گفتوگوی اختصاصی کارایی با اسماعیل جبارزاده، استاندار آذربایجان شرقی
کارایی : آقای استاندار، لطفاً در ابتدا محورهای اصلی برنامه استان برای تحقق اقتصاد مقاومتی را برای خوانندگان ما بیان کرده و بفرمایید چرا استان آذربایجان شرقی برای اجرای سیاست‌های اقتصاد مقاومتی از سوی دولت بعنوان استان پایلوت انتخاب شده است؟
جبارزاده : تحقق محورهای ده گانه اعلامی از سوی مقام معظم رهبری اصلی‌ترین برنامه ما در استان است. اینکه استان آذربایجان شرقی بعنوان پایلوت در اجرای سیاست های اقتصاد مقاومتی انتخاب شده نشان دهنده پتانسیل‌های بالا و شاخص های اقتصادی قوی در این استان می باشد. ما در استان آذربایجان شرقی همزمان با ابلاغ سیاست‌های کلی اقتصاد مقاومتی در نیمه دوم سال 92، تدوین برنامه چهار سالهای را آغاز کردیم که بر خلاف برنامه‌های پیشین، مبتنی بر هسته‌های کلیدی و واقعیت‌ها و تنگناهای استان تنظیم شده است و قابلیت اجرایی دارد. اجرای این برنامه ابتدای سال 94 آغاز شده و معتقدم داشتن این برنامه نیز در انتخاب استان آذربایجان شرقی به عنوان الگوی اقتصاد مقاومتی موثر بوده است. در کنار این، شاخص‌های دیگری مثل کاهش نرخ بیکاری، افزایش صادرات و توسعه زیرساخت‌های اقتصادی هم موثر بوده و امیدواریم بتوانیم نسبت به اعتماد دولت پاسخ مناسبی بدهیم.
کارایی : در اولین جلسه شورای اداری استان در سال‌جاری از تشکیل ستاد فرماندهی اقتصاد مقاومتی در استان خبر دادید. لطفاً در این رابطه توضیح بفرمائید.
جبارزاده : به نظر می‌رسید برای هماهنگی و انسجام بیشتر بین دستگاه‌های اجرایی تشکیل یک مرکز واحد برای هدایت کلیه حرکت‌ها لازم و ضروری باشد. به همین دلیل در نخستین جلسه شورای اداری استان با هم‌فکری و مشورت با مدیران مقرر گردید ستادی با عنوان ستاد عملیاتی اقتصاد مقاومتی تشکیل گردد. اولین کاری که در این ستاد انجام دادیم تهیه برش سال 95 سند تدبیر توسعه استان بود که کاملا بر اساس اصول اقتصاد مقاومتی تنظیم شده و از ابتدای اردیبهشت به همه دستگاه‌ها و شهرستان‌ها ابلاغ شده است. بدیهی است اجرای برنامه سند تدبیر توسعه استان صرفا بر عهده دستگاه‌های دولتی نیست. اقتصاد مقاومتی وظیفه همه بخش‌های جامعه و خود مردم است، ما از همه نهادها و مردم می‌خواهیم با هم‌افزایی و همکاری، دستگاه‌های اجرایی را در اجرای ماموریت‌های اقتصاد مقاومتی کمک کنند. امروز در استان ما، دولت رقیب بخش خصوصی نیست، ما بنای مداخله در اقتصاد استان را نداریم و تلاش می‌کنیم تا فعالان اقتصادی و بخش خصوصی در فضایی آرام به تولید و شکوفایی ظرفیت‌های اقتصادی استان بپردازند. امروز همه مدیران دولتی و بخش خصوصی استان برای حرکت در مسیر توسعه برنامه دارند و بخش عمده‌ای از اجرای سند تدبیر توسعه استان را بخش خصوصی عهده‌دار خواهد بود. 75 درصد از منابع سند تدبیر توسعه متکی به بخش خصوصی است و منابع دولتی عمدتا در طرح‌هایی هزینه خواهد شد که برای بخش خصوصی توجیه اقتصادی ندارد.
کارایی : آقای استاندار، جایگاه بخش صنعت و تجارت در اقتصاد استان و تحقق برنامه های اقتصاد مقاومتی چیست و در سند تدبیر توسعه استان چه تکالیفی بر عهده این بخش گذارده شده است؟
جبارزاده : بخش صنعت و تجارت پیشران اقتصاد استان است. توجه به صنایع در محدوده مرکزی استان جزو اولویت‌های اصلی است و طبیعتاً هرچه از مرکز استان دور می‌شویم توجه به کشاورزی و سایر حوزه‌ها خواهد بود. در اکثر شهرستان‌های استان بخش معدن بر صنعت غلبه دارد و اولویت ما این است که با پرهیز از خام‌فروشی، در زمینه فرآوری مواد معدنی فعالیت کنیم، چرا که در گذشته به دلیل خام‌فروشی مواد معدنی فرصت‌های زیادی را برای تولید ثروت و توسعه اشتغال از دست داده‌ایم. در کنار این بخش، گردشگری نیز فرصت بسیار خوبی برای توسعه استان است و با توجه به انتخاب تبریز به عنوان شهر نمونه گردشگری در سال 2018، همه دستگاه‌ها و بخش خصوصی باید در این زمینه فعال باشند. اگر بتوانیم امکانات اولیه را برای پذیرش گردشگران ایجاد کنیم طبیعی است که مانند سالهای 93 و 94 سالهای پررونقی در این بخش خواهیم داشت. افزایش مراکز تفریحی، اقامتی و فرهنگی و تعداد موزه‌ها از جمله نیازهای این بخش است که شهرداری تبریز هم برای سرمایه‌گذارانی که قصد فعالیت در این بخش را داشته باشند امتیازات خوبی در نظر گرفته است.
کارایی : اولویت ها در هزینه کرد بودجه استان چیست و تکلیف پروژه‌های نیمه تمامی که از دولت‌های قبل به یادگار مانده چه خواهد بود؟
جبارزاده :در حال حاضر بیش از دو هزار پروژه نیمه‌تمام عمرانی در استان به ارزش 30 هزار میلیارد تومان وجود دارد که بودجه دولتی کفاف اتمام آنها را نمی‌دهد و بر این اساس دولت تصمیم گرفته است که بخش عمده‌ای از این پروژه‌ها را به بخش غیردولتی واگذار کند. بدین منظور کمیته‌های تخصصی در این راستا تشکیل شده است که با شناسایی پروژه‌ها، نسبت به واگذاری آنها در سال جاری و سالهای آینده اقدام خواهد کرد. با توجه به وضعیت اعتبارات دولتی، از سوی دولت مکلف شده‌ایم که از توان بخش غیردولتی، شهرداری‌ها، بخش تعاون و سرمایه‌گذاران بخش خصوصی برای اتمام پروژه‌های نیمه‌تمام استفاده کنیم. در اولویت نخست، حدود 290 پروژه توجیه‌دار برای واگذاری به بخش غیردولتی آماده شده و روند واگذاری این پروژه‌ها به میزان اقبال بخش غیردولتی بستگی خواهد داشت. البته بنا داریم تعدادی از طرح‌ها که توجیه اقتصادی دارند به بخش خصوصی واگذار کنیم و بقیه طرح‌ها را نیز به روش خرید خدمت یا با پیوست طرح‌های تجاری و خدماتی به آنها توجیه‌دار کنیم، در هر حال دولت تنها در طرح‌هایی وارد می‌شود که برای بخش خصوصی توجیه نداشته باشد. با توجه به زمان‌بر بودن این فرایند بخشی از آن در سال جاری و بقیه در سال آینده انجام خواهد شد.
کارایی : همانگونه که می دانید تعداد قابل توجهی از واحدهای تولیدی استان تعطیل یا نیمه تعطیل هستند. چه تدابیری برای بازگرداندن این واحدها به عرصه تولید و اقتصاد استان اندیشیده اید؟
جبارزاده : راه‌اندازی واحدهای تولیدی تعطیل و نیمه‌تعطیل از اولویت‌های نخست استان است. همه می‌دانیم راه‌اندازی کارخانه‌های جدید زمان‌بر و هزینه‌بر است به‌همین خاطر ما تلاش می‌کنیم با احیای واحدهای راکد استان، بخش عمده‌ای از ظرفیت صنعتی استان را در چرخه تولید قرار دهیم. در این راستا نیز کارگروهی تشکیل شده است و امیدواریم با تفویض اختیارات به دستگاه‌های استانی به ویژه در بخش بانکی بتوانیم به اهداف خود دست پیدا کنیم.
کارایی : همانگونه که می دانید صنایع استان بدلایل مختلف از جمله تحریم‌ها از تکنولوژی روز عقب مانده اند. برای ارتقای سطح تکنولوژی این صنایع چه تدابیری بعمل آمده است؟
جبارزاده : توجه به اقتصاد دانش‌بنیان از اصول اقتصاد مقاومتی است به همین منظور ما در استان منطقه ویژه علم و فناوری ربع رشیدی را در سال 93 تشکیل دادیم. این منطقه را پتانسیل خوبی برای استقرار و فعالیت شرکت‌های دانش‌بنیان دانست. از سال 94 تعداد 100 شرکت دانش‌بنیان تاسیس شده است. از طرفی بخش عمده توان استان در بحث صادرات غیرنفتی در حوزه دانش‌بنیان پایه‌گذاری شده است، چرا که در این بخش امکان رقابت با محصولات جهانی را داریم. خوشبختانه در بحث تجاری‌سازی فناوری‌های دانش‌بنیان نیز حرکت‌های خوبی شروع شده و اخیراً سلسله نشست‌های تخصصی در این زمینه برگزار شد. صنایع باسابقه و تاریخی در تبریز و استان داریم همانند فرش، چرم و کفش. این صنایع باید به صورت علمی احیا گردد و ما به دنبال احیای این صنایع و توسعه صادرات از این محل هستیم. تبریز از سوی یونسکو به عنوان شهر جهانی فرش انتخاب شده است. این موفقیت فرصتی بی‌نظیر برای معرفی هنر صنعت فرش به مردم دنیا است و بر این اساس ما در مسیر تولید و صادرات فرش دستباف حرکت خواهیم کرد. خوشبختانه اولین محموله فرش دستباف تبریز اخیراً به یکی از بازارهای مهم اروپایی رسیده است و سدی که در گذشته در این بخش وجود داشت شکسته شد. امیدواریم با صادرات فرش و برپایی نمایشگاه‌های مختلف در سطح جهانی بتوانیم صنعت فرش را که یکی از حوزه‌های اشتغال‌زاست احیا کنیم. همچنین خوشه صنعتی چرم در استان تشکیل شده است و از طرفی شهرک صنعتی چرم را داریم که یکی از ظرفیت‌های موجود در راستای حل مشکلات این حوزه است. برای تقویت صنعت کفش تبریز و حمایت از تولید داخلی هم در نظر داریم از واردات کفش‌های بی‌کیفیت جلوگیری کنیم. از صنعتگران کفش خواسته‌ایم با تولید محصولات متنوع و متناسب با نیازهای اقشار مختلف، بهانه را از واردکنندگان بگیرند.
کارایی : آقای استاندار، با توجه به اینکه دولت برای تکمیل پروژه های نیمه تمام رو به بخش خصوصی آورده آیا در رویکردی مشابه برای جذب سرمایه گذاری خارجی نیز تمهیداتی اندیشیده شده است؟
جبارزاده : جذب سرمایه گذاری خارجی در همه بخش‌ها در اولویت ما قرار دارد و ما اکنون دو پروژه بسیار مهم و ملی را با مشارکت سرمایه‌گذاران خارجی در دست اجرا داریم. تولید 3400 مگاوات برق یکی از این پروژه‌هاست که موافقت‌نامه آن را با یک شرکت اروپایی امضا کرده‌ایم و قرارداد نهایی آن در وزارت نیرو در حل طی مراحل اداری است. امکانات و زیرساخت‌های شروع این طرح بزرگ آماده شده و با ابلاغ قرارداد از سوی وزارت نیرو، آذربایجان شرقی به یکی از قطب‌های تولید انرژی در کشور تبدیل خواهد شد. در بخش راه‌سازی نیز آزادراه تبریز- بازرگان با سرمایه‌گذاری خارجی در دستور کار قرار دارد و با اتمام تملک زمین‌های واقع در مسیر این پروژه، اجرای آن به زودی آغاز خواهد شد.
کارایی : در رابطه با جلوگیری از قاچاق کالا چه اقداماتی در استان انجام گرفته و یا در حال انجام است؟
جبارزاده :در دو سال اخیر استان آذربایجان شرقی به عنوان استان برتر در زمینه مبارزه با قاچاق کالا شناخته شده است و ما مبادی ورود کالای قاچاق را با همکاری نیروی انتظامی و دستگاه اطلاعاتی استان شناسایی کرده‌ایم و مبارزه مستمر با قاچاق جزو سیاست‌های همیشگی ما می باشد. معتقدیم هرچه مبارزه با قاچاق را با قدرت بیشتر ادامه دهیم به همان میزان از اقتصاد، اشتغال و تولید داخلی حمایت کرده‌ایم و از عموم مردم نیز می‌خواهیم که با خرید کالای ساخت داخل از تولیدکنندگان داخلی حمایت کنند.
کارایی : به عنوان آخرین پرسش بفرمایید شما در جایگاه عالی ترین مقام اجرایی استان مهمترین چالش های استان را در چه زمینه هایی می دانید؟
جبارزاده : استان ما نیز همانند استان‌های دیگر از برخی مشکلات عمومی مانند کمبود اعتبارات و بیکاری رنج می‌برد، مهم این است که ما تسلیم مشکلات نخواهیم شد، امروز اگر منابع دولتی در اختیار نداریم باید منابع دیگری تعریف کنیم، با تمام توان تلاش می‌کنیم معضل بیکاری را حل کنیم، افزایش درآمد و رفاه و آسایش مردم جزو آرزوهای ماست و ما در این مسیر چاره‌ای نداریم جز این که روش‌های سنتی را کنار بگذاریم و از ایده‌های جدید استفاده کنیم.
