گزارش نشست کارایی با حضور منتخبین پنجمین دوره شورای اسلامی شهر تبریز
پس از برگزاری انتخابات پنجمین دوره شوراهای اسلامی سراسر کشور، شهر تبریز با تغییری اساسی در اعضای شورای خود شاهد حضور افرادی شد که به زعم بسیاری از صاحب نظران ترکیبی از کارشناسان با تجرب های است که با تخصص های گوناگون خود نوید تغییر روی های در اداره شهر تبریز را می دهد. یکی از نکات مهم در این میان برنامه محور بودن این شورا و تاکید اکثریت این شورا بر اداره شهر با نگاه علمی و محور قراردادن مردم در تصمیم گیری های آتی این شهر است.با حضور یازده تن از منتخبین پنجمین دوره شورای اسلامی شهر تبریز، نشستی در دفتر نشریه کارایی برگزار شد. در این نشست چند ساعته نگاه هرکدام از اعضای جدید شورای شهر تبریز نسبت به چالش های پیش روی شورای شهر و اداره شهر تبریز مورد بررسی قرار گرفت. نکات بسیاری در این میان مطرح گردید که خلاصه ای از مهمترین آ نها را در ادامه می خوانید.
تشکیل فراکسیون هویت و تاریخ آذربایجان؛ از اولویت های فرهنگی دوره پنجم شورای شهر
مسعودی ریحان :نیاز است با مشارکت اصحاب رسانه، دانشگاهیان و افکار عمومی، اتاق های فکر راه اندازی گردد و از ظرفیت علمی شهر نیز بهره گرفته شود تا چشم اندازی مناسب برای شهر تدوین شود. چشم اندازی که آینده آذربایجان و بخصوص آینده ی شهر تبریز در آن مشخص و معین شده باشد. برنامه چهار ساله نیز در همین راستا ترسیم می شود و اولویت های شورای پنجم در قالب همین برنامه مشخص و برنامه جامعی در رابطه با راهکارهای اجرای این اولویت ها تنظیم خواهد شد.
شورای پنجم واجد ترکیب خوبی از علم و تجربه است. می توان این فرصت را غنیمت شمرد و فراکسیون هویت و تاریخ آذربایجان را تشکیل داد. فعالیت این فراکسیون در قالب احیای فرهنگ و آثار و اسطوره های شهر مشتمل بر عارفان، شاعران و عالمان و در شکل یادمان ها و جشنواره ها قابل ارائه و برگزاری خواهد بود.
اعضای این شورا بدون استثناء، بر لزوم برنامه محور بودن شهردار اتفاق نظر دارند.
بهشتی : با این که شورای پنجم هنوز شروع به کار نکرده است، اما جلسات سیزده نفره به طور مرتب برگزار می گردد. مباحثه پیرامون مسائل مختلف در برنامه این جلسات قرار دارد تا هنگام شروع رسمی فعالیت شورا، تصویری مشترک از وضعیت شورا و شهر در دست داشته باشیم.
تبریز زمانی شهر اولین ها بود، اما الان نیست. چگونه می توان جایگاه تبریز را بار دیگر ارتقا داد؟ این همان موضوعی است که شورای پنجم به آن خواهد پرداخت. مدیریت شهری در گذشته عمدتا مدیریت فیزیک محور بوده است. به عبارتی به توسعه ی فیزیکِ شهر پرداخته شده است. در حالی که توسعه محتوای شهر باید مد نظر قرار گیرد. منظور از محتوای شهری درواقع همان فرهنگ شهر است.
بایستی از ظرفیت های ویژه ای که شورای این دوره از آن برخوردار است، برای گره گشایی از مشکلات ریشه ای شهروندان و شهرداری بهره جست.
صادق زاده : لازم است در راستای بررسی و شناخت کمبودها، نارسایی هایی اجتماعی، فرهنگی، آموزشی، بهداشتی، اقتصادی و رفاهی شهر، اتاق های فکر با حضور نخبگان شهر تشکیل یابد و در ادامه طرح ها و پیشنهادات اصلاحی و راه حل های کاربردی ارائه شود. همچنین در خصوص جذب مشارکت مردم در انجام خدمات اقتصادی، عمرانی، فرهنگی و آموزشی و سایر امور رفاهی نیازمند برنامه ریزی دقیق و عملیاتی هستیم.
به هر حال سرمایه و دارایی هایی که در شهرداری جمع شده، ذیل حق الناس است و باید در نظارت بر حسن اداره و حفظ این سرمایه ها کوشید و بهترین استفاده را در جهت رفاه حال مردم از آن ها برد. در تایید صحبت دوستان من هم معتقدم که مساله ی هبه باید جدی گرفته شود، هر چند مسئولین در برخی موارد وجود آن را به کلی انکار می کنند.
دایره اعمال تغییرات برای اعضای شورای شهر، محدود است
اندیش:دغدغه ی شهروندان دیگر صرفا آسفالت نشدن یک کوچه یا خیابان نیست، بلکه نگرش ها جامع تر شده اند و شهروندان هم اکنون این قدرت را یافته اند تا بر عملکرد شورای شهر نظارت کنند. از منظر شهروندان، شهر یک مجموعه ی جاندار است که تمامی اعضاء و جوارح آن به هم وابسته است و تمام اقشار از جمله دانشگاهیان، کارگران و سرمایه گذاران در آن با یکدیگر در ارتباط هستند.
مردم محوری، تبدیل مطالبات مردم به برنامه و در نهایت تدوین راهکارهای اجرایی از وظایف ذاتی یک شورا است. کسب و احصاء مطالبات مردم هر شهر از جمله وظایف مدون شورای شهر در قانون است. با وجود نزدیکی ها و تشابهات بسیار بین شهرهای مختلف ایران، فرهنگ متفاوت این شهرها ما را ملزم به مطالعات بیشتر در خصوص مطالبات مردمی می کند.
مهم است که مسائل شهر از منظر شهروندان عادی مورد شناسایی قرار گیرد
محمدزاده :تا زمانی که در عمل شاهد اقدامی نباشیم، در واقع هیچ تغییری حاصل نشده است. شکل موضوع مهم نیست. اهمیتی ندارد با عنوان اتاق مشاوره فعالیت کنیم یا پژوهشکده. در دانشگاه به مباحثه بپردازیم یا در کوه. چیزی که اهمیت دارد، این است که تا زمانی که نتیجه ای حاصل نشده یعنی کاری انجام نشده است. به نظر بنده نیاز نیست مسائل را خیلی پیچیده مطرح کنیم. یک بازدید کوتاه از محله های این شهر مشخص می کند که مطالبات مردم چیست و چه باید کرد.
مردم و مراجعه کنندگان به شهرداری اغلب با نارضایتی از شهرداری خارج می شوند. اعتماد مردم از دست رفته است. برای مثال زمینی با هدف احداث فضای سبز خریداری می شود، اما در نهایت به فعالیت های تجاری اختصاص می یابد. این گونه مسائل باعث عدم همکاری شهروندان با شورای شهر و شهرداری می شود و اعتماد مردم را تخریب می کند.
پویایی اقتصاد شهری و توانمندسازی اقتصاد شهری می بایست از اصلی ترین اولویت های دوره ی پنجم شورای شهر تبریز باشد. ما در مدیریت شهری به نیروی انسانی و نخبگان بهاء نمی دهیم.
تقی پور :به نظر من نجات این شهر در گروِ تدوین برنامه ای با چشم اندازی میان مدت است که محصول شناخت نیازهای مناطق مختلف شهر تبریز در حوزه های اجتماعی، فرهنگی، ورزشی، رفاهی و حتی اقتصادی و به دست متخصصین و دانشگاهیان است. اگر برنامه نباشد، سلیقه حکمرانی خواهد کرد و نتایج و آثار حاکمیت سلیقه پیش تر بارها و بارها در عرصه های مختلف مشاهده شده است. خروجی حاکمیت سلیقه، تخلف و رانت خواهد بود.
اکثر شهروندان، شورا را فقط به عنوان شورای شهرداری می شناسند، در صورتی که شورا، شورای شهر است. چنانچه شورا فقط به عنوان شورایی برای رتق و فتق امور شهرداری تلقی شود، صرفا به مسائلی همچون مسائل عمرانی و خدماتی پرداخته می شود.
بزرگ ترین چالش پیش روی ما این است که می بایست در شروع کار برنامه ا ی استراتژیک داشته باشیم.
نیکوخصلت :اگر بخواهیم به صورت موضعی به مسائل بپردازیم و به تجویز مسکّن بپردازیم، در واقع پیمودن همان راهی است که در دوره های قبلی نیز پیموده ایم. باید به اولویت بندی مشکلات بپردازیم. شهر ما در وضعیت جنگ زده و بحرانی قرار گرفته است، چه از لحاظ رفتاری، و چه از لحاظ ساختاری. باید با این شهر همچون بیمار تحت مراقبت های ویژه برخورد کنیم و مراحل احیاء به دقت مورد توجه واقع شود.
شورا برنامه محور عمل نمی کند و هر شخص جدیدی که مسئولیت را عهده دار می شود بدون توجه به برنامه مدون موجود وارد عمل می شود. متاسفانه این فرهنگ حاکم است. اکنون این جمع حاضر دارای قدرت عقلانیت است. امیدواریم مردم و صاحبان فکر به ما اطمینان کنند و با رهنمودهای خود به شورای پنجم کمک کنند تا با یاری علم و دانشگاه بتوانیم راه را هموارتر کنیم.
بازگرداندن اعتماد عمومی، جزء برنامه های اصلی شورای پنجم است.
آجودان زاده:در حال حاضر شورا، شورای شهرداری تعریف می شود و این تفکر حاکم است که شورا فقط در حوزه ساخت وساز، عمران، شهرسازی، تامین فضای سبز، مسیرگشایی، عوارض یا تخریب و امثالهم فعالیت دارد. در حالی که این تفکر غلط است. فلسفه ی تشکیل شورا فراتر از این موضوعات است و به امور فرهنگی، اجتماعی و رفاهی نیز مربوط می شود و در این راه باید از مشارکت مردم بهره گرفته شود.
باید تلاشی جدی در جهت بازگرداندن اعتماد عمومی به مردم آغاز شود. همچنین لازم است فساد شهری پایان پذیرد و موضوع رانت در شهرداری و قطع وابستگی منابع شهری به گروه های اقلیت های خاص، مورد توجه جدی قرار گیرد. اصلی ترین عاملی که باعث سلب اعتماد مردم شده همین مساله است و این اعتماد باید بازگردانده شود. بازگرداندن اعتماد عمومی جزء برنامه های اصلی شورای پنجم است.
مادامی که ساختارها اصلاح نشود، انتظار وقوع تغییر، انتظاری عبث است.
اکبرنژاد:در دوره ی اول شورا، بر بودجهبندی اسمی اصرار می شد، اگر کارمندی اسمش در لیست نباشد حقوق دریافت تخواهد کرد. ولی در حال حاضر هزاران نفر هستند که اسمی از آن ها وجود ندارد ولی حقوق دریافت می کند. ساختار نیازمند اصلاح است. در کشور ما بنا به دلایل متعدد، متاسفانه زمینه وقوع این اصلاحات فراهم نشده است. این مساله تنها در ارتباط با شهرداری مطرح نیست. بلکه بقیه نهادها نیز همین وضعیت را دارند.
ما باید به این اجماع برسیم که نقش آذربایجان در کشور ایران و منطقه چیست؟ می خواهیم پالایشگاه و تراکتورسازی اضافه کنیم یا تغییر جهتی اساسی دهیم؟ آیا می خواهیم مسیری که سنگاپور طی کرد، را طی کنیم؟ کشوری که با 5 میلیون جمعیت، 5 برابر درآمد کشور ما درآمد دارد.
مهم ترین گام، رسیدن به دیدگاه مشترکی در خصوص این است که ما طالب چه شهری هستیم؟
اشرف نیا:بسیاری از مسئولین شهری نمی توانند تعریف درستی از شهر ارائه دهند. این مساله حتی در ارتباط با افرادی که به سمت شهرداری منصوب می شوند، نیز صادق است. گاها افرادی در این سمت قرار می گیرند که حتی با مفاهیم ساده در این ارتباط نیز آشنایی ندارند.
یکی از موضوعات حائز اهمیت، قرار گرفتن افراد مناسب در جای مناسب است. هر کسی باید در جای مناسب خود قرار گیرد و تخصص ها و تجارب وی در نظر گرفته شود. با این کار به نتیجه ی مطلوب نزدیک تر خواهیم شد. عدم قرارگرفتن در جای صحیح، هم خود فرد و هم جایی که در آن گمارده شده است را دچار مشکل خواهد کرد. لازم است برای تفویض مسئولیت ها به دنبال افراد مناسب باشیم.
شهرهای ما عالمانه مدیریت نمی شوند. با سیستم بلدیه نمی توان در مدیریت کلان شهرهای امروز موفق عمل کرد.
قلی زاده :چالش بعدی، سیستم اداری ناکارآمد، متورم و کهنه شهر و شهرداری است که با این سیستم چالش های موجود در کلان شهری همانند تبریز قابل مدیریت نخواهند بود. باید فکری اساسی در این زمینه شود. حتی اگر بهترین برنامه ها نیز تدوین شود و بهترین هزینه ها نیز اختصاص یابد، اما وجودِ یک سیستم نامناسب باعث می شود خروجی قابل قبولی نداشته باشیم.
تا زمانی که احزاب به معنی علمی کلمه شکل نگیرد، انتخابات ناقص است و به تبع آن دموکراسی نیز در کشور ناقص و به همین خاطر روابط شورای شهر با مردم به شدت معیوب و مخدوش است. بدین ترتیب بستری وجود ندارد که این دو بخش باهم تعامل مناسب داشته باشند.
جهت مطالعه ی کامل این گزارش ، لطفا به صفحات 22 الی 33 ماهنامه مراجعه نمایید.
