضای رسانه ای موجود به نظر می رسد به خاطر بحران اکراین وارد مرحله حساسی شده است و شاید این شرایط طولانی باشد. زیرا که روسیه نخواهد پذیرفت نفوذ خود را در اکراین از دست بدهد و در این راه نهایت مقاومت را برای بدست آوردن حداکثر امتیازات خواهد داشت.در مقابل هم غرب با اصرار به حمایت از تغییر و تحولات صورت گرفته در اکراین عملا به مقابله با روسیه برخواسته و تحریم هایی را بر علیه روسیه وضع کرده است که در این رابطه می توان به تحریم های ورود محصولات کشاورزی از اروپا به روسیه اشاره نمود.

کارایی :آیا تحریم های روسیه مانند تحریم ایران با هدف تسلیم کامل مسکو طراحی شده است؟
نعمتی :باید به خاطر داشته باشیم که روسیه و ایران کشور های بزرگی هستند و دارای منابع استراتژیک فراوانی برای مقاومت در شرایط بحرانی می باشند. این که غربی ها فکر می کنند با وضع تحریم ها می توانند چنین کشور هایی را به تسلیم کامل وادار کنند نه از لحاظ علمی و منطقی قابل پذیرش است نه در جهان واقع چنین امری اتفاق می افتد. ممکن است در اثر تحریم ها فشارهای اقتصادی زیادی وارد شود اما نمی شود گفت تحریم ها عامل تسلیم کشور ها هستند. روسیه نیز به خاطر در خطر بودن منافع راهبردی اش به این آسانی تسلیم غرب نخواهد شد و با مانور های دیپلماتیک و اقتصادی نشان می دهد که قصد دارد تاثیر تحریم ها را به حداقل برساند.البته این وضعیت فرصتی تاریخی برای توسعه روابط تجاری و اقتصادی ایران و روسیه نیز هم فراهم کرده است.

کارایی :اخیرا موافقت نامه های همکاری اقتصادی-صنعتی متعددی بین ایران و روسیه بین وزیران صنعت ،معدن وتجارت دو کشور امضا شده است و آقای نعمت زاده در جریان دیدار خود با الکسی الیوکایف وزیر صنعت روسیه اعلام کرد که صندوق های ضمانت از صادرات دو کشور از ظرفیت های قانونی خود برای توسعه تجارت و سرمایه گذاری استفاده خواهد کرد. به نظر شما این موافقت نامه ها تا چه حد با برطرف شدن فضای سیاسی موجود معتبر خواهند بود و ظرفیت های واقعی موجود برای گسترش روابط اقتصادی ایران و روسیه چیست؟
نعمتی :کشور روسیه کشور بزرگی در همسایگی شمالی ایران است و روابط ما با این کشور روابطی راهبردی در همه زمینه ها است. ایران و روسیه دارای دیدگاه های مشترک به امور بین الملل هستند و همچنین رویکرد های همسو در ارتباط با مسایل جهانی دارند. در سال های اخیر هم با روی کارآمدن دولت آقای روحانی تحولات گسترده ای در سطوح مختلف منطقه ای و جهانی در روابط خارجی ایران بوجود آمده است و در این میان، سیاست ایران توسعه حداکثری روابط با روسیه است. بنابراین روابط ما وابسته به شرایط تحریم نیست. دیدار های صورت گرفته در سطح سران در یک سال اخیر و برگزاری منظم جلسات کمیسیون های مشترک اقتصادی و سفر وزرای اقتصادی دو کشور و دیدارهای آنها همگی نشانه هایی از عمق روابط ایران و روسیه است. اما در ارتباط با ظرفیت های اصلی گسترش روابط اقتصادی به نظر می رسد با توجه به تحریم های متقابل روسیه در زمینه های ورود مواد غذایی و محصولات کشاورزی، فرصت بسیار مناسبی در این زمینه ها ایجاد شده است که امیدواریم بتوانیم از این فرصت نهایت بهره برداری را داشته باشیم.

کارایی :استاندار آذربایجان شرقی جناب آقای دکتر جبارزاده فعالین اقتصادی استان را برای فعال نمودن میز روسیه در استان دعوت کرده است، تحلیل حضرتعالی از پتانسیل های اقتصادی استان برای توسعه روابط با روسیه چیست؟
نعمتی :همان طور که گفتم در شرایط فعلی حوزه های کشاورزی و صنعتی فرصت بسیار مناسبی برای ارتقای روابط اقتصادی دو کشور است و استان اذربایجان شرقی هم در این حوزه ها ظرفیت های قابل توجهی دارد . این استان به لحاظ قدمت روابط تجاری خود و قرابت جغرافیایی با کشور های شمالی همسایه؛ می تواند به عنوان هاب اقتصادی برای گسترش روابط تجاری- صنعتی با روسیه باشد.
حجم روابط اقتصادی دو کشور در حال حاضر نزدیک به یک میلیارد دلار است ولی حجم واقعی بسیار بیشتر است. هرچند برخی مشکلات در این میان وجود دارد.از جمله در زمینه زیرساخت های حمل و نقل که با مسدود شدن خط آهن جلفا نخجوان – ارمنستان طی جنگ قره باغ حاد ترهم شده است. در کنار این، مسئله انتقال پول و محدودیت روابط پولی و بانکی است که در نبود سیستم سوئیفت جابجایی ارز بسیار مشکل است. امیدوارم هرچه سریع تر راه حلی برای این مشکلات پیدا شود. اما برخی فعالیت ها نیز در راستای روان سازی ارتباطات صورت گرفته است از جمله این ها می توان به تلاش برای اخذ روادید بازرگانی طویل المدت برای تجار و بازرگانان ایرانی ، انعقاد موافقت نامه تعرفه های ترجیحی، ایجاد حمل و نقل کارگو در فرودگاه تبریز، ایجاد دفتر پشتیبانی توسعه تجارت در روسیه، فعال سازی مسیر دریایی با مرکزیت بندر آستاراخان روسیه اشاره کرد. ولی باید تجار و بازرگانان ما توجه داشته باشند که برخی از امور فقط توسط خودآن ها قابل انجام است از جمله این که آنان باید فعالیت های تجاری خودشان را بر اساس ذائقه مصرفی مردم روسیه هماهنگ کنند و با شناسایی بازار های هدف طبق رویکرد های نوین بازاریابی در برگزاری نمایشگاه های عرصه محصولات ایرانی همت مضاعف داشته باشند. وزات امور خارجه هم طبق وظیفه ذاتی خودش در تلاش است با روان سازی ارتباطات و ایجاد تفاهم های حداکثری از فعالیت های اقتصادی اتباع ایرانی پشتیانی نماید.

کارایی :منطقه آزاد ارس هم به عنوان صنعتی ترین منطقه آزاد کشور و با داشتن پتانسیل های فراوان در زمینه کشاورزی صنعتی و گلخانه ای در تلاش است میز روسیه را فعال کند، نظر شما در این ارتباط چیست؟
نعمتی :باید توجه داشته باشیم که هدف از تشکیل میز، ایجاد تمرکز در روابط و فعالیت ها ، هم اندیشی و همگرایی بیشتر مسئولین و فعالین اقتصادی است. منطقه آزاد ارسهم با داشتن ظرفیت های بسیار در حوزه های صنعتی ، کشاورزی و زیرساخت هایقانونی اش برای روان سازی روابط اقتصادی و حذف بروکراسی های زاید در فعالیتهای تجاری می تواند در این زمینه بسیار اثر گذار باشد. همه گزینه ها روی میز است اگر ما بتوانیم به درستی با شناسایی ظرفیت ها و محدودیت های خود از فرصت ایجادشده برای گرفتن سهمی از بازار بزرگ روسیه استفاده کنیم.