لزوم و اهمیت به کارگیری مهندسی ارزش

پری مقدس – کارشناس مهندسی مواد

مهندسی ارزش چیست؟

مهندسی ارزش (Value Engineering) روش مدیریتی ساخت یافته و قوی با رویکرد کارکردمحور می باشدکه به دنبال کارکردهای یک محصول ، خدمت یا سیستم می باشد تا با صرف کم ترین منابع ( مواد ، انرژی ) و هزینه ، به ایده ها وپیشنهادهای ارزشمند و خلاقانه و سودآوری مناسب دست یابد.
مهندسی ارزش از اتلاف انرژی و اتلاف سرمایه جلوگیری می نماید و یکی از کاربردی ترین روش های کاهش هزینه و افزایش ارزش در دنیا مطرح شده و به کار گرفته می شود. مهندسی ارزش برای اولین بار توسط مایلز در زمان جنگ جهانی دوم و به دلیل کمبود مواد در آن زمان با پرسش کلیدی « چه کارکردی از تولید یک محصول یا انجام یک کار مورد انتظار است؟ » شکل گرفت. این روش برای اولین بار در شرکت مهندسین جنرال الکتریک جهت جایگزینی مواد و تکنولوژی های ساخت جدید در طرح های قدیمی مورد استفاده قرار گرفت. مهندسی ارزش از شرکت جنرال الکتریک شروع و امروزه به عنوان یک روش مدیریتی قوی، مدرن و موثر مورد توجه است که به طور موفقیت آمیزی می تواند در هر فعالیت اقتصادی مورد استفاده قرار گیرد.

مهندسی ارزش و اقتصاد مقاومتی

مهندسی ارزش از موفق ترین ابزارها برای انجام کار به صورت گروهی ، تولید ایده های ناب و ارتقای استانداردها و به روز کردن آن ها و برخورد سیستماتیک و نظامند می باشد. با به کارگیری مهندسی ارزش می توان به مهم ترین ویژگی اقتصاد مقاومتی یعنی استفاده از فرصت ها برای تولید و مقابله با تهدیدات دست یافت.
در جدول زیر برخی از اهداف مهندسی ارزش و اقتصاد مقاومتی عنوان شده است ، با مقایسه دو ستون جدول به این نتیجه می توان رسید که متغیرهای مهندسی ارزش اثر معنی داری بر سیاست های اقتصاد مقاومتی دارد. لذا با توجه به تعریف مهندسی ارزش و اهمیت آن در سیاست های اقتصاد مقاومتی می توان به جرات اذعان نمود آموزش های مقدماتی و پیشرفته مهندسی ارزش برای کارکنان هر سازمان لازم وضروری می باشد.

مهندسی ارزش می تواند برای اجرایی شدن اهداف اقتصاد مقاومتی که شامل صرفه جویی، استفاده بهینه از امکانات ، اطلاع رسانی و فرهنگ سازی می باشند نقش بسیار اثرگذاری داشته باشد.

مفاهیم پایه در مهندسی ارزش

ارزش: مجموع کیفیت و کارکرد/هزینه ، شاخص ارزش را به دست می دهد.
هدف مهندسی ارزش ، افزایش ارزش است ، یعنی افزایش کیفیت و کارکرد همراه با کاهش هزینه ها.
مودا (Muda) به آن دسته از فعالیت ها گفته می شود که جاذب و مصرف کننده منابع و ذخایر هستند اما با این حال هیچ ارزشی نمی آفرینند.
مهندسی ارزش و مدیریت انرژی و اقتصاد مقاومتی
پایه اقتصاد در جهان بر پایه انرژی می باشد. درصورتی که بتوان انرژی را مدیریت نمود می توان چرخه تولید را نیز با آن به کار انداخت. کشورهایی که دارای منابع انرژی هستند و مدیریت انرژی به نحو احسن انجام می گیرد ، اقتصاد آن ها پایه ای محکم و استوار خواهد داشت.
باتوجه به اینکه مصرف انرژی در ایران بسیار بالاست و از سطح مصرف جهانی بیشتر است ، لذا در شرایط فعلی تدوین برنامه های استفاده بهینه از انرژی را می توان جزو اهداف مهندسی ارزش محسوب کرد که در کنار آن با توجه به اینکه مهم ترین هدف طرح های اقتصاد مقاومتی صرفه جویی و استفاده بهینه از منابع می باشد ، لذا مدیریت انرژی را با مهندسی ارزش  می توان کاربردی نمود و در نهایت با این شیوه هدف اصلی طرح اقتصاد مقاومتی که صرفه جویی و استفاده بهینه از منابع می باشد را به خوبی محقق ساخت.
مهندسی ارزش می تواند با شناسایی تهدید بزرگ ایران تحت عنوان مصرف بالای انرژی ، با ارائه پیشنهادات نو و خلاقانه و حل مسائل مدیریت انرژی و با ارتقاء استانداردها و به روز کردن و اصلاح الگوی مصرف انرژی ، تهدیدات بزرگ در زمینه مصرف انرژی را تبدیل به فرصت های تولیدی و در نهایت تحقق طرح های اقتصاد مقاومتی نماید.
لذا امروزه مهندسی ارزش در مراحل مختلف استقرار و اجرای مدیریت انرژی به عنوان یک فرآیند سیستماتیک ، تکنیک ساخت یافته و کارکردمحور ، برای رسیدن به راه کارهای بهینه مصرف انرژی، به هر سازمانی توصیه می گردد. این امر در نهایت می تواند منجر به تحقق اهداف اقتصاد مقاومتی گردد.