شفاف سازی امور باعث حسن رابطه میان شهروندان و شهرداری‌ها خواهد شد

گفت‌وگوی کارایی با اصغر برشان منتخب پنجمین دوره شورای اسلامی شهر اصفها

آیا اعضای شوراهای شهر در طی چهار دوره ی گذشته توانسته اند گام های خوبی برای شهر اصفهان بردارند یا محدودیت های نهادی و حقوقی که در ارتباط با وظایف شورای شهر طرح می شود، در اصفهان نیز وجود دارد و مانع اقدامات مؤثر شورا می شود؟ به نظر شما مهم ترین دستاوردی که احتمالا شورای شهر اصفهان در دوره پنجم خواهد داشت چیست؟

از شورای پنجم شهر شروع می کنم. این که مجموعه ی لیست امید که واجدِ تجارب، تخصص ها و توانمندی های مختلف و متفاوت هستند، توانستند به صورت یک لیست یکپارچه به شورای شهر اصفهان راه پیدا کند، بسیار مایه خوش حالیست. اعضای شوراهای شهر، در تمامی ادوار، مجموعه ای از وظایف در سطوح متفاوت را عهده دار بوده اند، تعدادی کارهای روزمره و عمومی وجود دارد که مربوط به وظایف جاری شوراست و هر شورایی لاجرم می بایست آن ها را دنبال کند. مسائلی همانند مساله ی فضای سبز، خدمات شهری، ترافیک و مسائل دیگری که براساس قانون برای شهرداری تکلیف شده است. اما یک سری دیگر از وظایف وجود دارند که ما سعی خواهیم کرد علاوه بر انجام وظایف جاری، این سطح از اقدامات را در اولویت قرار دهیم. یکی از مواردی که در همین راستا مطرح است، موضوع شفاف سازی یا تبدیل شهرداری به یک مجموعه ی شیشه ای است. در این راستا گام هایی برداشته شده است که البته لازم است نهایی گردد. به عنوان مثال لازم است برای تک تک شهروندان شفاف شود که هزینه هایی که آنان پرداخت می کنند، چگونه و در کجا مصرف می شود. به طور خلاصه شفافیت، در اولویت کار این دوره ی شورای شهر اصفهان قرار گرفته است. این شفافیت به دنبال خود تکریم ارباب رجوع در پی خواهد آورد و در نهایت منجر به بهبود روابط میان شهروندان و شهرداری و ارتقای فرهنگ شهروندی می گردد.
از طرفی با توجه به سابقه تاریخی و فرهنگی شهر اصفهان و خواهرخواندگی قریب 20 شهر جهان با این شهر، و با درنظرگرفتن اشتهار اصفهان در بخش صنایع دستی، شورای پنجم شهر اصفهان، اولویتِ دیگر را «توسعه ی فضای کسب وکار» تعریف کرده ایم. توسعه ی فضای کسب وکار به خصوص در موضوعات مرتبط با صنایع دستی، توریسم و رونق گردشگری در اولویت کارهای ما قرار دارد. برای حصول به این هدف باید بسترسازی مناسب صورت گیرد و برای این کار باید سازوکارها و ابزار های لازم فراهم گردد. می توانیم در سایه ی تعامل و ارتباط با جهان، از این توسعه فضای کسب وکار بهره مند شویم.
ویژگی دیگری که شورای پنجم قصد دنبال آن را دارد، برنامه محور شدن است. این که لازم است انجام امور ‎مطابق با برنامه باشد، یکی از مهم ترین مسائلی است که در شورای پنجم شهر مورد توجه قرار خواهد گرفت. لازم است تمامی اصلاحات حتی اصلاحات موردنیاز در برنامه های شهرداری براساس برنامه اعمال گردد تا تغییر شهر بر اساس برنامه صورت پذیرد. به طور مثال اولویت امروز ما برای آینده در موضوع ترافیک، احداث رینگ چهارم شهر اصفهان است. چرا که رینگ چهارم شهر می تواند نقشی کلیدی در حل معضل ترافیک داشته باشد. از جمله ی امور دیگری که شورای پنجم قصد پیگیری آن را دارد و از سیاست های این شورا محسوب می شود، جذب سرمایه گذاری های داخلی و خارجی است تا با استفاده از سرمایه گذاری های ریسک پذیر یا غیرریسک پذیر، زمینه های برون سپاری و مشارکت سرمایه گذاران فراهم گردد تا شهر از رونق مطلوبی برخوردار شود و شهروندان نیز بتوانند با مشارکت خود از این فضا استفاده ی لازم را ببرند. نکته مهم تر در خصوص نقشِ نظارتی شوراست که لازم است پررنگ تر و جدی تر از سایر موارد به آن پرداخته شود. امید داریم دوره ی پنجم شورا بتواند در پایان دوره ی کاری خود، کارنامه ی قابل قبول و درخشانی ارائه نماید تا این تلاش ها و حمایت ها استمرار داشته باشد.

آیا مواردی که طرح کردید را می توان در زمره ی برنامه های شورای پنجم برای چهار سال آینده قلمداد کرد؟

بله، به طور خلاصه قصد داریم علاوه بر توجه به امور روزمره، سیاست گذاری در خصوص موارد بااهمیت همچون موضوعات شفاف سازی، پروژه رینگ چهارم، برنامه محوری، توسعه فضای کسب وکار، جذب سرمایه گذاری و مشارکت و تقویت کمیسیون های نظارتی را به طور بسیار جدی در اولویت کاری خود قرار دهیم.

اعضای شورای شهر مطابق قانون، بازوی نظارتی بر عملکردِ شهردار هستند. اما در عمل چگونه قصد تقویت این موضع را دارید؟

ببینید شورای شهر در تصویب، ابلاغ و نظارت، دارای اختیارات قانونی است. در رابطه با برخی امور، که تا کنون محقق نشده و یا در تحقق آن ها ضعف وجود دارد، مساله به نواقص قانونی ارتباط می یابد و در اغلب موارد، تعامل با سازمان های دیگر مورد نیاز است. دراین میان به نظر می رسد تصویبِ قانون مدیریتِ شهریِ یکپارچه از جمله الزامات اصلی برای تاثیرگذار بودنِ عملکرد شورای شهر و شهرداری در برخورد با امور است.

نبایستی نادیده گرفت که شورای شهر هم نهادی است به مثابه ی سایر نهادها، و مشکلات تمامی این نهادها احتمالا هم سنخِ یکدیگر است. مساله ی فساد سیستمی و عدم شفافیت از مشکلات عمده ای است که شهروندان در تمام سطوح و در ارتباط با اکثر ساختارهای موجود با آن درگیر هستند. آیا صِرف وجود قانون که در آن ابزارهای نظارتی شورای شهر مورد تاکید قرار می دهد، در مقابله و مبارزه با این مساله کفایت می کند؟

یکی از راه های مؤثر در راستای حل این مساله، استفاده از سیستم های مدرن امروزی است. به طور مثال استفاده از دولت الکترونیک می تواند به عنوان ابزار نظارتی به کمک شهر و شهروندان و اعضای شوراها بیاید. در دوره های گذشته قدم هایی هم در تکمیل این مسیر برداشته شده است که این ها بایستی تکمیل و نهایی شود و همه شهروندان به صورت شفاف از آن مطلع گردند.

با این تفاسیر شما موانع جدی سیستمی و ساختاری در مقابل شورا نمی بینید؟

نه، با اعمال تغییرات مورد نیاز همه موانع از میان برداشته خواهند شد. بر اساس اطلاعاتی که من و دوستان داریم، قدم هایی نیز در گذشته برداشته شده است؛ مثلا در بخش معاونت شهرسازی و سازمان فناوری اطلاعات شهرداری با بهره گیری از تکنولوژی های نوین گام هایی در جهت حل مساله ی مراجعات حضوری و گاها بی حاصل ارباب رجوع برداشته شده است.
می توانیم با اعمال هماهنگی های لازم و برون سپاری به جذب مشارکت بپردازیم و در راستای شفاف سازی نیز گام برداریم. باز هم تاکید می کنم که شفاف سازی و روشن شدن امور، باعث حسن رابطه میان شهروندان و شهرداری ها خواهد شد. این رویه همچنین در عمل هم جلوی فساد و رانت خواری را خواهد گرفت. عدم آگاهی شهروندان و عدم شفاف بودن رویه ها، از جمله ی اصلی ترین دلایل و عوامل بروز فساد است. به عنوان مثال، لازم است مساله مالیات ها، عوارض و تعرفه فروش تراکم ضابطه مند باشد و این ضابطه از طریق سیستم های ارتباطی در اختیار تک تک شهروندان قرار داده شود. چه اشکالی دارد چنانچه فردی قصد اخذ پروانه ساخت در یک منطقه مشخص را داشته باشد، بتواند از منزل و با استفاده از سیستم های یکپارچه از نرخ عوارض و تراکم منطقه مورد نظر آگاهی یابد. این روند به شفافیت هر چه بیشتر کمک خواهد کرد و مانعی بر سر راه رانت ها و سوءاستفاده های احتمالی که امکان وقوع دارند، پدید خواهد آورد.

آقای برشان با توجه به اشاراتی که به موضوع فروش تراکم در شهرها شد، مایلم از شما بپرسم آیا شورای پنجم اصفهان برنامه ای در خصوصِ حصول و تحقق درآمد پایدار برای شهرها دارد؟ آیا با توجه به بافت تاریخی و فرهنگی اصفهان، مساله فروش تراکم برای کسب درآمد، در این شهر کم تر از سایر شهرهاست؟

خیر، این مشکلی است که تمام کلان شهرها و به ویژه اصفهان با آن مواجه است.

اما گفته می شود که درآمد اصفهان از محل گردشگری و توریسم به اندازه ای هست که میزان فروش تراکم ر این شهر کمتر از سایر شهرها باشد؟

ببینید درآمدِ توریستی اصفهان در مقابل هزینه های کلان موجود عدد بزرگی محسوب نمی شود. در اصفهان پروژه های ناتمام زیادی وجود دارند که برای تکمیل شدن به هزینه های کلانی نیاز دارند. موضوعِ مترو اصفهان یک پروژه ی ملی است، همین طور ساخت سالن اجلاس. با این تفاسیر اگر دولت کمک نکند، قطعا درآمدهای شهری و آنچه که پیش بینی شده است، برای تحقق موارد مذکور کفایت نخواهد کرد.

پس فکر می کنید عدم وجود درآمد پایدار برای اصفهان نیز همانند شهرهای دیگر مساله ساز است ؟

بله. به طور حتم، اکثر کلان شهرها با مساله ی درآمدهای ناپایدار مواجه هستند. چرا که کلان شهرها مهاجرپذیر هستند و این مساله تبعات صنعتی و ترافیکی و مسائلی همچون آلودگی هوا و امثالهم را بر این شهرها تحمیل کرده است. قطعا بایستی دولت مردان مقداری از منابع درآمدی استانی حاصل از این عوامل را به آن کلان شهر اختصاص دهند؛ به خصوص لازم است بودجه های ملی به این امر اختصاص یابد. در رابطه با دو موضوع مترو و سالن اجلاس باید عرض کنم ما اکنون در نیمه راه آن هستیم و متاسفانه اعتبارات دولتی به قدر کفایت اختصاص داده نشده است. با توجه به جایگاه جهانی اصفهان و ارتباطات فراملی که دارد، لازم است در بودجه ریزی های ملی توجه ویژه ای به این شهر معطوف گردد. اما تمام این معضلات و مشکلات باعث نمی شوند تا مساله ی برخورداری از درآمدهای پایدار در شهرها مورد غفلت واقع شوند. به اعتقاد من، دراین وضعیت مجموعه کلان شهرها باید با همفکری به دنبال جذب درآمد پایدار باشند. باید از طریق توسعه فضای کسب وکار، تعامل با دنیا، جذب توریست و سایر پتانسیل هایی که در بخش سرمایه گذاری و کارهای مشارکتی وجود دارد، درآمدهای پایداری را به صورت نسبی برای شهر فراهم کنند. اولویت ها به صورت شفاف مشخص گردد و وظایف شهرداری در این رابطه تعیین گردد. بر اساس اولویت بندی، ابتدا باید موضوع فضای سبز و خدمات و ترافیک و امثالهم مورد توجه قرار گیرد. این بدین معنا نیست که ورزش و فرهنگ جایگاهی نداشته باشد. بهتر است مسائلی که تقریبا بدون متولی هستند، در اولویت قرار گیرند. در مورد مسائلی که دارای متولی هستند، شهرداری می تواند با برقراری تعامل با سایر سازمان ها یا وزارتخانه های ذیربط نقش پررنگ تری ایفا نماید تا در نهایت وضعیت شهر ر ا برای زیستن شهروندان مطلوب تر نماید.

شما به عنوان عضو منتخب مردم در شورای پنجم، مهم ترین مساله شهر اصفهان را در چه حوزه ای می دانید؟

نمی توان هیچ موضوعی را به عنوان مهم ترین مشکل در شرایط فعلی نام نهاد. هرکدام از مشکلات در جایگاه خود مهم هستند. ولی تصور من این است که موضوعات ترافیکی و زیست محیطی در درجه اول اهمیت قرار دارند و ارتقای امکانات برای شهروندان در زمینه های مختلف در درجه ی دوم اهمیت قرار دارند. باید در جهت حصول شهر شاداب، شهر قابل زیست مطلوب برای شهروندان برآمد. مساله آب زاینده رود یکی از جدی ترین مسائلی است که شهر اصفهان با آن درگیر است، حل این مساله اما از توان نهادی همانند شورای شهر خارج است. در این رابطه موضوع مهم این است که چنین مساله ای صرفا به اعضای شورای شهر ارتباط ندارد؛ بلکه مربوط به یک مساله استانی یا حتی کشوری است. مشکل حیات اصفهان که با زاینده رود مرتبط است بایستی در قالب همدلی و تعامل با استان ها و کل کشور مرتفع گردد.

و در مورد انتخاب شهردار اصفهان توسط اعضای شورای شهر آیا مطلبی هست که عنوان بفرمایید؟

به نظر من انتخاب شهردار در کلان شهری همانند اصفهان به اندازه انتخاب شهردار در تهران واجد اهمیت است. البته برای گزینش شهردار از سوی وزارت کشور، ضوابطی تعیین شده است اما شورای شهر اصفهان نیز همانند روالی که منتخبین در سایر کلان شهرها در پیش گرفته اند، برای انتخاب شهردار شاخص هایی را در نظر گرفته اند که در چارچوب ضوابط وزارت کشور و براساس نیازهای شهر است. اصفهان، پس از تهران بیشترین مراودات بین المللی را دارد. بنابراین در تعیین معیارهای انتخاب شهردار اصفهان باید کلان نگری وجود داشته باشد و شخصی مورد گزینش قرار گیرد که واجد ویژگی های لازم برای احراز این جایگاه باشد و بتواند ارتباطاتی که برای این جایگاه لازم است را هم به بهترین نحو تنظیم و برقرار نماید. اصفهان هم از لحاظ ابعاد صنعتی و هم از لحاظ ابعاد تاریخی دارای شرایط ویژه ای است و شهردار می بایست قادر به بهره مندی از جایگاه اصفهان به ویژه در زمینه ی تاریخ و صنعت باشد. قطعا ما اعضای شورای پنجم این موارد را در تعریف معیارهای شهردار ملحوظ خواهیم کرد و نکته مهم تر اینکه نظر شهروندان برای ما بسیار مهم است و در همین راستا، از زمان برگزاری انتخابات و قبل از شروع کار رسمی شورا، کارهای اولیه را شروع کرده ایم و مشغول رایزنی و اخذ نظر شهروندان، سازمان ها و احزاب، جمعیت ها و دسته جات مختلف برای انتخاب شهردار هستیم تا در نهایت بهترین فردی که آمادگی و قابلیت پذیرش چنین مسئولیتی را داراست را برگزینیم.