گفت وگوی کارایی با میرقاسم میرزاده مدیرعامل شرکت ایران پاشرفع و

رجوع مشکلات توسط خود صنعت گران فرآیندی بسیار دشوار و زمان بر است

کارایی : فارغ از مشکلاتی که در سطح کلان، در ارتباط با مساله تولید وجود دارد، بیشتر تمایل داریم شما در ارتباط با مشکلات موجود در حیطه فعالیتی که به صورت مستقیم در آن مشغول هستید، برایمان صحبت بفرمایید.

میرزاده : عمده ترین مشکلی که نه تنها در واحدهای کوچک شاهد آن هستیم، بلکه هر واحد با هر اندازه و تعریفی با آن مواجه است، این است که صاحبان آن صنایع بدون مطالعه و بدون بررسی اولیه شروع به تولید می کنند. این مساله در وهله اول به صاحب واحد بازمی گردد که به دنبال خلاءها نمی رود. به کمبودها نمی اندیشد؛ و سعی نمی کند تا بر اساس نیازها کسب وکار خود را راه اندازی کند. بعضی از تولیدکنندگان با الهام از کسب وکارهای موفق، سعی در راه اندازی واحدهای صنعتی مشابه دارند؛ در حالی که این امر کاملا اشتباه است و باید نیازسنجی و امکان سنجی صورت پذیرد. باید پتانسیل های موجود شناسایی شود و فعالیت ها با برنامه شروع و ادامه یابد. اینکه یک کسب وکار در یک صنعت واجد نتیجه مثبت بوده است، دلیلی بر این نمی شود که هر کسی و در هر شرایطی بتواند این کار را با این کیفیت و تاثیر پیش برد.
موضوع بعدی که نیازمند بحث و بررسی است، این است که بانی صنعت در کشور ما چه کسی است؟ در ظاهر بانی صنعت در کشور ما، وزارت صنعت، معدن و تجارت است. اما این نهاد نقش حمایتی و هدایتی و کنترلی خود را به صورت تمام و کمال انجام نمی دهد. پس می توان این را نیز افزود که علاوه بر اینکه شروع فعالیت در صنایع مختلف بدون برنامه و مطالعه دقیق صورت می گیرد، عامل بعدی شکست صنایع و عدم رونق تولید در کشور، فقدان یک نهاد هدایت گر، راهنما و کنترلی است. امری که به نظر من می بایست از سوی بانیان صنعت پیاده شود. در حالی که اگر به فکر تولید و از بین بردن موانع آن هستیم، اگر به فکر اشتغال جوانان هستیم، باید مسئولین دولتی و غیردولتی توجه بیشتری به نحوه شروع فعالیت صنایع و صدور مجوزها داشته باشند. وزارت صنعت، معدن و تجارت نباید صنایع را به حال خود رها کند. بخش عمده ای از مشکلاتی که ما در بخش های صنعتی با آن مواجه هستیم، نشات گرفته از عدم ایفای نقش موثر از سوی وزارت صنایع است. این وزارت خانه باید خلاءها را شناسایی و به فعالان این حوزه نشان دهد.

کارایی : پس از نظر شما دولت در این رابطه می تواند نقش مثبتی داشته باشد؟ این درحالی است که خیلی ها نظر مخالفی دارند و با دخالت دولت در هر کاری موافق نیستند؟

میرزاده: بیینید موضوع این است که ما توجه کنیم در رابطه با اختراع یک وسیله، قوانین در کشورهای مختلف به چه شکل است. آیا هر کسی در هر زمینه ای قادر به فعالیت است؟ اصلا کشورهای پیشرفته را مثال نزنیم؛ در همین کشور ترکیه امکان شروع هر فعالیت تولیدی در هر شرایطی میسر نیست. اگر واحدی در یک شهر درحال فعالیت باشد و قادر به پاسخ گویی نسبت به نیازهای موجود باشد، مجوز راه اندازی واحد دوم در آن منطقه صادر نمی شود.

کارایی : بنابراین یکی از مسائلی که به آن اشاره شد این است که صدور مجوز فعالیت های این بخش بی رویه و بدون هیچ برنامه نظارتی از سوی نهادهای ذی ربط صورت می گیرد؟

میرزاده : بله. در واقع از نظر من قرارگرفتن هر چیزی در جای مناسب خود امری شایسته است. اینکه بنده در رابطه با علم مکانیک و کسب وکار تخصص دارم، لزومی ندارد وارد حوزه کشاورزی شوم. متاسفانه در حال حاضر در کشور ما تخصص ها به درستی شناسایی و به جای مناسب خود هدایت نمی شوند.

کارایی : علاوه بر این مورد، چه مسائل دیگری بر سر راه فعالیت درست صنایع در کشور وجود دارد؟ عمده ترین مشکلات در صنعتی که شما حضور دارید کدام هستند؟

میرزاده : ما از سال 66 در صنعت تولید محصولات پلی اتیلن فعالیت داریم و تاکنون از هیچ گونه از تسهیلات بانکی استفاده نکرده ایم. ما به صورت مستمر به دنبال یافتن مشکلات موجود و خلاءها هستیم. تنوع محصولات تولیدی ما به حدود 650 نوع می رسد و به طور متوسط هر ماه یک یا دو محصول جدید هم به محصولات تولیدی خود اضافه می کنیم.

کارایی : با این توضیحات یعنی شما مشکلی در هیچ کدام از مسائل مرتبط با بازار، قیمت مواد اولیه و یا دسترسی به مواد اولیه ندارید؟

میرزاده:. ببینید مطمئنا مشکل وجود دارد و ما هم از این قضیه مستثنی نیستیم. در مسیر فتح قله مسائل طبیعی وجود دارد. احتمال وجود موانع و آسیب های مختلف مطرح است. بنابراین رسیدن به قله بدون طی مسیر و رفع موانع میسر نخواهد بود. شکل و نحوه برخورد با مسائل اهمیت دارد. قطعا ما نیز همچون سایر صنایع کوچک و بزرگ در طی مسیر خود با مشکلاتی مشابه مواجه هستیم، اما باید با برنامه پیش رفت و این مسائل را مدیریت کرد. به عنوان مثال ماده 80 یکی از مسائل پیش روی واحدهای صنعتی در سال 1396 می باشد. ماده 80 قانونی پنج ساله در موضوع تامین اجتماعی است و سهم هر یک از طرفین در پرداخت بیمه را مشخص و معین می کند.
هم اکنون تمام واحدهای تولیدی با این مشکل مواجه هستند و به جای 10درصد سهم بیمه کارکنان،30 درصد پرداخت می کنند. در این خصوص اگر به ادارات کار و تامین اجتماعی سری بزنید و در این زمینه سوال کنید، می بینید که یک نفر هم جذب نیروی کار اتفاق نیفتاده است. علاوه بر این، به طور مثال در سازمان کار و تامین اجتماعی ارومیه، در حدود 6 اتاق 8 نفری صرفا مشغول بررسی پرونده های کارکنان اخراجی هستند. در خود ارومیه حدود 50 مورد اخراج از کار وجود دارد. لذا، این موضوع به عنوان یکی از مشکلات واحدها مطرح است. البته ما در این مورد با نمایندگان مجلس در ارتباط هستیم و آن ها هم در حال برقراری مکاتبه با سازمان تامین اجتماعی هستند تا بلکه بخشی از مشکلاتی را که از این طریق به واحدهای صنعتی وارد شده است، را تعدیل نمایند.
مساله دیگری که واحدهای صنعتی به صورت عمومی با آن دست به گریبان هستند و ما در صدد رفع آن برآمدیم، مشکل عدم صدور فاکتور کددار است. به فرض شرکت ما طبق نیاز خود اقدام به خرید ماشین آلات می کند اما هیچ فاکتور کدداری برای این خرید صادر نمی شود. دو راه بیشتر وجود ندارد، یا خرید بدون فاکتور صورت نگیرد که نتیجه آن تعطیلی کارخانه خواهد بود؛ یا خرید حتی بدون فاکتور کددار صورت گیرد که در این صورت هم امکان ثبت در دفاتر وجود نخواهد داشت. لذا در اینجا با نقص قانون مواجه هستیم. این موضوع هم با نایب رئیس مجلس و وزارت دارایی مطرح شده و در حال پیگیری هستیم.
در مجموع نمی توان منکر وجود مشکلات شد، اما باید دست به عمل زد و برای رفع هر مشکل از راه خود وارد شد. به طور کلی از نظر من باید برای قوه مقننه در رفع مسائل موجود و حمایت از صنایع نقش بسزایی قائل باشیم. لازم است قوانینی در حمایت از تولید و صنایع به تصویب رسد و در اختیار نهادهای مرتبط قرار گیرد و البته انتظار می رود نظارت مناسبی بر اجرای این قوانین صورت پذیرد. اتاق بازرگانی یا اتاق صنعت و معدن می بایست در چارچوب این قوانین در راستای رشد و توسعه صنایع گام بردارند. همچنین لازم است نمایندگان مجلس شورای اسلامی ارتباط موثری با صاحبان صنایع داشته باشند. آن ها می توانند اقدامات شایسته ای در خصوص رفع چالش های پیش روی این واحدها داشته باشند.
تشویق های صادراتی به عنوان بزرگ ترین عامل توسعه صنایع عمل می کنند. آیا ما از این عامل بهره مند هستیم؟ در حال حاضر محصولات ما به 33 کشور صادر می شود اما ما یک ریال هم مبلغ تشویقی دریافت نکرده ایم. دلیل اینکه دریافت مشوق های صادراتی را پیگیری نمی کنیم، این است که پیگیری این امر زمان بر است و ممکن است ما را در حلقه بوروکراسی اداری گرفتار کند. در کشورهای پیشرفته اصلا نیازی به پیگیری نیست چرا که پرداخت مشوق های مالیاتی، وظیفه حمایت گران است. در این کشورها، مثلا در چین، هنگام صادرات کالا در گمرک، مشوق صادراتی نیز به حساب صادرکننده واریز می شود. دولت باید در خدمت صنعت باشد. چون پیگیری احقاق حقوق توسطِ خودِ تولیدکنندگان بسیار زمان بر و انرژی بر است. این وظیفه بر گردن مسئولین است تا به صنایع سرکشی کنند و از حال آن ها باخبر شوند.
این مساله به نوعی با فرآیند مشکل دار انتصاب افراد غیرمرتبط در جایگاه های مهم هم در ارتباط است. اگر شایسته سالاری حاکم باشد و افراد مناسب در جایگاه مناسب خود منتصب شوند، آنگاه می توانیم شاهد اتفاقات خوب و امیدوارکننده باشیم.

کارایی: در پایان اگر صحبت خاصی دارید بفرمایید.
میرزاده: ببینید از نظر من ریاست جمهوری کشور در راس امور نقش اصلی و بااهمیتی دارد؛ چرا که شاکله اجرایی کل کشور را شکل می دهد. بنابراین انتظار ما توجه خاص ایشان است. صنعت ما حدود 20 سال است که فعالیت دارد و برای 30 سال آینده خود برنامه دارد. از نظر ما رکود اقتصادی معنا ندارد و نمی تواند مانع فعالیت ما شود. باید در صدد رفع هر مانعی بر سر راه رسیدن به شرایط مطلوب برآمد. نمی توان صرف ذکر گرفتاری ها و مسائل و فرافکنی مشکلی را از پیش رو برداشت.