از جمله اهداف تشکیل منطقه ویژه علم و فناوری تحقق اقتصاد دانش بنیان است

کارایی :در ابتدا تاریخچه ای از تشکیل مناطق ویژه علم و فناوری در کشور بیان کنید.
جهانگیری : آیین نامه رسمی منطقه ویژه که در سال 1384 به تصویب هیئت وزیران رسیده است به تشکیل کریدورهای علم و فناوری در کشور اختصاص دارد که بر اساس همین آیین نامه، اصفهان به عنوان استان پایلوت جهت تشکیل اولین کریدور علم و فناوری انتخاب شد.
در سال 1389 این مصوبه را هیئت وزیران وقت اصلاح کرد و عنوان کریدور را به منطقه ویژه علم و فناوری تغییر داد که باز به همان شکل آیین نامه قبلی، اصفهان به عنوان استان پایلوت مطرح بود و متاسفانه اتفاق خاصی نیفتاد. در همین مقطع بعضی از استان ها در سفرهای هیئت دولت وقت موضوع تشکیل منطقه ویژه را مطرح و پیگیری کردند که در مصوبات هیئت وزیران تشکیل منطقه ویژه علم و فناوری در شهرهایی مثل تبریز، بوشهر، مشهد و یزد نیز مطرح شد.
در اوایل سال 92 و با روی کار آمدن دولت تدبیر و امید دبیرخانه شورای عالی علوم و تحقیقات فناوری فعال شد و در نهایت در 27 دی ماه سال 1393 شورای عالی علوم، راه اندازی منطقه ویژه علم و فناوری را در پنج شهر تبریز، اصفهان، مشهد، یزد و بوشهر تصویب کرد.
کارایی : تشکیل منطقه ویژه علم و فناوری چه جایگاهی در سند تدبیر توسعه استان دارد و به چه شکل دنبال می شود؟
جهانگیری : ما همزمان با پیگیری مصوبه شورای عالی علوم و تحقیقات فناوری، ایجاد منطقه ویژه علم و فناوری تبریز را به عنوان یکی از هسته های کلیدی سند تدبیر توسعه استان مطرح کردیم. متولی امر هم دفتر آموزش و پژوهش معاونت توسعه مدیریت استانداری بود که با پیشنهاد حوزه پژوهش و فناوری، این هسته کلیدی در سند تدبیر توسعه تصویب شد و از همان زمان پیگیری امور را شروع کردیم. بر اساس مجوز و آیین نامه هیئت وزیران لازم است یک سازمان غیردولتی جهت پیش بردن منطقه ویژه علم و فناوری شکل بگیرد. در این راستا دبیرخانه شورای عالی علوم و تحقیقات فناوری جلسات متعددی با حضور پنج استان دارای منطقه ویژه علم و فناوری تشکیل داده و مقرر شده است این سازمان غیردولتی در قالب یک شرکت سهامی خاص تجاری که حداقل 51 درصد سهام آن غیردولتی باشد، راه اندازی شود.
همانطور که اشاره شد در استان ما قبل از اخذ مصوبه شورای عالی علوم و تحقیقات فناوری، بحث تشکیل منطقه ویژه علم و فناوری را به عنوان یکی از هسته های کلیدی سند تدبیر توسعه و در قالب سیستم اداری موجود استان با ابلاغ استاندار محترم شروع کرده بودیم و در حال حاضر هم با بکارگیری بخشی از امکانات استانداری و سازمان برنامه و بودجه و با کمک برخی از دستگاه ها، سازمان موقتی در قالب سیستم موجود راه اندازی کرده ایم.
کارایی : در حال حاضر تشکیل سازمان غیردولتی متولی منطقه ویژه علم و فناوری در چه مرحله ای قرار دارد؟
جهانگیری : اساسنامه سازمان غیردولتی منطقه ویژه علم و فناوری هم با همکاری های پنج استان مذکور به صورت شرکت سهامی خاص تجاری، توسط دبیرخانه مستقر در تهران نهایی و تصویب و با امضای رئیس جمهور ابلاغ شده است. در حال حاضر پنج استان دارای منطقه ویژه علم و فناوری در شرف تاسیس این شرکت هستند که امیدواریم در چند ماه آینده بتوانیم این شرکت را ثبت کنیم و به سازمان مذکور تحویل دهیم.
کارایی : فکر می کنید تشکیل منطقه ویژه علم و فناوری تا چه اندازه می تواند در فعالیت بهینه شرکت های دانش بنیان و دستیابی به توسعه پایدار استان تاثیرگذار باشد؟
جهانگیری : از جمله اهداف تشکیل منطقه ویژه علم و فناوری که در سند تدبیر توسعه به شکل شفاف بیان شده تحقق اقتصاد دانش بنیان است؛ یعنی ما هر قدر بتوانیم سهم محصولات دانش بنیان را در تولید ناخالص داخلی، تعداد شرکت های دانش بنیان و سهم اشتغال فارغ التحصیلان سطح بالا را افزایش دهیم به همان میزان منطقه ویژه موفق تر عمل کرده است.
کارایی : معمولا شرکت های دانش بنیان ما در جذب تسهیلاتی که معاونت علم و فناوری نهاد ریاست جمهوری ارائه می دهد بسیار ضعیف عمل می کنند فکر می کنید علت این کم کاری چیست؟
جهانگیری : افراد زیادی در بخش صنعت موجود استان، بخش دانشگاهی و شرکت های کوچک فعالیت می کنند که می توان گفت فعالیت اینها دانش بنیان است ولی برای اینکه بتوانند از تسهیلات علم و فناوری بهره ببرند باید شرکت خود را به قالب های مورد نظر نزدیک و گواهی های دانش بنیان را اخذ کنند. یعنی تعدادی از شرکت ها پتانسیل دانش بنیان بودن را دارند ولی گواهی مورد نظر را اخذ نکرده اند. به نظر می رسد ورود به این پروسه کمی سخت و زمان بر است.
کارایی : برای اینکه مراحل ثبت نام را سهل تر کنید تا شرکت های بیشتری بتوانند از تسهیلات بهره برند چه اقداماتی صورت می دهید؟
جهانگیری : ما مرکز خدمات رسانی به شرکت های دانش بنیان را راه اندازی کرده ایم و با فناوران و صنعتگران در اتاق بازرگانی جلساتی تشکیل می دهیم. از شرکت هایی که دارای پتانسیل دانش بنیانی هستند درخواست کرده ایم مدارک خود را در اختیار کارشناس ما قرار دهند تا این کارشناس مراحل ثبت نام شرکت را انجام دهد. این اقدامات هیچ هزینه ای برای شرکت ها ندارد و فقط صرف وقت، اهتمام در امر و شفاف سازی صورت های مالی را می طلبد.
کارایی :ثبت عنوان دانش بنیانی چه مزیت هایی برای شرکت ها دارد؟
جهانگیری : در شرکت های کوچک اخذ وام با نرخ های کم مطرح بوده و در مورد شرکت های بزرگ هم معافیت های مالیاتی دانش بنیان بسیار انگیزاننده است.
کارایی : سقف تسهیلاتی که به شرکت های دانش بنیان تعلق می گیرد چقدر است؟
جهانگیری : سال گذشته تعداد پنج شرکت بزرگ صنعتی را دانش بنیان کردیم و برای هر کدام به طور متوسط 10 میلیارد تومان تسهیلات گرفتیم. وثیقه های این وام ها نیز سبک تر بوده و لزوما ملکی نیست و با سفته نیز می توانند تضمین دهند که سعی می کنیم امسال تعداد این شرکت ها را افزایش دهیم. شرکت های کوچک دانش بنیان نیز می توانند تسهیلاتی در حد 100 تا 200 میلیون تومان اخذ کنند.
کارایی : یکی از موضوعاتی که منطقه ویژه علم و فناوری در این سال ها به جد دنبال کرده برگزاری نمایشگاه علم و فناوری بوده است؛ این نمایشگاه بیشتر چه اهدافی را دنبال می کند و تا چه اندازه توانسته به این اهداف دست یابد؟
جهانگیری : یک از اهداف منطقه ویژه علم و فناوری کمک به تحقق اقتصاد دانش بنیان است که برای رسیدن به این هدف یک سری از فناوری های موجود باید وارد عرصه تجاری و کاربردی سازی شوند تا ارزش افزوده، سود و اشتغال ایجاد کنند. برای اینکه این بازار و شرایط را فراهم کنیم هر سال نمایشگاهی تحت عنوان نمایشگاه فناوری های نو و پیشرفته برگزار می کنیم. در این نمایشگاه عرضه کنندگان فناوری با صاحبان صنایع و سرمایه گذاران رو در رو می شوند و سازمان ها و بستر حمایتی نیز موجود هستند تا شرایط را برای تجاری سازی و اجرایی کردن فناوری ها فراهم کنند.
ما نمی خواهیم در منطقه ویژه، دولت به تجارت بپردازد و فناوری را تجاری سازی کند بلکه تعدادی فناور باید فناوری را تولید کرده و توسعه دهند و صاحبان صنایع هم بتوانند این فناوری را کاربردی کنند.
کارایی :تاکنون نمایشگاه فناوری های نو و پیشرفته را چند دوره برگزار کرده اید؟
جهانگیری : تاکنون سه مرتبه برگزار شده و چهارمین نمایشگاه 20 تا 23 آبان جاری برگزار خواهد شد.