گفت وگو با مدیرعامل شرکت اوجان شیمی
کارایی :به عنوان اولین سوال، آیا قرار گرفتن شرکت ها در محدوده شهرک های صنعتی منجر به برخورداری این شرکت ها از تمامی امکاناتی می گردد که در ذیل برنامه های حمایتی سازمان صنایع کوچک و شهرک های صنعتی ایران قید شده است؟ آیا شرکت‌ها اساساً تمایلی به استقرار در این شهرک‌ها دارند؟
غفوری : در کشور ما قانون گذاری و برنامه ریزی معمولاً براساس فکر و صحیح انجام می‌شود ولی در مقام اجرا با یک سری مشکلات همراه می گردد. تجمیع شرکت ها در یک محدوده تحت عنوان شهرک صنعتی حسن‌هایی دارد در این حالت شرکت ها بهتر می توانند عمل کنند. در حالت پراکنده به عنوان مثال، اخذ برخی مجوز‌ها دشوارتر است. مجوزهای اساسی را معمولاً سازمان شهرک‌ها تهیه می نماید. از طرفی راه اندازی مواردی چون خیابان‌کشی، ایجاد زیرساخت‌های مربوط به آب، برق، گاز و فاضلاب نیز راحت تر است و کمتر وقت یک مدیر یا سرمایه گذار گرفته می شود. از طرفی جانمایی این شهرک‌ها به گونه ای است که در اغلب موارد مکان های بایر و غیرقابل کشت برای تاسیس این شهرک ها در نظر گرفته می شود و اینطور نیست که یک کارخانه در منطقه ای احداث شود که قابل کشاورزی است و اشکالاتی ایجاد کند. این‌ها نکات مثبت این شهرک ها هستند.
اما برخی مشکلات نیز پابرجا هستند به عنوان مثال اخیراً در شهرک‌های صنعتی اعلام کرده اند که برای حفظ و احیاء محیط زیست در شهرک سلیمی که مشخصات جغرافیایی آن به گونه ای است که امکان کشت و زرع در آن بسیار کم است، بایستی 15 درصد از فضای کارخانه به فضای سبز اختصاص یابد. اما این نکته در نظر گرفته نمی شود که این شهرک‌ها اساساً در جایی احداث شده است که کشت در آن ممکن نیست.
بایستی این مسائل در نظر گرفته شود که می توان روش های بهتری را برای احیاء محیط زیست در نظر گرفت. احیاء محیط زیست از طریق الزام شرکت ها به کشت درخت در شهرک های صنعتی هزینه های بسیاری را بدون بهره وری لازم به شرکت ها تحمیل می نماید
کارایی : آیا اگر شرکت‌ها از برخی از سیاست های ابلاغی توسط سازمان صنایع یا شرکت شهرک های صنعتی تخطی کنند، مشکلی برای شرکت های مستقر در آنها ایجاد می شود، به عنوان مثال تخطی از سیاست های زیست محیطی؟
غفوری : معمولاً شرکت ها زمانی که افزایش تولید داشته باشند و یا بخواهند پروانه بهره داری خود را ارتقاء دهند، بایستی به سازمان محیط زیست مراجعه کنند. در این صورت بازرسان سازمان محیط زیست با این استدلال که فضای سبز کارخانه کم است، ممکن است جلوی برخی امور را بگیرند. من به شخصه به اینکه محیط پیرامون سبز باشد علاقمند هستم ولی کاشت درخت در اینجا ده برابر مشکل‌تر از جاهای دیگر است و نیازمند تغییر خاک و اصلاح آب است.
کارایی :مشوق‌هایی که بخشی از فلسفه وجود این شهرک های صنعتی تا چه میزان در عمل محقق می گردد؟
غفوری : به نظرم با توجه به اینکه این شهرک‌ها در مکان هایی احداث شده اند که در آن کشت و زرع قابل انجام نیست، به همین دلیل کاشت درخت و احیاء محیط زیست در آن خیلی مشکل است و نباید به کارخانه‌ها فشار بیاورند. اما در خصوص مشکلاتی که گاهی منجر به دلسردی صاحبان صنایع فعال در این شهرک ها می گردد بایستی عرض کنم که در استان ما حداقل بیست‌و‌پنج شهرک وجود دارد اما بازهم دنبال ایجاد و احداث شهرک‌ها هستیم و این ها به مسائل و مقولاتی سیاسی تبدیل شده اند. در صورتی که شهرک‌های قبلی ما با ظرفیتی بسیار کمتر از ظرفیت اسمی خود مشغول فعالیت هستند. ما می آییم قبل از اینکه یک شهرک به صورت کامل پر شود، شهرک‌های جدید احداث می‌کنیم که زیرساخت‌های آن هزینه های گزاف و غیرلازمی در بر دارد. ببینید شهرک سلیمی نزدیک آذرشهر و اسکو قرار گرفته است و چند روز قبل مطرح شده است که می خواهیم شهرک جدید دیگری در آذرشهر و یا اسکو احداث کنیم. برای این کار زیرساخت لازم است، و بهتر است به جای تامین هزینه برای چنین زیرساخت هایی، شهرک‌های فعلی را آبادتر کنیم و به ارتقا کیفیت آن ها کمک کنیم.
کارایی :یعنی تصمیم گیری در رابطه با احداث این شرکت‌ها گاهاٌ دستخوش برخی ملاحظات سیاسی می‌شود؟
غفوری : بله، همینطور است. اخیراً در جریان انتخابات یک سری قول هایی داده شده که در راستای اشتغال زایی می‌خواهیم شهرک ایجاد کنیم در صورتی که شهرک سلیمی که نزدیک ترین نقطه به اسکو و آذرشهر است و همچنین در این شهرک زمین های خالی بسیاری وجود دارد.
کارایی :عمده ترین مشکلات مربوط به شرکت هایی که در زمینه تولید و صنعت فعالیت می کنند، چیست؟
غفوری : از آنجایی که در جامعه ما بزرگترین مشکل، رکود و تعطیلی کارخانه‌هاست، جا دارد مسئولان در این شهرک‌ها وقت بیشتری برای حل مشکلات بگذارند. الان با اینکه کارخانه من در یک شهرک صنعتی قرار دارد، اما تمامی کارخانه‌های دور تا دور آن تعطیل شده اند و این تعطیلی، خود به خود امنیت کارخانه من را تهدید می‌کند. چون این کارخانه ها بر اثر تعطیلی دچار فرسودگی هایی می‌شوند که ممکن است منجر به آتش سوزی شود و مسائلی مشابه اتفاق بیفتد.
کارایی :فکر می‌کنید که آیا سازمان صنعت و معدن به صورت عام و شرکت شهرک‌های صنعتی به صورت خاص می‌توانند به شرکت های تولیدی مستقر در این شهرک ها کمک کنند؟ آیا اساساً صاحبان کارخانه ها و صنایع علاقه مند به انجام مقایسه تطبیقی با در زمینه نقش و عملکرد شرکت شهرک های صنعتی در کشورهای همسایه هستند؟
غفوری : به نظرم متولیان صنایع در ایران بهتر است هزینه‌های مربوط به ایجاد زیرساخت های جدید را در همین شهرک‌های موجود و فعلی انجام بدهند. ببینید یک زمانی هزینه کارگر در ایران نسبت به کشورهای اروپایی کمتر بود و تولید در ایران باصرفه تر بود. اما الان هزینه‌های تولید در کشور ما بالا رفته است و دستمزدهای ما با خروجی هایمان هم خوانی ندارد و تنها راه این است که دولت به نوسازی کارخانه ها کمک کند تا میزان تولید در کشور افزایش یابد و صاحبان صنایع بتوانند دخل و خرجشان را تنظیم کنند تا کارشان به تعطیلی نکشد.
کارایی :منظورتان بیشتر کمک به نوسازی تکنولوژیک صنایع است؟
غفوری : بله ولی این امر با وام‌هایی که در شرایط فعلی و با این نرخ بهره ها اعطاء می شود، امکان پذیر نیست و اگر دولت و یا شهرک‌های صنعتی می‌خواهند از این وضعیت خارج شویم باید به کارخانه‌ها کمک کنند.
کارایی :در پایان اگر فرمایش دیگری دارید بفرمایید چون به هرحال شما در بطن این قضیه هستید و با امور از نزدیک دست به گریبانید.غفوری : ممنونم. مواردی که پیشتر عنوان کردم که مهمترین آنها عبارتند از عدم اجبار شرکت ها به اختصاص 15 درصد از فضای خود به فضای سبز و احیاء محیط زیست در داخل شهرک های صنعتی. چون این امر اساساً با توجه به مکان یابی شهرک ها امری تقریبا غیرممکن است. مساله بعدی احیاء شهرک های فعلی به جای ایجاد شهرک های جدید است و آخرین مورد هم که به نظرم بااهمیت است، مراجعه و بازدید دوره ای مسئولین ذیربط از این شهرک هاست. تمامی این موارد در نهایت به بهبود کیفیت کارخانه‌های مستقر در شهرک‌های صنعتی کمک می کنند.
