تبریز 2018 و تاثیرات اقتصادی آن

0 ۵۸۷

مرتضی کرمی : کارشناس ارشد گردشگری

صنعت گردشگری با ویژگی های خاص خود، صنعتی پویا با آینده ای روشن تلقی می شود. سرمایه گذاری در این صنعت در تمام کشورهای دارای جاذبه توریستی روبه افزایش است. امروزه جذب گردشگران خارجی به رقابتی فزاینده در بین نهادهای درگیر در صنعت گردشگری تبدیل شده است. زیرا این صنعت نه تنها در پیشبرد اقتصاد ملی و درآمدهای ارزی نقش دارد، بلکه صنعتی پاکیزه و عاری از آلودگی و در عین حال ایجادکننده مشاغل جدید است. با نگاهی گذرا به در آمدهای گردشگری کشورهای مختلف این چنین می توان استنباط کرد که اهداف کشورهای مختلف جهان از توسعه گردشگری با اهداف مختلف سیاسی ، فرهنگی ، اجتماعی و… کاملا متفاوت بوده، اما اکثر کشورها ، توسعه اقتصادی را در درجه اول اهمیت قرار داده اند ، بدلیل اینکه گردشگری به سرعت رشد یافته و به بزرگ ترین صنعت دنیا تبدیل شده و منافع عمده اقتصادی را به اقتصاد ملی کشورها وارد کرده است. اینکه امروزه مشاهده می شود که کشورهای صنعتی اروپا و آمریکا تمام نیرو و توان خود را در جهت جذب گردشگر به کار می گیرند، موید جایگاه این صنعت در اقتصاد است، چون درآمد های حاصل از گردشگری پایدار بوده و در عین حال امکان بهره برداری از آن در کوتاه مدت فراهم است. همچنین اشتغال زایی در این صنعت بالا بوده و نیروی انسانی موردنیاز آن محتاج به آموزش بلندمدت نمی باشد. از طرفی درآمد های حاصل از گردشگری به طور متوازنی در سطح جامعه پخش می شود که تمامی آحاد جامعه از کوچک تا بزرگ می توانند از این درآمد بهره مند شوند و نیازی به هدفمند کردن و تقسیم مجدد درآمد در جامعه نیست.
از دیدگاه اقتصادی اصلی ترین کارکرد صنعت گردشگری کسب درآمدهای ارزی ، توزیع مناسب درآمدها، ایجاد زمینه اشتغال ، سرمایه گذاری و ایجاد ارزش افزوده همچنین فروش کالاها و خدمات مورد نیاز گردشگران است.
توجه سیاستگذران و برنامه ریزان کشورها به صنعت گردشگری به عنوان یک استراتژی توسعه اقتصادی ، فرهنگی ، امنیتی و سیاسی بیش از پیش معطوف این امر شده و آثار مثبت اقتصادی و فرهنگی آن مورد توجه جدی دولت ها و ملل گوناگون قرار گرفته است. بسیاری از کشورها با بهره گیری از این صنعت به نقطه اوج اهداف مورد نظر دست یافته اند به نحوی که بیشترین درآمد خود را از طریق آن تامین می کنند و در زمره کشورهای توسعه یافته جهان مطرح شده اند.
اقتصاد کلان گردشگری معمولاً به مطالعه ی رشد اقتصادی ، توازن در پرداخت ها، اشتغال زایی و مخارج در حوزه گردشگری می پردازد. چون گردشگری به میزان قابل توجهی بر تمام این حوزه ها تأثیر می گذارد، گزینه جذابی برای بیشتر دولت هاست. با این حال، منافع اقتصادی باید با هزینه های زیست محیطی و اجتماعی انطباق داده شود. امکان کسب ارز خارجی (بالاخص ارزهای قوی مانند دلار آمریکا، پوند انگلیس یا یورو) که تأثیر مثبت فراوانی بر توازن پرداخت ها دارد، دولت ها را به سمت توسعه ی گردشگری سوق می دهد. با این حال، دیدگاه های دولتی نسبت به توسعه اقتصادی و روش های پژوهشی ای که برای اندازه گیری منافع کلان اقتصادی گردشگری به کار می روند، تا حدودی پیچیده هستند. گردشگری از نظر اقتصادی برای کشورهای در حال توسعه و کشورهایی که صنایع معدودی دارند، بسیار جذاب است؛ این امر به وابستگی بیش از حد آنها به این صنعت انجامیده است. سهم گردشگری در GDP کشورهایی که به این صنعت وابستگی فراوانی دارند به 50 درصد و حتی بیشتر می رسد.

تبریز 2018 و تاثیرات اقتصادی آن

درآمد های حاصل از صنعت گردشگری نوعی سرمایه گذاری غیر مستقیم خارجی در داخل کشور است و اثرهای انبساطی آن در کلیه بخش های اقتصادی ، اثرهای توسعه ای دارد. به همین دلیل برنامه ریزی عامل مهمی برای دستیابی به موفقیت در بخش گردشگری است که مجریان امر را بر آن می دارد تا بر اساس محدودیت زمانی ، خود را به نقطه عطف دیدگاه سیاست گذاران نزدیک کنند. صنعت گردشگری و سهم آن در اقتصاد ملی کشورها از جمله مباحث مهمی است که مورد توجه صاحبان امر قرار گرفته است و ارتباط تنگاتنگی با صنایع دیگری مانند هتلداری ، حمل و نقل، آژانس های مسافرتی ، صنایع دستی ، رستوران داری ، صنایع غذایی ، کشاورزی و… دارد.
در حال حاضر، اقتصاد و صنعت ایران یکی از استثنایی ترین شرایط اقتصادی دنیا را دارا است، از طرفی شرایط اولیه برای تولید مانند نیروی کار و انرژی بسیار ارزان و … در وضعیت بسیار مناسب قرار دارد اما دخالت های بیشتر دولت در فعالیت های اقتصادی ، مدیریت بسیار ضغیف مدیران مربوطه، تبلیغات منفی خارجی و تحریم اقتصادی باعث شده است که سرمایه گذاران خارجی از سرمایه گذاری در ایران استقبال نکنند. تجربه کشورهای جنوب شرق آسیا و کشورهای عربی نشان می دهد که تنها با اتکا بر دو معیار گسترش گردشگری و سرمایه گذاری خارجی می توان اقتصاد یک کشور را با تحولات اساسی رو به رو کرد. از طرفی دیگر بنابر تحلیل کارشناسان، جذب سرمایه گذاری خارجی ، کلید تحول صنعتی و اقتصادی کشور محسوب می شود. معمولا گردشگران بهترین و در دسترس ترین صادرکنندگان صنایع هر کشور محسوب می شوند و حتی بسیاری از کشورهای توریستی دنیا با ایجاد جشنواره های خرید و نمایشگاه های بین المللی ، همچنین تخفیف ویژه ای در زمینه حمل و نقل و امکانات اقامتی تلاش می کنند تا گردشگران را به منظور خرید صنایع داخلی خود و همچنین فروش خدمات به کشورشان بکشانند. متاسفانه در ایران اکثر این جشنواره ها فقط برای خریداران داخلی بر پا می شود. در حال حاضر فعالیت های خدماتی مانند حمل و نقل ، هتلداری و مراکز تفریحی و سیاحتی در ابتدایی ترین وضعیت ممکن نسبت به کشورهای دیگر قرار دارد. به همین دلیل ما باید با بستر سازی مناسب از نظر فرهنگی و اجتماعی و با سیاست های تشویقی از نظر اقتصادی و ایجاد نمایشگاه های بین المللی در تمام زمینه ها بتوانیم شرایط مناسب سرمایه گذاری خارجی را فراهم سازیم و در نتیجه باعث توسعه گردشگران و افزایش میزان سرمایه گذاری های خارجی در داخل کشورمان شویم. صنعت گردشگری همواره در پی ایجاد فرصت هایی برای جذب افراد بیکار و از جمله جوانان هر جامعه است و این به معنای مقابله با یکی از بزرگ ترین معضلات کشورهای در حال توسعه یعنی بیکاری می باشد. اغلب فعالیت ها و تلاش هایی که در جهت به وجود آمدن مشاغل جدید به کار بسته می شوند ، توام با یکسری دگرگونی و تغییراتی بوده و اغلب در جهت کمتر کردن هزینه های مربوط به تولیدات بخش کشاورزی، رهایی از بخش های تولیدی بیمار یا ضعیف یا بخش های جنبی و خدماتی است که تمامی موارد برشمرده شده نیز در کنار مشکلات خاص و مربوط به خود می باشند. صنعت گردشگری ، دنیای مربوط به خود را دارد و به لحاظ شکل و محتوای کار، چشم اندازها و امتیازات ، برتری هایی نسبت به مشاغل دیگر دارد. در صنعت گردشگری و مشاغل وابسته به آن می توان شاهد بکارگیری افراد متخصص تا رده های بسیار پایین شغلی بود. دراین راستا افراد جوان امکان جذب بیشتری در این بخش دارند. همچنین افرادی که نمی توانند جذب کارهای تمام وقت شوند در این صنعت فرصت جذب خواهند داشت. صنعت گردشگری با گسترش فراگیر و همه جانبه، فرصت انتخاب بیشتری برای جویندگان کار فراهم می سازد و افراد قادر هستند در مراکز مختلف شهری و یا روستایی حسب میل و اراده خود جذب این بخش شوند.
با وجود اهمیت بی بدیل صنعت جهانگردی در توسعه و شکوفایی اقتصادی ، سیاست گذاری های مناسبی در خصوص ارتقاء آن در کشورمان صورت نپذیرفته و عمده تلاش های مربوط به توسعه صنعت جهانگردی در دهه های اخیر ، معطوف به رهیافت های تشویقی و تبلیغاتی و یا به عبارتی تقاضا محور بوده اند. در این راستا بیشتر هدفگذاری ها و وضع دستورالعمل های اجرایی معطوف به خصوصی سازی واحد های اقامتی ، تبلیغات جهانگردی ، آموزش نیروی انسانی، سیاست های تشویقی ساخت تأسیسات ایرانگردی و جهانگردی، تخفیف های مالیاتی و … بوده که بیشتر جذب تقاضا را مد نظر قرار داده است، در حالی که چالش های پیش روی این صنعت، نه تنها استحکام و تداوم بیشتر سیاست های جاذب تقاضا را طلب می کند، بلکه سیاست گذاری ابعاد عرضه و سازماندهی ساختار فعالیت بنگاهها را می طلبد.
از طرفی عوامل بسیاری وجود دارند که بر اقتصاد گردشگری تأثیر می گذارند از قبیل وسعت کشور، قدرت اقتصاد، سطح توسعه گردشگری، حجم و میزان مخارج گردشگران و فصلی بودن آن. مقصدهای بسیاری به دلایل اقلیمی مانند سرمای شدید، زمستان هایی با روزهای کوتاه، گردبادها و فصل های پرباران، گرمای شدید و… نمی توانند در تمام طول سال گردشگران را جذب کنند یا اشتغال زایی دائم و تمام وقت داشته باشند. طرح های توسعه گردشگری نیز گاه در یک بخش از کشور متمرکز هستند و سایر مناطق، کمتر توسعه یافته اند. تدابیری نیز برای متنوع سازی گردشگری و توزیع منافع اقتصادی آن باید اتخاذ شود. از طرف دیگر، برخی مکان ها از لحاظ محیطی و فرهنگی به اندازه ای آسیب پذیرند که نمی توانند توسعه گردشگری خود را ادامه دهند. بنابراین، در این مقصدها نباید منافع اقتصادی را همواره در صدر اولویت ها قرار داد. روی هم رفته می توان گفت که تأثیرات زیست محیطی و اجتماعی به طور جدایی ناپذیری با تأثیرات اقتصادی گره خورده اند. دولت و شرکت های خصوصیِ توسعه باید این موضوع را درک کرده و به آن بها دهند.
از جمله راههای توسعه گردشگری در کشورهای مقصد در کنار سایر گزینه ها، استفاده از رویدادها و اتفاقات با دامنه و برد گسترده در عرصه جهانی است که رویداد تبریز 2018 نیز نمونه بارزی از این رویدادها می تواند باشد. رویدادی که در صورت برخورداری از برنامه ای جامع، صحیح و کارشناسانه می تواند سکوی پرتاپی برای حرکت و پیشرفت گردشگری شهر تبریز محسوب شود. حرکتی که مد نظر سازمان OIC از انتخاب شهرهای کشورهای اسلامی به عنوان پایتختی کشورهای جهان اسلام می باشد. رویداد تبریز 2018 در کنار سایر تاثیرات سیاسی، فرهنگی، اجتماعی می تواند فصل آغازینی برای تاثیرات اقتصادی در شهر تبریز نیز باشد. تاثیرات اقتصادی که در وضع موجود شهر کاملا به آن احساس نیاز می شود. اغلب نگاهها به رویداد تبریز 2018 عمدتا فرهنگی است در صورتی که چنانچه خواهان ورود گردشگران انبوه به شهر تبریز هستیم باید برنامه ای با رویکردی اقتصادی داشته باشیم. داشتن رویکرد اقتصادی نیازمند حضور و مشارکت سرمایه گذار داخلی و خارجی برای توسعه زیرساخت های گردشگری است که برای رویداد تبریز 2018 جذب سرمایه گذار بسیار پایین تر از حد انتظار است.

تبریز 2018 و تاثیرات اقتصادی آن

ارسال یک پاسخ

آدرس ایمیل شما منتشر نخواهد شد.