چین و آمریکا، یک بحران ژئوپلیتیک بین دو قدرت اقتصادی
چین و آمریکا هر دو در موقعیتی که ترامپ برای اقتصاد جهان خلق کرده است گیر افتادهاند، با این که همراهان دولت آمریکا علاقمند هستند تظاهر کنند که جنگ تجاری ترامپ علیه چین نه تنها به زیان آمریکا نیست بلکه در عمل به نفع اقتصاد تمام شدهاست، نگرانیها از بروز بحران رکود اقتصادی تازه آمریکا و بلکه تمام دنیا را تهدید می‌کند.
« به لطف یک بازار کار سالم و سرانه مصرف بالای خانوار، اقتصاد آمریکا « کاملا مستحکم» است» این را استو شوارتزمن (Steve Schwarzman) بنیانگذار و مدیر عامل گروه سرمایه گذاری بلک استون (Blackstone Group) هفته گذشته در یک مصاحبه با شبکه CNBC گفته است. اظهار نظری که آشکارا با وضعیت امروز بازارهای آمریکا در تضاد است.
هفته گذشته تعداد زیادی اطلاعات ناامید کننده از بازارها و وضعیت اقتصادی آمریکا منتشر شد، اطلاعاتی که نشان می‌دهد جنگ تجاری آمریکا علیه چین، تا همین جا هم تاثیرات عمیقی بر وضعیت اقتصادی این کشور گذاشته است و نگرانیها در مورد احتمال افزایش رکود در آمریکا را باز هم بیشتر کرده است؛ آن هم در شرایطی که میزان تولید کارخانه‌ها در ماه جاری در آمریکا به کمترین میزان خود در طول ده سال گذشته رسیده است.
شوارتزمن، مانند بسیاری از تحلیل گران و کارشناسان اقتصادی هم سو با سیاست‌های ضد بازار آزاد، که از ترامپ حمایت می‌کنند، معتقد است « مصرف کننده‌ها 70 درصد اقتصاد آمریکا را در اختیار دارند، و این نشان می‌دهد که در هر شرایطی که پیش بیاید وضعیت اقتصادی در آمریکا نمی تواند به سمت رکود حرکت کند، بخصوص با در نظر گرفتن این که میزان هزینه‌های خانوار در آمریکا در سال جاری 2.6 درصد افزایش یافته است و این نشان می‌دهد که اوضاع اقتصادی بد نیست. »
چرا این اتفاق‌ها افتاده است؟ ایالات متحده با فشار دولت ترامپ بر تقریبا همه منابع داخلی و خارجی اش، به سمت تحقق وضعیت اشتغال کامل حرکت می کند، در حال حاضر نرخ بیکاری دراین کشور به 3.5 درصد رسیده است، رقمی که از 1969 تا امروز یک رکورد مهم به حساب می اید، علاوه بر این دستمزد کارگران در ماه‌های اخیر روند افزایشی را پشت سر گذاشته است، مردم با پولی که به دست می‌آورند چه می‌کنند؟ همان طور که آقای شواترزمن می گوید، آن را خرج می‌کنند، خرج کردن پول در بازار به رشد اقتصاد کمک می‌کند، این فرمول ساده‌ای است که ترامپ با آن به جنگ بازارهای دنیا رفته است! با این حال، آمریکا هنوز در خطر رکود اقتصادی است، شاید باید علت این خطر را در نوعی تهدید ژئوپولیتیکی جست‌و‌جو کرد.
در ماه آگوست سال جاری، رقم هزینه کرد خانوار‌های آمریکایی به طور متوسط 0.1 درصد بیش از ماه قبل از آن بوده است، درماه سپتامبر ایالات متحده به وضع تعرفه 15 درصدی روی واردات کالا از چین، حدود 112 میلیارد دلار از واردات کالای خود از چین را کاهش داد، این کاهش واردات طبق پیش بینی شرکت سرمایه گذاری و سنجش بازار جی پی مورگان (J.P. Morgan) می‌تواند باعث افزایش هزینه‌های جاری خانوار آمریکایی به میزان حد اقل هزار دلار در سال جاری تمام شود.
دولت اما همچنان خوش بین است، چرا که آمار‌ها نشان می‌دهد تنها در سپتامبر جاری 136 هزار شغل تازه در بازار کار آمریکا خلق شده است، این برای ترامپ در آستانه انتخابات سال 2020 یک برگ برنده دیگر است، اما خیال اقتصاد‌دان‌ها را راحت نمی‌کند، پیش تر ناظران بازار کار در آمریکا پیش‌بینی کرده بودند که در سپتامبر سال جاری بازار کار شاهد اضافه شدن حد اقل 145 هزار شغل جدید باشد، آنچه محقق شده از پیش‌بینی‌ها کم تر است، و این مساله به نگرانیها در مورد بروز رکورد اضافه می‌کند حتی اگر نرخ بیکاری در 50 سال گذشته بی‌سابقه باشد و میزان درآمد کارگران به طور متوسط برای هر ساعت 2.9 درصد افزایش را تجربه کرده باشد.
مذاکرات تجاری چین و آمریکا و برسر جنگی که ترامپ علیه بزرگترین اقتصاد آسیا به راه انداخته است، هنوز موجب نگرانی است، میزان تولید ناخالص ملی در چین با وجود فشار های آمریکا به اقتصاد این کشور همواره در حال افزایش بوده است، 40 سال پیش درآمد سرانه در چین به سختی به چند صد دلار می‌رسید، امروز این رقم بیش از 10 هزار دلار است، شاید این پیشرفت را باید بزرگترین معجزه تاریخ اقتصاد دانست، اما هر معجزه‌ای با خودش دشمنانی هم به همراه می‌آورد، که حالا در تعرفه گذاری خود نمایی می‌کنند. چین امروز حتی با وجود دیوار‌های بزرگ تعرفه، مالیات‌های عظیم، یارانه دولتی و تصرف سیستماتیک سرمایه، همچنان اقتصادی موفق به حساب می‌آید که آمریکا برای ایجاد تغییرات کوچک در اقتصاد خود ناچار به مقابله‌های عظیم و پر هزینه با آن است.
دور جدید مذاکرات تجاری بین چین و آمریکا قرار است این هفته آغاز شود، با این حال، تصور این که از چین هم مانند آمریکا زیر سایه ترامپ تنها یک صدا بلند می‌شود، تصویری احمقانه است، یک روی سکه چین، دولتی بروکرات و علاقه‌مند به مذاکره است که می‌خواهد از زیر سایه عواقب طولانی مدت تعرفه گذاری خارج شود و بحران بدهی‌های داخلی و خارجی دولت را تشدید نکند، اما روی دیگری هم وجود دارد و آن چهره تندروی این حکومت تک حزبی است که می‌تواند میز مذاکره‌ای که ترامپ به نمایش قدرت خود در آن امید بسته است را به کلی به هم بریزد.
اقتصاد جهان متاثر از جنگ تجاری آمریکا با چین
