در این طرح هم از نظر اقتصادی ،هم از نظر علمی و هم از نظر قانونی کار اشتباهی کردند

کارایی: آقای دکتر لطفاً در مورد طرح تحوّل نظام سلامت و تمامی اعتراضات صنفی و سازمانی که به آن می شود و همین طور دستاوردها، چرایی و چگونگی اجرای آن بفرمایید.
پزشکیان: این طرح سه اشکال اساسی و اولیّه دارد. اشکال اول آن این است که در چارچوب قانونی نیست و قانون به دولت اجازه نداده است که کل بودجه را صرف خدمات بکند.هم سیاست‌های کلّی مقام معظم رهبری و هم در قانون برنامه تاکید بر این است که خدمات باید از پیشگیری آغاز شود و ما باید هزینه و خدمت را بر اساس آن انجام بدهیم و ارجاع و پزشک خانواده را به راه بیندازیم. این که آمده‌اند و خلاف قانون عمل کرده‌اند، یک اشکال اساسی است که اینها‌ شروع کرده‌اند. دوّمین اشکال، اشکال علمی است. یعنی حتی اگر فرض بکنیم در قانون هیچ موردی بحث نشده است. از نظر علمی تمام کارشناسانی که در دنیا در حوزه بهداشت،درمان و مدیریت هستند، اینگونه نیست که صرفاً پزشک و یا پرستار باشند.این‌ها کارشناس مدیریت و اقتصاد بهداشت و درمان هستند.و پیشنهادشان این است که ما سعی بکنیم هزینه‌هارا کنترل کنیم و بهترین راه کنترل کردن این است که از پیشگیری شروع به کار کنیم. پول دادن به سطح سوّم یعنی پول را بیرون ریختن و هرچقدر به بیمارستان‌ها پول بریزند ، سال بعد باید دو الی چهار برابر آن را به بیمارستان‌ها بدهند. در نتیجه دنیا الان با این روشی که بیایند و بیمارستان‌ها را مجهز کنند و دستگاه بگیرند مشکل دارد و تلاش بر این است که مراجعه به بیمارستان را کم کنند. کمتر مشکل پیدا کنند نه اینکه منتظر باشیم کسی مریض بشود و برویم با هلی کوپتر او را بیاوریم، باید کاری کنیم که اصلاً مشکل پیدا نکند.به همین دلیل این روندی که الان شروع شده است و بیمارستان‌ها این کار را می‌کنند، از نظر علمی در دنیا هیچ توصیه ای به این مسیر وجود ندارد که این‌ها با این روش جلو می روند. سومین بحث نوع تخصیص منابع است که در اقتصاد بهداشت یک بحثی وجود دارد به نام cost effectiveness  و a locative efficiency  ؛یعنی تخصیص کارآمد. یعنی اینکه پول را به کجا تخصیص می‌دهید که بیشترین منفعت را بگیرید. تخصیص منابع این نیست که ما بیاییم و یک دستگاه  MRI بگیریم و یا یک PET scan که هر کدام ممکن است 10 میلیارد قیمت داشته باشد و با آن دستگاه یک نفر را نجات دهیم که شش ماه بیشتر عمر کند. یکی هم این است که این 10 میلیارد را ببری در روستاها در حاشیه‌ها  کاری کنی که کودکانی که بی جهت و از بی‌امکاناتی می‌میرند و یا مادرهایی که در فرایند زایمان جانشان را از دست می‌دهند، جلوی این‌ها گرفته بشود. با آن پول می توان کلی درمانگاه درست کرد و مردم را نجات داد. ولی این‌ها آمده اند و این پول محدود را در جاهایی هزینه می‌کنند که نتیجه‌ای ندارد، در این طرح، هم از نظر اقتصادی کار اشتباهی کردند، هم از نظر علمی و هم از نظر قانونی. در نتیجه الان هم دچار مشکل شده اند و بیمه‌ها قدرت ندارند پول را پرداخت کنند و نهادی که دستور  خدمات رایگان را صادر کرده است بیمه نیست، وزارت بهداشت است. بیمه پول ندارد و پولی هم که هست برای خدمت به مردم است و نمی‌تواند پول بدهد و ما هم در مجلس این را مصوب کرده‌ایم که در سال 95 بیمه این مقدار پول دارد. الان تمامی پول های بیمه را بدهند بازهم نمی‌تواند تمامی هزینه هایی که پارسال در بیمارستان‌ها، درمانگا‌ه‌ها و داروخانه ها شده است را بدهند و تسویه کنند. یعنی امسال بیمه پولی ندارد. با این روند مدیریتی که این‌ها پیش گرفته‌اند، اگر دولت تمامی پول هایش را بدهد، بازهم کم خواهند آورد. پس درست این است که به قانون برگردند و با سطح بندی، ارجاع، پزشک خانواده و با کنترل هزینه جلو بروند. در هیچ کجای دنیا اینگونه نیست که کسی بتواند از سیستم دولتی 150 میلیون درآمد داشته باشد و یکی هم 1 میلیون.این امکان پذیر نیست. در مقابل این می گویند این‌ها تعدادشان کم است.به هرحال این درآمد را دارند. کجای دنیا این چنین است !؟

کارایی: پس شما دستاورد مثبتی برای این طرح نمی‌بینید؟
پزشکیان: دست آورد مثبت این است که فعلاً در بیمارستان‌های دولتی پولی از مردم نمی‌‌گیرند و پولی را که قبلاً در بیمارستان‌ها می‌گرفتند نمی‌گیرند و همه افراد را بیمه کردند.این‌ها مثبت است ولی حرف من این است که این حتی بدتر از آن وعده احمدی‌نژاد است که می‌گفت به مردم پول می دهم  برای اینکه هرسال قیمت‌ها بالا خواهد رفت و دولت هم پول ندارد. اینکه دولت چطور می‌خواهد این پول‎هارا برساند واقعاً نمی‌دانم و چیزی به ذهنم نمی‌رسد.

کارایی:همسو با پاسخ شما، انتقادی به این طرح وجود دارد: اینکه به علت تعدّد و افزایش مراجعین به بیمارستا‌ن‌ها، صفوف طولانی ایجاد شده است و در بیمارستان‌ها جای کافی برای پذیرش بیمار وجود ندارد.
پزشکیان: این‌ها در بیمارستان های دولتی از بیمار پولی نمی‌گیرند. که این البته همان بحث ما هم هست که مریض در بیمارستان‌ها نباید متحمل هزینه شود. اما بحث اینجاست که چطور هزینه را متحمل نشود و از کجا بیاید هزینه نماید. از نظر قانونی، بیمار باید از سطح بندی پزشک خانواده بیاید نه اینکه هر کسی که آمد برایش آزمایش و عکس تجویز کنند تا برای بیمارستان پول دربیاید. در ضمن با روشی که در این طرح جلو می‌روند الان در درمان سرپایی قیمت خیلی بالا رفته است و مردم از جیب خودشان این هزینه را می‌دهند. وقتی یک نفر برای یک سرماخوردگی پیش پزشک برود، بالای پنجاه هزار تومان باید به عنوان هزینه پرداخت کند در حالی که قبلاً با حدود پنج هزار تومان می‌شد یک سرماخوردگی را درمان کرد. البته تصوّر من این است که این طرح را به این راحتی نمی‌توانند ادامه بدهند و از طرف دیگر آن طرف هزینه‌ها را چند برابر بالا برده اند.
کارایی: مجلس با توجه به کارکرد خود چه اقداماتی می تواند برای این مورد انجام دهد؟
پزشکیان: ما پیگیر هستیم و اعتراضمان را هم انجام می‌دهیم و از نظر قانونی حق ندارند این کار را انجام بدهند. ولی این کار را انجام می دهند ولی قطعاً نخواهند توانست ادامه بدهند.