رییس بانک مرکزی مجارستان: فکر ایجاد یک پول واحد برای رقابت با آمریکا اشتباه بود
- رییس کل بانک مرکزی مجارستان میگوید وقت آن رسیده است که کشورهای اروپایی حق داشته باشند از یورو خارج شوند، او میگوید فکر این که یک ارز واحد میتواند با قدرت دلار رقابت کند اشتباه بوده است و تنها باعث سرسختتر شدن آمریکا در جنگ تجاری علیه سایر کشورها از جمله اتحادیه یورو شده است و در بیست سالگی اتحادیه پولی یورو وقت آن رسیده است که کشورها در مورد ادامه حضور در این اتحادیه و همچنین پیمان ماستریخت بازنگری کنند.
وقتی صحبت از خروج برتانیا از اتحادیه اروپا مطرح شد، نگرانیها در مورد آینده این اتحاد اقتصادی هم بالا گرفت، اتحادیه که در سالهای بعد از بحران اقتصادی تمام تلاش خود را کرده بود تا با حفظ اقتصادهای ضعیفی مانند یونان و ایتالیا، به بقای منطقه یورو کمک کند، با طرح خروج بریتانیا مقابل این سوال قرار گرفت که « حالا که ضعف اقتصادهای کوچک اروپا حریف فروپاشاندن یورو نشده است، آیا این اقتصادهای بزرگ اتحادیه خواهند بود که شیشه عمر این منطقه را میشکنند؟»
همزمان با بالا آمدن احزاب دست راستی در انتخاباتهای محلی در کشورهایی مانند آلمان و فرانسه، نگرانی در این مورد بیشتر هم شد، دمیدن بر شیپور ناکارآمدی اتحادیه و بازگشت به اندیشههای راست سیاسی، و ملی گرایی، اتحادیه را برابر این سوال قرار داد که بعد از خروج برتانیا از اتحادیه، از میان فرانسه و آلمان، اقتصادهای بزرگ باقی مانده در منطقه یورو، کدام یک زودتر غزل خداحافظی با اتحادیه را خواهد خواند.
به نظر میرسد اما نگرانیها در مورد فرانسه و آلمان چندان لازم نبوده است، ترس از اندیشههای راست گرایانه، فعلا سیاستمداران در قدرت این کشورها را حمایت میکند، اما صدای مخالف خوانی از جایی بلند شده که کسی پیشتر فکرش را نمیکرد؛ رییس کل بانک مرکزی مجارستان!
او در یادداشتی که در اختیار فایننشیال تایمز قرار داده، «یورو» پول واحد اتحادیه اروپا را یک « دام» توصیف کرده و نوشته است: زمان آن رسیده است که از این دام خارج شویم!
زمان آن فرا رسیده است که به دنبال راهی برای خروج از دام یورو باشیم. یک اصرار بیفایده وجود دارد که یورو گام «عادی» در جهت تحقق اتحادیه اروپایی غربی بود. اما واحد پول مشترک اروپایی اصلاً عادی نبود، زیرا تقریبا هیچ یک از پیش شرطهای لازم برای رسیدن به آن برآورده نشد.
دو دهه پس از ایجاد یورو ، بسیاری از ارکان لازم برای یک ارز جهانی موفق – یک کشور مشترک ، بودجه حداقل۲۰ – ۱۵ درصد از کل تولید ناخالص داخلی یورو ، یک وزیر دارایی منطقه یورو و یک وزارتخانه – هنوز وجود ندارد!
ما به ندرت ریشههای واقعی تصمیم نادرست برای ایجاد ارز مشترک را میپذیریم: ریشه واقعی ایجاد چیزی به نام پول واحد اروپایی، این یک دزد فرانسوی بود. با اتحاد آلمان، فرانسوا میتران ( François Mitterrand )، رئیس جمهور آن زمان فرانسه، از افزایش قدرت آلمان هراس داشت و معتقد بود که متقاعد کردن این کشور برای رها کردن بازار آلمان ( Deutschemark )، باید کاری انجام شود! صدراعظم وقت المان، هلموت کوهل ، یورو را نهاییترین خواسته آلمان متحد قرار داد و و ما وارد دوره «یورو» شدیم. اما آنها هر دو اشتباه میکردند. اکنون ما یک آلمان اروپایی داریم ، نه یک آلمان آلمانی ، و یورو قادر به جلوگیری از ظهور یک قدرت قدرتمند آلمانی دیگر نبوده است.
آلمانیها هم در دام یورو قرار گرفتند. گنجاندن اقتصادهای اروپای جنوبی در منطقه یورو باعث شد آلمانیها بتوانند به قویترین دستگاه صادرات جهانی در اتحادیه اروپا تبدیل شوند. این فرصت بادآورده باعث شده که آنها هم ناراضی شوند. آنها از بروزرسانی زیرساختهای خود یا سرمایهگذاری کافی در صنایع غافل شدند. انقلاب دیجیتالی را از دست دادند ، و با محاسبات اشتباه در مورد ظهور و توانمندی اقتصاد چین نتوانستند شرکتهای جهانی پان اروپایی بسازند. در همین زمان، شرکتهایی مانند آلیانز ، دویچه بانک و بایر تلاشهای بی ثمر برای فتح وال استریت و ایالات متحده انجام دادند.
قبل از سال ۱۹۹۹ ، ارز مشترک برای داستانهای موفقیت اروپا ضروری نبود و اکثر کشورهای عضو منطقه یورو بعداً از آن سود نمیبردند. در طول بحران مالی سال ۲۰۰۸ و بحران اقتصادی یورو۱۲ – ۲۰۱۱ ، اکثر اعضای این اتحادیه به دلیل بدهیهای کلان دولتی، به شدت آسیب دیدهاند. هیچ ناهار رایگانی وجود ندارد و وامهای ارزان قیمت معمولا هزینههای زیادی را به دنبال خواهد داشت.
الکساندر لامفالوسی ، اقتصاددان متولد مجارستان ، درست میگفت که برای تقویت پیوند بین قدرتهای اروپایی و دفاع از اتحادیه اروپا در برابر اتحاد جماهیر شوروی ، یک ارز مشترک لازم است. تصمیم نهایی برای ایجاد یورو در سال 1992 در ماستریخت گرفته شد، تجربه به ما نشان داده است که با فروپاشی اتحاد جماهیر شوروی افزایش نرخ ارز دقیقاً همان گونه که بدنیا آمد به پایان رسید.
زمان آن رسیده است که از این رویای مضر و بی ثمر بیدار شویم. یک نقطه شروع خوب برای این است که تشخیص دهیم واحد پول مشترک اروپایی یک تله بزرگ برای تمام اعضای آن است نه یک معدن طلا. کشورهای اتحادیه اروپا ، هم در داخل و هم در خارج از منطقه یورو ، باید بپذیرند که یورو یک خطای استراتژیک بوده است. هدف از ساختن یک ارز جهانی غربی متناسب با دلار، چالشی برای ایالات متحده بود. چشم انداز اروپا در مورد ایالات متحده اروپا منجر به جنگ باز و پنهان ایالات متحده علیه اتحادیه اروپا و منطقه یورو در دو دهه گذشته شده است. و حالا وقت آن رسیده است که خود را از این دام و از این جنگ تجاری با دلار آمریکا خلاص کنیم. اروپاییها باید خیالات پر مخاطره خود برای ایجاد نیرویی که آمریکا را تبدیل به رقیب میکند، را کنار بگذارند. اعضای منطقه یورو باید در دهههای آینده مجاز به ترک منطقه ارزی باشند و بقیه آنها باید یک ارز جهانی پایدارتر بسازند. بیستمین سالگرد ۲۰۲۲ پیمان ماستریخت را که با بازنویسی پیمان یورو ایجاد کرده است، جشن خواهیم گرفت.»
